Zakłócony obraz romantyzmu
DOI:
https://doi.org/10.12775/SE.2023.0019Słowa kluczowe
romantyzm emigracyjny, romantyzm krajowy, edytorstwo a historia literatury, zbiorowe wydania dzieł literackich, edycje naukowe i popularneAbstrakt
Z edycjami zbiorowymi dzieł romantyków, edycjami naukowymi poszczególnych utworów i ich opracowaniami nie jest w Polsce źle. Można wymienić wiele cennych inicjatyw edytorskich (naukowych i popularnych) zakończonych pozytywnym rezultatem. Jednak mimo tego pozornego „rogu obfitości” wydawniczej odnoszę wrażenie, że czegoś tu nie starcza. O ile wydajemy z powodzeniem wybrane utwory poszczególnych autorów z kręgu literatury emigracyjnej i krajowej, to nie można uświadczyć wydań zbiorowych tychże ostatnich pisarzy. Nie mamy współcześnie książek wielu romantyków, którzy kształtowali zbiorową wyobraźnię Polaków w XIX stuleciu. Brakuje nowych zbiorowych edycji pism m.in. Józefa Bohdana Zaleskiego, Seweryna Goszczyńskiego, Józefa Korzeniowskiego, Teofila Lenartowicza, Józefa Dzierzkowskiego, Ludwika Sztyrmera, Józefa Bohdana Dziekońskiego, Lucjana Siemieńskiego i wielu, wielu innych twórców. Romantyzm krajowy to nie zbiór drugorzędnych tekstów epigońskich wzorowanych na wielkim romantyzmie emigracyjnym, ale równie istotna część dorobku romantyzmu literackiego, po wielokroć w pełni oryginalna i bogata, ale często po prostu nieznana. Gdy edytorstwo nadrobi zapóźnienia na tym polu, wówczas wymienieni autorzy odzyskają w syntezach historycznoliterackich miejsce im przynależne.
Bibliografia
Bizior-Dombrowska M., 2018, „Edmund” zegnany, „Sztuka Edycji. Studia Tekstologiczne i Edytorskie”, nr 1 (13): Problemy edycji literatury XIX i XX wieku, pod red. D. Pachockiego.
Chachulski T., 2019, Edytorstwo jako historia literatury i inne studia o poezji XVIII wieku, Warszawa.
Chodźko I., 2010, Obrazy litewskie, oprac. M. Stankiewicz-Kopeć, Kraków.
Czajkowski M., 2017, Wernyhora. Wieszcz ukraiński. Powieść historyczna z roku 1768, wstęp i oprac. P. Borek, Kraków 2017.
Fredro A., 2023, Komedie, t. 1–4, Warszawa, t. 1: Komedie 1817–1826, wybór i przedmowa A. Kuligowska-Korzeniewska, esej biograficzny K. Samsel; t. 2: Komedie 1827–1835, wybór A. Kuligowska-Korzeniewska, posłowie B. Korzeniewski, esej biograficzny K. Samsel; t. 3: Komedie 1855–1868, wybór A. Kuligowska-Korzeniewska, posłowie K. Wyka, esej biograficzny K. Samsel; t. 4: Trzy po trzy, posłowie i esej biograficzny K. Samsel.
Goliński Z., 1996, Edytorstwo naukowe tekstów literackich, w: Wiedza o literaturze i edukacja. Księga referatów Zjazdu Polonistów, Warszawa, 1995, pod red. T. Michałowskiej, Z. Golińskiego i Z. Jarosińskiego, Warszawa.
Grabowski M., 2016, Stanica Hulajpolska. Ukraińskie opowieści, wstęp i oprac. I. Węgrzyn, Kraków.
Grabowski M., 2005, Wybór pism krytycznych, wybrał, opracował i wstępem opatrzył A. Waśko, Kraków.
Gruchała J., 2020, Edytor historykiem literatury, „Ruch Literacki”, z. 2.
Karpiński A., 2005, Stan i zadania tekstologii i edytorstwa, w: Polonistyka w przebudowie. Literaturoznawstwo – wiedza o języku – wiedza o kulturze – edukacja. Zjazd Polonistów, Kraków, 22–25 września 2004, t. 2, pod red. M. Czerwińskiej et al., Kraków.
Klaczko J., 2005, Rozprawy i szkice, oprac. I. Węgrzyn, Kraków.
