Dwa nieznane listy Witkacego do Kazimierza Twardowskiego

Abstrakt

Listy Stanisława Ignacego Witkiewicza do profesora filozofii, Kazimierza Twardowskiego, zostały opublikowane w 1988 roku w opracowaniu Ryszarda Jadczaka, a następnie w 2013 roku – w nowym opracowaniu autora prezentowanych materiałów w tomie siedemnastym  Dzieł zebranych Witkiewicza. List z grudnia 1936 roku kończył znaną korespondencję Witkiewicza z Twardowskim. Podczas pracy nad listami Witkacego do różnych adresatów odkryto, że dwa listy identyfikowane dotychczas jako adresowane do profesora Kazimierza Ajdukiewicza są w istocie listami do Twardowskiego z 1937 roku! (Listy zaginęły, jednak zachowały się ich kserokopie).

Ustalenie, że prof. Twardowski jest adresatem listów, okazało się niezwykle trudne, nie zachowały się bowiem koperty z adresami, a listy zawierają zwroty grzecznościowe „Wielce Szanowny Panie Profesorze” – co mogło dotyczyć wielu osób. Dodatkowo treść listów (dotyczących głównie publikowania artykułów Witkiewicza) nie ułatwiała właściwej identyfikacji adresata, ponieważ zarówno Twardowski, jak i Ajdukiewicz byli redaktorami pism filozoficznych. Ponadto Ajdukiewicz był uczniem i zięciem Twardowskiego, a po drugiej wojnie światowej osiadł w Poznaniu (listy miały pochodzić właśnie z Poznania), co komplikowało jednoznaczną interpretację.

Pomocą dla edytora były listy Witkiewicza pisane po zjeździe filozoficznym w Krakowie we wrześniu 1936 roku oraz list do Twardowskiego z grudnia 1936 roku. Dzięki dogłębnej analizie korespondencji Witkiewicza udało się ustalić, że listy do Ajdukiewicza są w istocie listami do Twardowskiego.