Cechy i funkcje przekazów literackich na łamach dziewiętnastowiecznej prasy kobiecej
DOI:
https://doi.org/10.12775/SE.2013.009Słowa kluczowe
dziewiętnastowieczna prasa kobieca, czytelnictwo wśród kobiet, pisma literackie, gatunki prasowe, upowszechnianie czytelnictwaAbstrakt
Artykuł jest próbą odpowiedzi na pytanie o rolę, jaką w upowszechnianiu czytelnictwa wśród kobiet odegrały dziewiętnastowieczne periodyki o takim właśnie adresie czytelniczym. Ten rodzaj wydawnictw już u swoich początków pełnił rolę medium literatury, będąc często zaliczanym do pism literackich z uwagi na brak wyrazistego profilu typologicznego. Zwłaszcza wczesne czasopisma dla kobiet z lat 1820–1860 (głównie do powstania listopadowego), z racji rozbudowanej części beletrystycznej, morfologicznie pozostawały czasopismami literackimi. W artykule omówione zostały formy, jakie przybierał przekaz tego rodzaju, jego funkcje, ich ewolucja w drugiej połowie stulecia, gdy wyodrębniały się nowe odmiany gatunkowe prasy kobiecej, uwzględniające szersze spektrum tematyczne, a także modele praktyk lekturowych przewidywane dla kobiet w związku z ich ówczesną sytuacją społeczną.Bibliografia
Bogucka M., 2006, Gorsza płeć. Kobieta w dziejach Europy od antyku po wiek XXI, Warszawa.
Borkowska G., M. Czermińska, U. Phillips, 2000, Pisarki polskie od średniowiecza do współczesności. Przewodnik, Gdańsk.
Charewiczowa Ł., 2002, Kobieta w dawnej Polsce. Do okresu rozbiorów, Poznań.
Chyra-Rolicz Z., 2009, Konopnicka i inne: literatki i redaktorki w czasach pozytywizmu (1860–1880), w: Kobieta i media. Studia z dziejów emancypacji kobiet, red. P. Perkowski, T. Stegner, Gdańsk, s. 52–69.
Czapczyński T., 1952, „Świt” pod redakcją Marii Konopnickiej: materiały do twórczości, „Prace Polonistyczne” seria 10, s. 272–283.
Dobek R., 2009, „Journal des Dames et des Modes” – czyli świat paryskiej damy po rewolucji (1797–1839), w: Kobieta i media. Studia z dziejów emancypacji kobiet, red. P. Perkowski, T. Stegner, Gdańsk.
Dunin J., 1998, Pismo zmienia świat: czytanie, lektura, czytelnictwo, Warszawa–Łódź.
Franke J., 1999, Polska prasa kobieca w latach 1820–1918. W kręgu ofiary i poświęcenia, Warszawa.
Franke J., 1983, Program literacki czasopisma „Bluszcz” w latach 1865–1905, „Studia o Książce”, t. 13, s. 111–127.
Gajkowska C., 1991, Czasopiśmiennictwo literackie XIX wieku, w: Słownik literatury polskiej XIX wieku, red. J. Bachórz, A. Kowalczykowa, Wrocław.
Gołębiewski Ł., J. Frołow, 2008, Rynek książki w Polsce 2008: Wydawnictwa, Warszawa.
Jastrzębski J., 2006, Powieść odcinkowa, w: Słownik literatury popularnej, red. T. Żabski, Wrocław.
Karolak Cz., W. Kunicki, H. Orłowski, 2007, Dzieje kultury niemieckiej, Warszawa.
Kostecki J., 2006, Dzieje czytelnictwa w Polsce (do roku 1945), w: Ludzie i książki. Studia historyczne, red. J. Kostecki, Warszawa.
Lipoński W., 2006, Dzieje kultury brytyjskiej, Warszawa.
Lizurej M., 2002, Prasa kłamie czy wychowuje? Fenomen prasy kobiecej, w: Edukacyjne konteksty kultury popularnej, red. W. Jakubowski, E. Zierkiewicz, Kraków.
Lubbock J., 1912, Powaby życia, przeł. I. Moszczeńska, Warszawa.
Manguel A., 2003, Moja historia czytania, Warszawa.
Mroczkowski P., 1986, Historia literatury angielskiej. Zarys, Wrocław.
