Przejdź do sekcji głównej Przejdź do głównego menu Przejdź do stopki
  • Zarejestruj
  • Zaloguj
  • Język
    • English
    • Język Polski
  • Menu
  • Strona domowa
  • Aktualny numer
  • Archiwum
  • O czasopiśmie
    • O czasopiśmie
    • Przesyłanie tekstów
    • Zespół redakcyjny
    • Polityka prywatności
    • Kontakt
  • Zarejestruj
  • Zaloguj
  • Język:
  • English
  • Język Polski

Sztuka Edycji. Studia Tekstologiczne i Edytorskie

"Rojsty" 1956/2010. Kilka uwag o piętnie sprawczym cenzury
  • Strona domowa
  • /
  • "Rojsty" 1956/2010. Kilka uwag o piętnie sprawczym cenzury
  1. Strona domowa /
  2. Archiwum /
  3. Tom 7 (2015): Edytorstwo a cenzura (XIX-XX wiek) /
  4. Artykuły i rozprawy

"Rojsty" 1956/2010. Kilka uwag o piętnie sprawczym cenzury

Autor

  • Elżbieta Dąbrowicz Uniwersytet w Białymstoku

DOI:

https://doi.org/10.12775/SE.2015.008

Słowa kluczowe

Tadeusz Konwicki, Rojsty, PRL, Książki wybrane, odmiany tekstowe, cenzura w Polsce

Abstrakt

W 2013 roku ukazało się w Niemczech imponujące krytyczne wydanie In Stahlgewittern Ernsta Jüngera, przynoszące siedem kolejnych wersji autorskich dzieła pochodzących z lat 1920–1978. Z przedsięwzięciem tym autorka zestawia pomyślane na znacznie skromniejszą skalę wydanie pod auspicjami Agory Książek wybranych Tadeusza Konwickiego. Fragmenty tekstu skreślone przez cenzurę tym razem przywrócono, lecz ich nie oznaczono. Wątek edytorski rozważań zamyka postulat autorki, aby przygotować edycje co najmniej dziesięciu utworów z powszechnie uznawanego kanonu PRL-u, udostępniające pod jedną okładką obie integralne wersje tekstu – opatrzone stosownym komentarzem krytycznym. Przechodząc do interpretacji dwu wersji Rojstów, tej wydanej w 1956 roku i tej z 2010 roku, tożsamej z oryginalną wersją, zatem z roku 1948, autorka pieczołowicie zestawia ważniejsze różnice dzielące wydania. Konstatuje, że cenzura konsekwentnie oczyściła powieść z wszelkich wzmianek o „akcji na Wilno”, zatem operacji „Ostra Brama”. W wersji autorskiej tymczasem wzmianki te nadają powieści szerszy oddech historyczny. Po usunięciu „akcji na Wilno” partyzantka przedstawiona w powieści utraciła punkt kulminacyjny, brzemienne w skutki wyjście z lasu – rozpadła się na szereg groteskowych epizodów. Gdy przywróci się powieści operację „Ostra Brama”, w rozmaitych zabiegach narracyjnych deprecjonujących wysiłek zbrojny, można by widzieć daninę spłacaną przez autora instancjom władzy w zamian za możliwość przemycenia do obiegu publicznego tematu skazanego przez wiele jeszcze lat, jak się okazało, na całkowite zapomnienie.

Bibliografia

Budrowska K., 2013, Zatrzymane przez cenzurę. Inedita z połowy wieku XX, Warszawa.

http://www.agora.pl/agora/1,112542,7721980,_Ksiazki_wybrane__Tadeusza_Konwickiego___nowa_seria.html (dostęp: 17.09.2014)

Janion M., 1991, Tam gdzie rojsty, w: eadem, Projekt krytyki fantazmatycznej. Szkice o egzystencji ludzi i duchów, Warszawa.

Konwicki T., 2010, Rojsty, w: idem, Pamflet na siebie. Rojsty, Warszawa.

