Książka religijna w czasach doktrynalnego materializmu. Przypadek „Pamiętnika wiejskiego proboszcza” Georges’a Bernanosa
DOI:
https://doi.org/10.12775/SE.2021.0026Słowa kluczowe
edycja, ideologia, wydawnictwa a socrealizm, Pamiętnik wiejskiego proboszcza, Georges BernanosAbstrakt
Artykuł jest wstępem do większej całości, w której ukazuje się ideologiczne uwikłanie edycji książek i wydawnictw w powojennej Polsce lat pięćdziesiątych. W zamieszczonym materiale przedstawiono przykładową obcość, nieprzystawalność (obrazoburczość) edycji Pamiętnika wiejskiego proboszcza Georges’a Bernanosa na tle machiny ideologicznej, której starano się podporządkować wszystko, cokolwiek wydawano i co miało docierać do odbiorcy. Odbiorcy – w założeniu – formowanemu przez jedynie słuszne i jednoznaczne dyrektywy właściwego życia i chronionego przed edycjami niszczącymi ten przejrzysty obraz.
Bibliografia
A. D-r., 1951, Kułacki opór słabnie, „Dziennik Bałtycki”, nr 46 (z 16 lutego 1951 roku).
Adam Mickiewicz mówi, 1950, „Dziennik Bałtycki”, nr 30 (z 30 stycznia 1950 roku).
Adresy Zakładów Graficznych w Polsce, 1922, Warszawa.
Bernanos G., 1936, Journal d’un curé de campagne, Paris.
Bernanos G., 1937, Pamiętnik wiejskiego proboszcza, przeł. z upoważnienia autora W. Rogowicz, Warszawa.
Bernanos G., 1949, Pod słońcem szatana, przeł. A. Wat, przedm. B. Piasecki, Warszawa.
Bernanos G., 1950, Pamiętnik wiejskiego proboszcza, przeł. W. Rogowicz, Warszawa.
Bernanos G., 1952, Zakłamanie, przeł. Z. Milewska, Warszawa.
Bernanos G., 1953, Radość, przeł. Z. Milewska, Warszawa.
Bernanos G., 1959, Zbrodnia, przeł. Z. Skolimowska, Warszawa.
Bernanos G., 1974, Listy 1904–1948, przeł. Z. Milewska, Warszawa.
Bernanos G., 1977, Zły sen, przeł. H. Olędzka, Warszawa.
Bernanos G., 1985, Dialogi karmelitanek, przeł. M. Wierzbicka, Warszawa.
Bibliografia polska 1901–1939, 1991, pod red. J. Wilgat, t. 2: Bart-Bok, pod red. B. Dobrzyńskiej i I. Olszewskiej, Wrocław.
Bydgoszcz wczoraj i dziś. 1945–1980, 1988, pod red. S. Michalskiego, Warszawa–Poznań.
Dąbrowski E., 1952, Prolegomena do Nowego Testamentu, Warszawa.
Dąbrowski E., 1953, Dzieje Pawła z Tarsu, Warszawa.
Dąbrowski E., 1954, Glossy i odkrycia biblijne, Warszawa.
Dobraczyński J., 1950, Największa miłość. Opowiadania, Warszawa.
Dobraczyński J., 1951, Gwałtownicy – eseje, Warszawa.
Dobraczyński J., 1951, Klucz mądrości, Warszawa.
Dobraczyński J., 1952, Listy Nikodema, Warszawa
Dobraczyński J., 1953, Drzewa chodzące, Warszawa.
Dobraczyński J., 1953, Jezus Chrystus i Jego apostołowie, Warszawa.
Dobraczyński J., 1954, Manna i chleb, Warszawa.
Dobraczyński J., 1955, Notatnik podróżny, Warszawa.
Dobraczyński J., 1955, Opowiadania, Warszawa.
Dobraczyński J., 1955, Pustynia, Warszawa.
Dobraczyński J., 1956, Dwudziesta brygada, Warszawa.
Dobraczyński J., 1956, Najeźdźcy, Warszawa.
Dobraczyński J., 1956, Stworzenie i naprawa, Warszawa.
Dobraczyński J., 1957, A znak nie będzie mu dany, Warszawa.
Dobraczyński J., 1958, Wielkość i świętość – eseje, Warszawa.
Dudek A., Gryz R., 2003, Komuniści i Kościół w Polsce (1945–1989), Kraków.
Fenikowski F., 1950, Ryż rośnie w Fiszewie, „Dziennik Bałtycki”, nr 177 (z 29 czerwca 1950 roku).
Gilson E., 1959, Chrystianizm a filozofia, przeł. A. Więckowski, Warszawa.
Górnicy podejmują nowe wyzwanie, 1950, „Trybuna Robotnicza”, nr 26 (z 26 stycznia 1950 roku).