Niklewska J., 1996, Autorki literatury dla dzieci i młodzieży w zaborze rosyjskim w XIX i początkach XX wieku, w: Kobieta i kultura: kobiety wśród twórców kultury intelektualnej i artystycznej w dobie rozbiorów i w niepodległym państwie polskim: zbiór studiów, red. A. Żarnowska i A. Szwarc, Warszawa, s. 63–72.
Paja A., 2011, Androcentryzm w masce emancypacji. „Kwestia kobieca” na łamach postyczniowej prasy dla kobiet, w: Bibliologia polityczna, red. D. Kuźmina, Warszawa.
Paja A., 2008, Czytelnicy w dziewiętnastowiecznym społeczeństwie. Kilka uwag w kontekście badań Martyna Lyonsa, „Rocznik Biblioteki Narodowej”.
Paja A., 2006, Normy lektury kobiet w XIX w. Rekonesans, w: Ludzie i książki. Studia historyczne, red. J. Kostecki, Warszawa.
Paja A., 2008, Przekształcanie świata. O znaczeniu lektury kobiet w XIX wieku, w: Komunikowanie i komunikacja na ziemiach polskich w latach 1975–1918, red. K. Stępniak, M. Rajewski, Lublin.
Sakowicz I., 2009, Wizje kobiecości w periodykach wiktoriańskich – „Englishwoman’s Domestic Magazine” oraz „Englishwoman’s Review of Social and Industrial Question”, w: Kobieta i media. Studia z dziejów emancypacji kobiet, red. P. Perkowski, T. Stegner, Gdańsk.
Sokół Z., 2003, „Dziennik Mód Paryskich (1840–1848). Lwowski magazyn kulturalny, w: Kraków–Lwów. Książki – czasopisma – biblioteki XIX i XX wieku, t. 6, cz. 2, red. J. Jarowiecki, Kraków, s. 60–78.
Sokół Z., 1993, Kobiece czasopisma Krakowa i Lwowa w XIX wieku, w: Książki, czasopisma, biblioteki Krakowa i Lwowa XIX i XX wieku, t. 2, red. J. Jarowiecki, Kraków.
Sokół Z., 1998, Prasa kobieca w Polsce w latach 1945–1995, Rzeszów.
Sokół Z., 2000, Rola czasopism kobiecych w kształtowaniu modelu domu rodzinnego i wzoru osobowego matki (1860–1914), w: Partnerka, matka, opiekunka: status kobiety w dziejach nowożytnych od XVI do XX wieku, red. K. Jakubiak, Bydgoszcz.
Stawiak-Ososińska M., 2009, Ponętna, uległa, akuratna... ideał i wizerunek kobiety polskiej pierwszej połowy XIX wieku (w świetle ówczesnych poradników), Kraków.
Szarejko M., 2009, Dom Elizabeth Gaskell, „Bluszcz”, nr 4.
Szelągowska G., 1996, Kobieta – medium i kreatorka kultury, w: Kobieta i kultura: kobiety wśród twórców kultury intelektualnej i artystycznej w dobie rozbiorów i w niepodległym państwie polskim: zbiór studiów, red. A. Żarnowska i A. Szwarc, Warszawa, s. 13–26.
Tłuczek E., 2003, „Dziennik Mód Paryskich” – próba analizy zawartości (komunikat), w: Kraków–Lwów. Książki – czasopisma – biblioteki XIX i XX wieku, t. 6, cz. 2, red. J. Jarowiecki, Kraków, s. 79–88.
Watt I., 1973, Narodziny powieści. Studia o Defoe’em, Richardsonie i Fieldingu, Warszawa.
White C. L., 1970, Women’s Magazines 1693–1968, London.
Witkowska A., 1971, Polski romans sentymentalny, Wrocław.
Zaleska Z., 1938, Czasopisma kobiece w Polsce: materiały do historii czasopism 1818–1937, Warszawa.
Zawadzka J., 1997, Kronika serc czułych. Stereotypy polskiej powieści sentymentalnej I połowy XIX wieku, Warszawa.
Zawialska M., 1978, „Świt” Marii Konopnickiej: zarys monograficzny tygodnika dla kobiet, Wrocław.
Zawisza E., 1988, Powieść w kulturze czytelniczej Francji XVIII w., Wrocław.
Zdanowicz A., 2008, Co zajmuje zachodnich badaczy historii czytelnictwa? Przegląd prac angielskojęzycznych, „Rocznik Biblioteki Narodowej”.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 1202
Liczba cytowań: 0