Stanisław Ignacy Witkiewicz, Ogólna podstawa krytyki poglądów Koła Wiedeńskiego i pokrewnych (Zarzut błędnego koła)

Abstrakt

W artykule została zaprezentowana nowa wersja rozprawy Stanisława Ignacego Witkiewicza Ogólna podstawa krytyki poglądów Koła Wiedeńskiego i pokrewnych (Zarzut błędnego koła), której podstawę tekstową stanowi nieznany wcześniej maszynopis, odkryty w Centralnym Historycznym Archiwum Lwowa. Oprócz pięćdziesięciu czterech stron maszynopisu zachowała się koperta, okładka i strona tytułowa, a także jedna strona z rozpoczętym tłumaczeniem odczytu na język niemiecki, być może zapisana ręką Romana Ingardena. Koperta została bez wątpienia zaadresowana przez Witkacego, z użyciem jego ulubionego, fioletowego atramentu: „Pan / Dr. Roman Ingarden / Prof. Uniw. J. K. / Zachariewicza, 7 m. 8 / Lwów”. Maszynopis zawiera autorskie odręczne, uczynione fioletowym atramentem i pomarańczową kredką poprawki, skreślenia, dopiski, numerację niektórych stron, strzałki wskazujące pożądany układ akapitów oraz adnotacje unieważniające przekreślenia.

            Dotychczasowe wydania rozprawy (z 1978 roku i 2003 roku, piąty dział Zagadnienia psychofizycznego, w opracowaniu Bohdana Michalskiego) opierały się na innej podstawie tekstowej. Autor edycji porównał trzy warianty tekstu: autograf pierwszej redakcji, składający się z siedemnastu kart, drugą redakcję pierwszego wariantu składającą się z czterdziestu trzech kart oraz maszynową kopię drugiego wariantu, z której zachowały się karty 1–6. Edytor nie znał z pewnością maszynopisu lwowskiego. Rozprawa odnaleziona w archiwum lwowskim jest prawie dwukrotnie dłuższa, bardziej uporządkowana – zapewne ze względu na potencjalnych czytelników uniwersyteckich i ewentualny druk. Niemal połowa to tekst wcześniej nieznany, pozostała część została zaś znacząco poprawiona przez autora.