Wokół literackich narracji lokacyjnych (kilka wstępnych rozpoznań)
DOI:
https://doi.org/10.12775/SE.2022.00027Słowa kluczowe
literacka narracja lokacyjna, place-bound literature, Janet Cardiff, 34 North, 118 West, e-literaturaAbstrakt
Artykuł przynosi wstępną charakterystykę narracji lokacyjnych jako formy (problematycznie) literackiej. Przyjmując szerokie rozumienie terminu (nie wiążąc fenomenu lokacyjności z technologią GPS), autorka stara się pokazać współczesne realizacje tej formy na tle tradycji sztuki (i literatury) związanej z przestrzenią. Ujęcie literackiej opowieści w formę niekodeksową zostaje potraktowane jako kolejna próba przekroczenia granic książki. Szczególną uwagę autorka zwraca na proponowany w narracjach lokacyjnych nowy rodzaj paktu z czytelnikiem i związanie aktu lektury z ciałem odbiorcy. Zostaje też podkreślona swoista multimodalność analizowanych utworów.
Autorka stawia tezę, że warsztat badacza literatury daje doskonałe narzędzia do badania narracji lokacyjnych, oraz podkreśla, że literaturoznawcze analizy mogłyby uzupełnić wskazywane dotąd braki w refleksji nad tą odmianą opowieści (przykładami są m.in. analiza palimpsestowej i metaleptycznej struktury świata przedstawionego, specyficznej formy narracji drugoosobowej stosowanej w tych opowieściach, oraz konstrukcja bohatera zakładająca włączenie czytelnika w świat przedstawiony). Wywód jest zilustrowany charakterystyką kilku kanonicznych już dziś narracji lokacyjnych (m.in. projektu murmur, pracy 34 North, 118 West oraz audio-walków Janet Cardiff).
Bibliografia
Bogalecki P., 2020, Wiersze-partytury w poezji polskiej neoawangardy: Białoszewski – Czycz – Drahan – Grześczak – Partum – Wirpsza, Kraków
Dovey J., Abba T., Pullinger K., 2020, Introduction, w: Ambient Literature. Towards a New Poetics of Situated Writing and Reading Practices, eds. T. Abba, J. Dovey, K. Pullinger, [b.m.].
Dovey J., 2016, Ambient Literature: Writing Probability, w: Ubiquitous Computing, Complexity and Culture, eds. U. Ekman et al., New York.
Fan L.-T., 2017, Writing while wandering: Material and special contingency in locative media narratives, „Convergence: The International Journal of Research in New Media Technologies”, Vol. 1.
Haahr M., 2015, Everting the Holodeck. Games ad Storytelling in Physical Space, w: Interactive Digital Narrative. History, Theory and Practice, eds. H. Koenitz et al., New York.
Hancox D., 2021, The Revolution of Transmedia Storytelling Through Place. Pervasive, Ambient and Situated, London–New York.
Hight J., 2020, Locative Narrative, w: Electronic Literature as Digital Humanities. Context, Forms, and Practices, eds. D. Grigar, J. O’Sullivan, New York.
Hight J., 2010, Locative Narrative, Literature and Form, w: Beyond the Screen. Transformations of Literary Structures, Interfaces and Generes, eds. J. Schäfer, P. Gendolla, Bielefeld.
Husárová Z., Montfort N., 2020, Shuffle Literature and the Hand of Fate, w: Post-digital. Dialogues and Debates from electronic book review, Vol. 2, ed. J. Tabbi, London.
Løvlie A.S., Poetic Augmented Reality: Place-bound Literature In Locative Media, on-line: https://www.duo.uio.no/bitstream/handle/10852/27215/lovlie_poetic_augmented_reality_free_access_version.pdf?sequence=1&isAllowed=y (dostęp: 1.09.2021).
Maj A., 2010, Podróż jako gatunek medialny, w: eadem, Media w podróży, Katowice.
Nacher A., 2016, Media lokacyjne. Ukryte życie obrazów, Kraków.
Nacher A., 2015, Opowiadać (z) przestrzenią i sieciami – paradoksalne materializacje narracji lokacyjnych, „Teksty Drugie”, nr 3.
Nisi V., 2011, Locative Aware Multimedia Stories. A Location Based View of Interactive Narrative, Saarbrücken.
Ostrowski W., 2006, Podróż, w: Słownik rodzajów i gatunków literackich, pod red. G. Gazdy i S. Tyneckiej-Makowskiej, Kraków.
Pawlicka U., 2017, Czy na tych ćwiczeniach jest literatura? O literackości literatury cyfrowej, w: eadem, Literatura cyfrowa. W stronę podejścia procesualnego, Gdańsk.
Przybyszewska A., A narrative approach to ambient literature: embodied spoken monologue and enhanced interactional metalepsis, https://conferences.au.dk/fileadmin/conferences/2021/ELO2021/Full_papers/Agnieszka_Przybyszewska_A_narrative_approach_to_ambient_literature_-_embodied_spoken_monologue_and_enhanced_199.pdf (dostęp: 1.09.2021).
Przybyszewska A., 2015, Liberackość dzieła literackiego, Łódź.
Przybyszewska A., 2016, Liberackość nasza współczesna. Od teorii liberackiej do zwrotu interfejsologicznego w literaturoznawstwie, „Er(r)go. Teoria – Literatura – Kultura”, nr 1.
Przybyszewska A., 2020, W stronę lokacyjnego monologu wypowiedzianego. O eksplorowaniu literackich ucieleśnionych przestrzeni pamięci, „Przegląd Kulturoznawczy”, nr 2.
Ruston S., 2014, Location-BasedNarrative, w: The Johns Hopkins Guide to Digital Media, eds. M.-L. Ryan, L. Emerson, B. J. Robertson, Baltimore.
Ryan M.-L., Foote K., Azaryahu M., 2016, Narrating Space/Spatializing Narrative. Where Narrative Theory and Geography Meet, Columbus.
Rybicka E., 2013, Mapy. Od metafory do kartografii krytycznej, „Teksty Drugie”, nr 4.
Rybicka E., 2008, Miejsca, pamięć, literatura (w perspektywie geopoetyki), „Teksty Drugie”, nr 1–2.
Schäfer J., Gendolla P., 2010, Introduction, przeł. B. Pichon, D. Rudnytsky, w: Beyond the Screen. Transformations of Literary Structures, Interfaces and Generes, eds. J. Schäfer, P. Gendolla, Bielefeld.
Schalansky J., 2014, Atlas wysp odległych, przeł. T. Ososiński, Warszawa.
Winiecka E., 2020, Poszerzanie pola literackiego. Studia o literackości w internecie. Kraków
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2022 Agnieszka Przybyszewska
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 91
Liczba cytowań: 0
