Historia i prywatność ze Stefanem i z Oktawią Żeromskimi w tle (w świetle egodokumentów Henryki Witkiewicz)
DOI:
https://doi.org/10.12775/SE.2022.0002Słowa kluczowe
Stefan i Oktawia Żeromscy, Henryka Witkiewicz, egodokumenty, materiał źródłowyAbstrakt
Artykuł dotyczy egodokumentów pozostawionych przez Henrykę Witkiewicz (z domu Rodkiewicz), pasierbicę Stefana Żeromskiego, córkę Oktawii z Radziwiłłowiczów (primo voto Rodkiewicz, secundo voto Żeromska). Zostaje pokazany potencjał historyczny materiałów źródłowych Witkiewiczowej w kontekście edycji Listów Stefana Żeromskiego w opracowaniu Zdzisława Jerzego Adamczyka. Na podstawie metody reprezentacyjnej ze zbioru pozostawionego przez Witkiewiczową, której sylwetkę przybliżono ze szczególnym uwzględnieniem wczesnego etapu życia córki Oktawii, wybrano dokumenty związane przede wszystkim z matką autorki, by następnie podjąć próbę egodokumentarnego odczytania zapisów w celu wskazania ważnych dla piszącej wzorców postępowania oraz istotnych z jej punktu widzenia wartości. Wyłaniający się z listów oraz wspomnieniowej relacji obraz matki oraz ważnych dla Witkiewiczowej wartości ukazuje interesujący układ zależności między tym, co zbiorowe (tradycja patriotyczna rodzin ziemiańskich oraz inteligenckich) i indywidualne (determinowane kontekstem, obrazujące osobowość Henryki).
Bibliografia
Adamczyk Z. J., 2001, Wstęp, w: S. Żeromski, Listy 1884–1892, Warszawa.
Adamczyka Z. J., 2017, Manipulacje i tajemnice. Zagadki późnej biografii Stefana Żeromskiego, Warszawa.
Babinicz-Witucka J., 2006, Mała Ojczyzna. Katalog materiałów do historii Nałęczowa, Nałęczów.
Bogucka M., 1996, Życie codzienne – spory wokół profilu badań i definicji, „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej”, nr 3.
Butryn S., 2003, Jan Witkiewicz – przyjaciel Żeromskich i opiekun muzeum pisarza, „Głos Nałęczowa”.
Chorążyczewski W., 2020, Metodologia archiwistyki. Archiwistyka między nauką a refleksją, w: Archiwum – archiwistyka - kultura. Antologia, red. W. Chorążyczewski, W. Pisarek i A. Rosa, Toruń.
Ginzburg C., 1989, Wstęp, w: idem, Ser i robaki. Wizja świata pewnego młynarza z XVI w., Warszawa.
Hass L., Ostrowska T., 1987, Radziwiłłowicz Rafał, w: Polski słownik biograficzny, t. 30, z. 126, pod red. S. Kieniewicza, Wrocław.
Kłak T., 2005, Wskrzesiciele Nałęczowa i pierwsze sezony, w: idem, W krajobrazie Nałęczowa, Nałęczów.
Kowecka E., 1996, Źródła do życia codziennego w XIX w. i metody ich badań, „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej”.
Kwiatkowski S. S., 1993, Inna Oktawia, „Teksty Drugie”, z. 4–6.
Leśniakowska M., 1998, Architekt Jan Koszczyc Witkiewicz (1881–1958) i budowanie w jego czasach, Warszawa.
Mironowicz-Panek M., 2006, Żyliśmy bardzo skromnie. Rozmowa z Henryką Szandomirską, córką Jana Koszczyc-Witkiewicza i Henryki z domu Rodkiewicz, jedyną wnuczką Oktawii Żeromskiej, „Głos Nałęczowa”.
Mironowicz-Panek M., 2018, Oktawia Żeromska. Portret rodzinny, Lublin.
Pamiętnik Henryki z Rodkiewiczów Witkiewiczowej córki Oktawii Żeromskiej, 1965, „Przegląd Lubelski”, t. 1.
Rosa A., 2013, Egodokumenty a działalność archiwów, w: Zatrzymać przeszłość, dogonić przyszłość. Pamiętnik VI Powszechnego Zjazdu Archiwistów Polskich, Wrocław 5–7 września 2012 r., red. W. Chorążyczewski, K. Stryjkowski, Warszawa.
Stefan Żeromski. Kalendarz życia i twórczości, 1961, oprac. S. Kasztelowicz, S. Eile, Kraków.
Szulakiewicz W., 2013, Ego-dokumenty i ich znaczenie w badaniach naukowych, „Metody Zbierania i Analizy Danych w Badaniach Edukacyjnych”, nr 16.
Utkowska B., 2019, Rola intymistyki w edycji krytycznej tekstów literackich. Na przykładzie „Walki z szatanem” Stefana Żeromskiego, „Sztuka Edycji”, nr 2 (16): Intymistyka a edytorstwo. Wiek XX i współczesność, red. B. Kuczkowski.
W. Chorążyczewski, A. Rosa, 2015, Egodokumenty – egodokumentalność – analiza egodokumentalna – spuścizna egodokumentalna, w: Egodokumenty. Tradycje historiograficzne i perspektywy badawcze, red. W. Chorążyczewski, A. Pacevičius i S. Roszak, Toruń.
Wiśniewska J., 2022, Muzeum Bolesława Prusa w Nałęczowie. Przewodnik, Lublin.
Witkiewicz-Schiele E., 2012, W kręgu rodziny Witkiewiczów. Referat wygłoszony na konferencji z okazji 100-lecia Chaty Stefana Żeromskiego w 2005 r., „Głos Nałęczowa”.
Witkiewicz-Schiele E., 2016, Nie tylko Witkiewiczowie. Dwa wieki z rodzinami Prószyńskich, Becków, Rabowskich i Schielów, od Syberii po Zakopane, Zakopane.
Wójtowicz A., 2014, Narzędzia mediów elektronicznych w warsztacie edytora – próba teoretycznego rozpoznania, „Teksty Drugie”, nr 2.
Wstęp, 2015, w: Egodokumenty. Tradycje historiograficzne i perspektywy badawcze, red. W. Chorążyczewski, A. Pacevičius i S. Roszak, Toruń.
Żeromska O., 1972, Listy do Stefana Żeromskiego, oprac., wstępem i przypisami opatrzył Z. J. Adamczyk, Łódź.
Żeromski S., 2003, Listy 1897–1904, oprac. Z. J. Adamczyk, Warszawa.
Żeromski S., 2010, Listy 1919–1925, oprac. Z. J. Adamczyk, Warszawa.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2022 Monika Gabryś-Sławińska
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 308
Liczba cytowań: 0
