Jak Jan Kuglin poszukiwał ideału „książki pięknej”
DOI:
https://doi.org/10.12775/SE.2022.00024Słowa kluczowe
Jan Kuglin, edycje bibliofilskie, dwudziestolecie międzywojenne, piękna książka, typografiaAbstrakt
Przedmiotem artykułu jest analiza wybranych edycji bibliofilskich powstałych podczas przypadającego na dwudziestolecie międzywojenne poznańskiego okresu działalności jednego z ciekawszych podówczas typografów – Jana Kuglina. Celem owej analizy jest pokazanie prowadzonych przez Kuglina poszukiwań ideału pięknej książki, w których niemałą rolę odegrały inspiracje dokonaniami najlepszych zagranicznych projektantów (przede wszystkim Thomasa Jamesa Cobden-Sandersona) i które jednocześnie idealnie wpisały się w nurt dyskusji toczących się wówczas w rodzimym kręgu (dość wspomnieć Przecława Smolika czy Stanisława Lama).
Bibliografia
Achrem-Achremowicz G., 1928, Książka jako dzieło sztuki, „Alma Mater Vilnensis”, z. 7.
Bajda J., 2008, Młodopolskie realizacje idei „książki pięknej”. „Miłość” Jana Kasprowicza w graficznym opracowaniu Edwarda Okunia i Efraima Liliena, w: Piękno wieku dziewiętnastego. Studia i szkice z historii literatury i estetyki, pod red. E. Nowickiej i Z. Przychodniaka, Poznań.
Bąbiąk G. P., 2013, Piękna książka na ziemiach polskich u schyłku XIX wieku, „Sztuka Edycji. Studia Tekstologiczne i Edytorskie”, nr 2.
Boguszewska A., 2010, „Idea pięknej książki” w dwudziestoleciu międzywojennym w Polsce, „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska”, t. 8.
Bringhurst R., 2007, Elementarz stylu w typografii, przeł. D. Dziewońska, Kraków.
Cable C., 1968, A Short History of the Doves Press, Austin.
Cesak J., 1991, Zjazdy bibliofilów polskich w dwudziestoleciu międzywojennym, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Librorum”, z. 2.
Cobden-Sanderson T. J., 1900, The Ideal Book or Book Beautiful. A Tract on Calligraphy Printing and Illustration & on the Book Beautiful as a Whole, Hammersmith.
Cowan Y., 2008, The Mirror of Everyday Life: Representing the Middle Ages at the Kelmscott Press in William Morris and Medieval Material Culture, Ottawa.
Elam K., 2019, Geometria w projektowaniu. Studia z proporcji i kompozycji, przeł. M. Komorowska, Kraków.
Gumuła U., 1994, Jan z Bogumina Kuglin – twórca pięknej książki, w: Książka polska na Śląsku w latach 1922–1945. Zarys problematyki, pod red. M. Pawłowiczowej, Katowice.
Jackson H., 1922, The Eighteen-Nineties. A Review of Art and Ideas at the Close of the Nineteenth Century, London.
Jackson H., 1963, The Typography of William Morris, w: Books and Printing, ed. P. A. Bennett, Ceveland–New York.
Jazdon A., 2007, Biblioteka Studwudziestu, Poznań.
Kasprowicz J., 1933, Moja pieśń wieczorna, Poznań.
Krzak-Weiss K., 2018, Jak Emil Zegadłowicz o typografii gawędził. Uwagi na marginesie poznańskiej edycji Gawędy poety z typografem z 1929 roku, „Studia o Książce i Informacji”, t. 37.
Kuglin J., 1958, Ze wspomnień typografa, Wrocław.
Lenart B., 1919, Piękna książka, „Rzeczy Piękne”, R. 2, z. 4.
Lenart B., 1923, Piękna książka jako zespół całości papieru, czcionek, druku i oprawy, Poznań.
Lenart B., 1928, Piękna książka jako zespół czynników materialnych: papieru, czcionek, ilustracyj światłokowych, druku i oprawy, Wilno.
