„L’ange noir” i „wirtuoz słowa” – fragment wspomnienia Jana Iwańskiego o Antonim Langem (opracowanie tekstologiczne Aleksandra Błasińska)

Abstrakt

Projekt został sfinansowany ze środków Narodowego Centrum Nauki przyznanych na podstawie decyzji numer DEC-2013/09/D/HS2/02798

Artykuł prezentuje fragment wspomnienia Jana Iwańskiego o Antoniem Langem. Tekst prawdopodobnie miał wejść do przygotowywanej do wydania pracy i znajdować się w rozdziale "Sylwetki pisarzy i uczonych". Rękopis jest przechowywany w Zakładzie Narodowym im. Ossolińskich we Wrocławiu pod sygnaturą 15047 (4b). "Lange" stanowi fragment rozdziału brudnopisu Jana Iwańskiego, poety i redaktora, który prawdopodobnie miał wejść do przygotowywanych do wydania wspomnień. W rodzinie Iwańskich istniała tradycja zapisywania wspomnień. Co więcej, koncepcja tej pracy jest podobna do wspomnień wydanych przez ojca poety – "Pamiętników 1832–1876", oraz "Wspomnień. 1881–1939" autorstwa brata Jana Iwańskiego, Augusta-juniora. Jan, w przeciwieństwie do Augusta-juniora, wspomina dodatkowo osoby, które nie były ściśle związane z jego edukacją szkolną, a gościły lub pojawiały się w jego domu rodzinnym na zaproszenie jego ojca: Augusta Iwańskiego-seniora. Był to krąg osób związanych ze światem artystycznym: Edward Słoński, Gustaw Daniłowski, Henryk Sienkiewicz oraz Antoni Lange. Temu ostatniemu autorowi Iwański zamierzał poświęcić najwięcej miejsca i uczynić go – na co wskazuje roboczy tytuł "Lange" – tematem dłuższego fragmentu lub rozdziału, jednak często pojawiające się dygresje nie pozwalały autorowi w sposób spójny scharakteryzować osobowości Langego i łączących ich relacji. Pewne jest, że poeta wywarł duży wpływ na Iwańskiego, wzbudzał w nim fascynacje i był dla niego niejako mistrzem, którego opinia na temat prób poetyckich młodego adepta była bardzo znacząca.