Editio ultima? Wokół warszawskiej edycji „Dzieł” Aleksandra Fredry (1880)

Abstrakt

Celem artykułu jest prezentacja okoliczności towarzyszących przygotowaniu trzynastu tomów edycji warszawskiej Dzieł Aleksandra Fredry (Gebethner i Wolff, 1880), a szczególnie ich konfrontacja z dyspozycjami pisarza, które powstawały w czasie kilkunastoletniego okresu milczenia. Fredro porządkował wówczas swoją spuściznę literacką oraz przygotował instrukcje dotyczące prac nad wydaniem zbiorowym swoich utworów. Z brulionowych notatek wyłania się nie tylko przejmujący portret autora pieczołowicie planującego edycję pośmiertną, ale również twórcy, który interpretuje własny dorobek, dokonuje w nim koniecznych zmian i selekcji, podaje zasady modernizacji pisowni zapożyczeń typu „Francyja”, „Azya”, „rewolucyja”. Edycja warszawska, mimo że podlegała cenzurze i autocenzurze, przez wiele lat niesłusznie była uważana za editio ultima. Zweryfikowana przez Stanisława Pigonia do dziś pozostaje przyczynkiem do badań nad zapomnianymi lub pomijanymi aspektami twórczości Aleksandra Fredry.