Green G., 1950, Sedno sprawy, przeł. J. Woźniakowski, Warszawa.
Green G., 1951, Broń na sprzedaż, przeł. A. Tonchu-Ru, Warszawa.
Green G., 1956, 23 opowiadania, przekł. zbiorowy, Warszawa.
Green G., 1957, Koniec romansu, przeł. J. J. Szczepański, Warszawa.
Green G., 1957, Stawka o żonę, przeł. A. Ślósarczyk, Warszawa.
Green G., 1960, Nasz człowiek w Hawanie, przeł. M. Skibniewska, Warszawa (1975).
Green G., 1961, Trzeci człowiek, przeł. A. Niklewicz, Warszawa.
Green G., 1962, Dwie opowieści, przeł. M. Skibniewska i E. Życieńska, Warszawa.
Green G., 1962, Trąd, przeł. A. Olędzka-Frybesowa, Warszawa.
Green G., 1963, Podróż bez map, przeł. H. Olędzka, Warszawa.
Green G., 1964, Poczucie rzeczywistości, przekł. zbiorowy, Warszawa.
Green G., 1966, Komedianci, przeł. M. Skibniewska, Warszawa.
Green G., 1967, Moc i chwała, przeł. B. Taborski, Warszawa.
Green G., 1973, Moje fascynacje, przeł. I. Doleżal-Nowicka [wiersze przeł. Z. Kierszys], Warszawa.
Green G., 1973, Wracając do źródeł, przeł. Z. Kierszys, Warszawa.
Green G., 1984, Doktor Fischer z Genewy, przeł. I. Doleżal-Nowicka, Warszawa.
Green G., 1987, Dziesiąty człowiek, przeł. I. Doleżal-Nowicka, Warszawa.
Green G., 1990, Kapitan i wróg, przeł. I. Doleżal-Nowicka, Warszawa.
Historia Bydgoszczy, 1999, t. 1, cz. 1: 1920–1939, pod red. M. Biskupa, Bydgoszcz.
Historia Bydgoszczy, 1999, t. 2, cz. 1: 1920–1939, pod red. M. Biskupa, Bydgoszcz.
Historia Bydgoszczy, 2004, t. 2, cz. 2: 1939–1945, pod red. M. Biskupa, Bydgoszcz.
Historia Wszechzwiązkowej Komunistycznej Partii (bolszewików). Krótki kurs, 1948 Warszawa.
Historia Wszechzwiązkowej Komunistycznej Partii (bolszewików). Krótki kurs, 1949, Warszawa.
Historia Wszechzwiązkowej Komunistycznej Partii (bolszewików). Krótki kurs, pod redakcją komisji KC WKP(b), Warszawa 1949.
Ignatow P., 1951, Pamiętnik partyzanta (fragmenty), przeł. A. A. Stern, „Dziennik Bałtycki”, nr 46 (z 16 lutego 1951 roku).
Jastrun M., 1950, Żywy Mickiewicz, „Dziennik Bałtycki”, nr 29 (z 29 stycznia 1950 roku).
Jastrzębski W., 1970, Zarys dziejów ziem województwa, w: Bydgoskie. Rozwój województw w Polsce Ludowej, pod red. A. Mykaja, Warszawa.
Jawień A., 1950, Matka, „Tygodnik Powszechny”, nr 50 (z 10 grudnia 1950 roku).
jota, 1951, Pracą i walką o pokój witają swe święto kobiety Wybrzeża, „Dziennik Bałtycki”, nr 46 (z 16 lutego 1951 roku).
(k), 1950, Dobra sprawa zwycięża (Konferencja aktywu gospodarczego gdańskich spółdzielni produkcyjnych), „Dziennik Bałtycki”, nr 175 (z 27 czerwca 1950 roku).
(kr), 1950, Niech żyje Antoni Bradtke!, „Dziennik Bałtycki”, nr 173 (z 25 czerwca 1950 roku).
Katalog Instytutu Wydawniczego Pax 1949–1979, 1980, Warszawa.
Komunikat PAP, 1950, „Dziennik Bałtycki”, nr 29, s. 1 (z 29 stycznia 1950 roku).
Kossak Z., 1959, Pątniczym szlakiem. Wrażenia z pielgrzymki, Warszawa.
Książki Instytutu Wydawniczego „Pax” 1949–1989. Przewodnik, 1989, oprac. A. Szafrańska, Warszawa.
Książki Instytutu Wydawniczego Pax 1990–1999. Przewodnik, 1999, Warszawa.
Kulesza D., 2000, Szczęśliwie niespełnione nawrócenie. Kilka uwag o świętości i literaturze, „W drodze”, nr 8 (324).