Krasiński Z., 2017, Dzieła zebrane. Nowe wydanie, pod red. M. Strzyżewskiego, t. 1–8, Toruń.
Mickiewicz A., 1998, Dziadów część III. Podobizny autografów. Transliteracje. Komentarze, t. 1–2, opracowanie edytorskie Z. Stefanowska, współpraca M. Prussak, Warszawa.
Mickiewicz A., 1993–2005, Dzieła. Wydanie Rocznicowe, pod red. Z. J. Nowaka, Z. Stefanowskiej i C. Zgorzelskiego, t. 1–17, Warszawa.
Mickiewicz A., 2013, Proza artystyczna: opowiadania, szkice, fragmenty. Prose artistique : contess, essais, fragments, wstęp i oprac. J. Pietrzak-Thébault, Warszawa.
Mochnacki M., 1996, Pisma krytyczne i polityczne, t. 1–2, wstęp Z. Przychodniak, wybór i oprac. J. Kubiak, E. Nowicka i Z. Przychodniak, Kraków.
Norwid C., 1971–1976, Pisma wszystkie, t. 1–11, zebrał, tekst ustalił, wstępem i uwagami krytycznymi opatrzył J. W. Gomulicki, Warszawa.
Norwid C., 2022, Vade-mecum i pozostałe wiersze z lat 1865–1883, wybór i oprac. J. F. Fert, Warszawa.
Norwid C., 2021, Vade-mecum. Podobizna autografu, wstęp J. F. Fert, koncepcja wydania A. Cedro, Kielce.
Obremski K., 2020, „Bez edycji nie ma ani historii literatury, ani nawet pisarzy”, „Sztuka Edycji. Studia Tekstologiczne i Edytorskie”, nr 1 (17): Tekstografie. Edytorskie przestrzenie tekstu i obrazu, pod red. M. Czerwińskiego, I. Kropidło i O. Taranek-Wolańskiej.
Pawelec D., 2020, Edytorstwo jako krytyka literacka, „Pamiętnik Literacki”, z. 4.
Raptularz wschodni Juliusza Słowackiego. Edycja – studia – komentarze, 2019, Warszawa; t. 1: Podobizna autografu, t. 2: Edycja – komentarz – objaśnienia, pod red. M. Kalinowskiej, U. Makowskiej, Z. Przychodniaka, M. Troszyńskiego i D. Kai; t. 3: Studia i interpretacje, pod red. M. Kalinowskiej, E. Kiślak i Z. Przychodniaka.
Rzewuski H., 2000, Listopad, wstęp i oprac. J. Tazbir, Kraków.
Rzewuski H., 2011, Nie-Bajki i inne opowieści szlacheckie, oprac. I. Węgrzyn, Kraków.
Słowacki J., 1952–1975, Dzieła wszystkie, t. 1–17, pod red. J. Kleinera, Wrocław.
Słowacki J., 2022, Dzieła zebrane, t. 17–18: Korespondencja, wstęp i oprac. M. Troszyński, Warszawa.
Słowacki J., 2009–2014, Poematy. Nowe wydanie krytyczne t. 1: Poematy z lat 1828–1839, Poznań, t. 2: Poematy i fragmenty z lat 1842–1849, Poznań; Beniowski. Poemat z roku 1841 i dalsze pieśni. Nowe wydanie krytyczne, Poznań.
Słowacki J., 2005, Wiersze. Nowe wydanie krytyczne, Poznań.
Strzyżewski M., 2020, Odnawianie znaczenia edytorstwa i filologii, „Sztuka Edycji. Studia Tekstologiczne i Edytorskie”, nr 1 (17): Tekstografie. Edytorskie przestrzenie tekstu i obrazu, pod red. M. Czerwińskiego, I. Kropidło i O. Taranek-Wolańskiej.
Troszyński M., 2017, Alchemia rękopisu. „Samuel Zborowski” Juliusza Słowackiego, Warszawa.
Witkowska A., Przybylski R., 1997, Romantyzm, Warszawa.
Z warsztatu edytorów, 2018, t. 2: Wydania zbiorowe, pod red. G. P. Bąbiaka, D. Dziurzyńskiego i A. Walczaka, Warszawa.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2023 Mirosław Strzyżewski
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 236
Liczba cytowań: 0