Konwicki T., 1956, Rojsty, Warszawa.

Mickiewicz A., 1972, Do Niemna, w: idem, Dzieła wszystkie, t. 1, cz. 2, oprac. Cz. Zgorzelski, Wrocław.

Musiał Ł., 2014, Porucznik Jünger w okopach wielkiej wojny, „Przegląd Polityczny”, nr 125.

Skórczewski D., 2013, Narracja jako proces subordynacji (Tadeusz Konwicki, „Rojsty”), w: idem, Teoria – literatura – dyskurs. Pejzaż postkolonialny, Lublin.

Wyka K., 1989, Ostatnia powieść Orzeszkowej, w: idem, Pogranicze powieści, Warszawa.

Zimand R., 1956, Dlaczego nie osiem lat temu?, „Nowa Kultura”, nr 25.

Sztuka Edycji. Studia Tekstologiczne i Edytorskie

Pobrania

  • PDF

Opublikowane

2015-06-15

Jak cytować

1.
DĄBROWICZ, Elżbieta. "Rojsty" 1956/2010. Kilka uwag o piętnie sprawczym cenzury. Sztuka Edycji. Studia Tekstologiczne i Edytorskie [online]. 15 czerwiec 2015, T. 7, nr 1, s. 77–87. [udostępniono 20.6.2025]. DOI 10.12775/SE.2015.008.
  • PN-ISO 690 (Polski)
  • ACM
  • ACS
  • APA
  • ABNT
  • Chicago
  • Harvard
  • IEEE
  • MLA
  • Turabian
  • Vancouver
Pobierz cytowania
  • Endnote/Zotero/Mendeley (RIS)
  • BibTeX

Numer

Tom 7 (2015): Edytorstwo a cenzura (XIX-XX wiek)

Dział

Artykuły i rozprawy

Statystyki

Liczba wyświetleń i pobrań: 530
Liczba cytowań: 0

Wyszukiwanie

Wyszukiwanie

Przeglądaj

  • Indeks autorów
  • Lista archiwalnych numerów

Użytkownik

Użytkownik

Aktualny numer

  • Logo Atom
  • Logo RSS2
  • Logo RSS1

Informacje

  • dla czytelników
  • dla autorów
  • dla bibliotekarzy

Newsletter

Zapisz się Wypisz się

Język / Language

  • English
  • Język Polski

Tagi

Szukaj przy pomocy tagu:

Tadeusz Konwicki, Rojsty, PRL, Książki wybrane, odmiany tekstowe, cenzura w Polsce
W górę

Akademicka Platforma Czasopism

Najlepsze czasopisma naukowe i akademickie w jednym miejscu

apcz.umk.pl

Partnerzy platformy czasopism

  • Akademia Ignatianum w Krakowie
  • Akademickie Towarzystwo Andragogiczne
  • Fundacja Copernicus na rzecz Rozwoju Badań Naukowych
  • Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk
  • Instytut Kultur Śródziemnomorskich i Orientalnych PAN
  • Instytut Tomistyczny
  • Karmelitański Instytut Duchowości w Krakowie
  • Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych w Krośnie
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych we Włocławku
  • Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Stanisława Pigonia w Krośnie
  • Polska Fundacja Przemysłu Kosmicznego
  • Polskie Towarzystwo Ekonomiczne
  • Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
  • Towarzystwo Miłośników Torunia
  • Towarzystwo Naukowe w Toruniu
  • Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
  • Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
  • Uniwersytet Mikołaja Kopernika
  • Uniwersytet w Białymstoku
  • Uniwersytet Warszawski
  • Wojewódzka Biblioteka Publiczna - Książnica Kopernikańska
  • Wyższe Seminarium Duchowne w Pelplinie / Wydawnictwo Diecezjalne „Bernardinum" w Pelplinie

© 2021- Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu Deklaracja dostępności Sklep wydawnictwa