Kwiatek A., 2012, Środowisko filologiczne wobec kształcenia w II Rzeczypospolitej, „Cieszyński Almanach Pedagogiczny”, t. 1.
Lagerlöf S., 1959, Legendy Chrystusowe, przeł. M. Zarębina, Warszawa.
Lichniak Z., 1981, Owocowanie książkami. Trzydzieści lat Instytutu Wydawniczego Pax, Warszawa.
Listy św. Pawła Apostoła, 1952, wstęp, nowy przekł. z Wulgaty, koment. E. Dąbrowski, Warszawa.
Listy świętego Pawła Apostoła, 1955, przełożył z języka greckiego ks. dr S. Kowalski, Warszawa.
Łaszczyk M., 2005, Stowarzyszenie PAX w powojennej Polsce. Charakterystyka i próba pastoralnej oceny środowiska katolików świeckich współpracujących z systemem politycznym PRL, „Studia Włocławskie”, nr 8.
Mauriac F., 1956, Koniec nocy, przekł. autoryzowany M. Rafałowicz-Radwanowej, Warszawa.
Mauriac F., 1956, Teresa Desqueyroux, przekł. autoryzowany M. Wańkowiczowej, Warszawa.
Mauriac F., 1957, Ciało i krew, przeł. V. Komorowska, Warszawa.
Mauriac F., 1957, Losy, przeł. S. Kołaczkowski, Warszawa.
Mauriac F., 1957, Pielgrzymi, przeł. J. Dobraczyński; O sobie, przeł. K. Brończyk, Warszawa.
Mauriac F., 1958, „...aby zbawił, co było zginęło”, przeł. B. Hłasko, Warszawa.
Mauriac F., 1958, Bóg i złoty cielec, przeł. J. Nałęcz, Warszawa.
Mauriac F., 1958, Cierpienia i szczęście chrześcijanina, przeł. H. Jezierski, Warszawa.
Mauriac F., 1958, Drogi morza, przeł. H. Olędzka, Warszawa.
Mauriac F., 1958, Pustynia miłości, przeł. S. Zagórska, Warszawa.
Mauriac F., 1958, Pustynia miłości, przeł. S. Zgórska, Warszawa.
Mauriac F., 1958, Święta Małgorzata z Kortony, przeł. M. Chamiec, Warszawa.
Mauriac F., 1959, Galigai, przeł. J. Nałęcz, Warszawa.
Mauriac F., 1959, Życie Racine’a, przeł. M. Wierzbicka [wiersze Jeana Racine’a przeł. N. M.], Warszawa.
Mauriac F., 1962, Burza cichnie o zmierzchu – eseje, przeł. A. i Z. Michalscy, Warszawa.
Mauriac F., 1964, Pamiętnik życia wewnętrznego, przeł. J. Nałęcz, Warszawa.
Mauriac F., 1967, Nowy pamiętnik życia wewnętrznego, przeł. Z. Milewska [fragmenty poetyckie przeł. J. Dackiewicz], Warszawa.
Mauriac F., 1967, W co ja wierzę, przeł. J. Kossakowska i Z. Milewska, Warszawa.
Mauriac F., 1967, Życie Jezusa, przeł. J. Kossakowska i Z. Milewska, Warszawa.
Mauriac F., 1968, W co wierzę, przeł. Z. Milewska, Warszawa.
Mauriac F., 1970, Młodzieniec z dawnych lat, przeł. Z. Milewska, Warszawa.
Mauriac F., 1972, Burza cichnie o zmierzchu i Blaise Pascal i jego siostra Jacquelin, przeł. B. Hłasko, esej przeł. S. Zgórska, wiersze przeł. J. Dackiewicz i A. Piotrowski, Warszawa.
Mauriac F., 1973, Pocałunek trędowatemu, przeł. Z. Milewska [wiersze przeł. J. Dackiewicz], Warszawa.
Mauriac F., 1979, Bloc-notes: notatnik z lat 1953–1970, wybór, przekł., wstęp i oprac. Z. Milewskiej, Warszawa.
Mauriac F., 1985, Ciężkie okowy dzieciństwa, Młodzieniec z dawnych lat, Maltaverne, przeł. Z. Milewska, Warszawa.
Mauriac F., 1989, Listy 1904–1969, zebrała i oprac. C. Mauriac, przeł. Z. Milewska, wstępem do wyd. pol. poprzedził A. Milecki, Warszawa.
Mauriac F., 1990, Faryzeuszka; Jagnię, przeł. Z. Milewska i J. Rylska, Warszawa.
Michnik A., 2011, Kościół – Lewica – Dialog, w: idem, Dzieła wybrane, t. 1, Warszawa (e-book).
Mickiewicz A., 1997, Socjalizm, w: idem, Dzieła, t. 12: Legion Polski. Trybuna Ludów, Warszawa.