[Lubomirski S. H.], 1935, Trafunek nieszczęśliwy, Poznań.
McLean R., 1958, Victorian Book Design from William Morris to the Present Day, London.
Morris W., 1898, Note by William Morris on his Aims in founding the Kelmscott Press, London.
Morris W., Walker E., 1893, Printing, w: Arts and Crafts. Essays, ed. W. Morris, New York.
Muszkowski J., 1926, Książka na wystawie sztuki dekoracyjnej w Paryżu, Kraków.
Ongania F., 1895, Early Venetian Printing Illustrated, New York.
Orcutt W. D., 1928, Master Makers of the Book. Being a Consecutive Story of the Book from a Century before the Invention of Printing through the Era of the Doves Press, New York.
Peterson W. S., 1991, The Kelmscott Press. A History of William Morris's Typographical Adventure, Oxford.
Pevsner N., 1978, Pionierzy współczesności. Od Williama Morrisa do Waltera Gropiusa, przeł. J. Wiercińska, Warszawa.
Pollak R., 1930, Rękopis Bibl. Kórnickiej Nr. 488, „Pamiętnik Literacki”, R. 27.
Repucho E., 2019, The Book Collection of Jan Kuglin as a Source for Research on the Aesthetics of Print in the 20th century, „Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi”, nr 13.
Russell C. B., 1940, Cobden-Sanderson and the Doves Press, „Praire Schooner”, Vol. 14, No. 3.
Smolik P., 1926, O książce pięknej, Warszawa.
Smolik P., 1928, Zdobnictwo książki w twórczości Wyspiańskiego, Łódź.
Sowiński J., 1994, Działalność edytorska towarzystw bibliofilskich w Polsce do roku 1939, „Roczniki Biblioteczne”, R. 38, z. 1–2.
Sowiński J., 1995, Typografia wytworna w Polsce 1919–1939, Wrocław.
Szczerski A., 2002, Wzorce tożsamości. Recepcja sztuki brytyjskiej w Europie Środkowej około roku 1900, Kraków.
Talar G., 1968, Jan z Bogumina Kuglin, w: Słownik Pracowników Książki Polskiej. Suplement, Warszawa.
Talar G., 1973, Jan z Bogumina Kuglin – drukarz i bibliofil (1892–1977), „Roczniki Biblioteczne”, R. 17, z. 1–2.
Thompson P., 1993, The Work of William Morris, Oxford.
Tidcombe M., 2002, The Doves Press, London.
Twardowska M., 1933, Estetyka książki polskiej, w: Rocznik Literacki za rok 1932, pod red. Z. Szweykowskiego, Warszawa.
Vandeweghe F., Op de Beeck B., 1993, Drukkersmerken uit de 15de en de 16de eeuw binnen de grenzen van het huidige België, Nieuwkoop.
Wager A., 2018, Photographs, Pens, and Prints. William Morris and The Technologies of Typography, „Book History”, Vol. 21.
Wiercińska J., 1969, Z problematyki zdobnictwa książkowego lat dziewięćdziesiątych XIX w., w: Sztuka około 1900, Materiały z sesji Stowarzyszenia Historyków Sztuki, Warszawa.
Wiercińska J., 1986, Sztuka i książka, Warszawa.
William Morris and the Art of the Book. With essays on William Morris as Book Collector by Paul Needham, as Calligrapher by Joseph Dunlap, and as Typographer by John Dreyfus, London–Oxford–Glasgow–New York 1976.
Willoughby E. E., 1947, Fifty Printers' Marks, Berkeley.
Zegadłowicz E., 1929, Dziesięć ballad o powsinogach beskidzkich, Poznań.
Zegadłowicz E., 1929, Gawęda poety z typografem, Poznań.
Zegadłowicz E., 1929, Głośniki płonące, Poznań.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2022 Katarzyna Krzak-Weiss
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 103
Liczba cytowań: 0