Miłosz C., 1989, Zniewolony umysł, Kraków.
Montefiore S. S., 2004, Stalin. Dwór czerwonego cara, przeł. M. Antosiewicz, Warszawa.
Nowicki R., 2012, Druki ulotne i okolicznościowe Zakładów Graficznych Instytutu Wydawniczego „Biblioteka Polska” w zbiorach Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej w Bydgoszczy. Przyczynek do dziejów wydawnictwa, „Biblioteka”, nr 16.
Nowy Testament, 1947, przeł. z Wulgaty ks. E. Dąbrowski, Poznań.
Pietrow N., 2012, Psy Stalina, przeł. J. Prus-Wojciechowska i K. Syska, Warszawa.
Pismo Święte Nowego Testamentu, 1949, wstęp, nowy przekład z Wulgaty, komentarz przez ks. E. Dąbrowskiego, doktora świętej teologii, doktora nauk biblijnych, Warszawa.
Pismo Święte Nowego Testamentu, 1957, tłumaczył z języka greckiego Ks. Prof. Dr S. Kowalski, Warszawa.
Pollak S., 1950, Spotkania z Mickiewiczem, „Dziennik Bałtycki”, nr 29 (z 29 stycznia 1950 roku).
Polska domaga się zwrotu zrabowanego nam złota, 1951, „Dziennik Bałtycki”, nr 46 (z 16 lutego 1951 roku).
Prelekcja o Puszkinie, 1951, „Dziennik Bałtycki”, nr 46 (z 16 lutego 1951 roku).
Przemówienie Tichonowa na akademii ku czci Mickiewicza, 1950, „Dziennik Bałtycki”, nr 30 (z 30 stycznia 1950 roku).
Radziński E., 1996, Stalin, przeł. I. Lewandowska i M. Jagiełło, Warszawa.
Rak M., 1971, Stopięćdziesięciolecie Zakładów Graficznych PZWS w Bydgoszczy, w: Kronika Bydgoska II (1964–1965), pod red. E. Szmańdy, Bydgoszcz.
Rekiny z Miami, 1951, „Dziennik Bałtycki”, nr 46 (z 16 lutego 1951 roku).
rubryka „Z dnia” 1950, „Tygodnik Powszechny”, nr 18 (z 30 kwietnia 1950 roku).
Rybowska J., 1995, Profesor Anna Maria Komornicka, „Collectanea Philologica”, t. 2.
Rząd radziecki demaskuje militarną politykę USA w Japonii, 1951. „Dziennik Bałtycki”, nr 46 (z 16 lutego 1951 roku).
Schulz B., 1937, „Pamiętnik wiejskiego proboszcza”, „Wiadomości Literackie”, nr 18 (z 25 kwietnia 1937 roku).
Sinko T., 1928, Od Olimpu do Olimpii. Wrażenia i rozważania z podróży greckiej, Lwów–Warszawa.
Sinko T., 2009/2012, Listy do Anny M. Komornickiej, „Meander”, nr 64/67.
Słownik poprawnej polszczyzny, 1978, pod red. W. Doroszewskiego, Warszawa.
Stomma S., J. Turowicz, 1950, Katolicy w Polsce Ludowej, „Tygodnik Powszechny”, nr 50 (z 10 grudnia 1950 roku).
Teatr Miejski w Bydgoszczy. Program. Sezon 1948/49 (nr 9), s. 2 okładki.
Tomasz à Kempis, 1984, O naśladowaniu Chrystusa, przeł. A. Kamieńska, przedm. J. Twardowski, Warszawa.
Tomasz à Kempis, 1989, O naśladowaniu Chrystusa, przeł. A. Kamieńska, Warszawa.
Traktory zdobędą wiosnę, 1950, „Trybuna Tygodnia”, nr 13 (z 24 czerwca 1950 roku – sobotni dodatek „Trybuny Robotniczej” 1950, nr 172, z 24 czerwca 1950 roku).
Uniwersalny słownik języka polskiego, 2003, pod red. S. Dubisza, t. 1: A–J, Warszawa.
W. K., 1950, Znamienny głos księży-patriotów, „Dziennik Bałtycki”, nr 29 (z 29 stycznia 1950 roku).
Wołkogonow D., 2006, Stalin. Wirtuoz kłamstwa, dyktator myśli, przeł. M. Antosiewicz, Warszawa.
„Wychowawcy” z Namysłowa ukarani. Wyrok w procesie wrocławskim, 1950, „Dziennik Bałtycki”, nr 29 (z 29 stycznia 1950 roku).
Wyrok, 1950, „Dziennik Bałtycki”, nr 29 (z 29 stycznia 1950 roku).
(zg), 1949, Uświadomienie polityczne i społeczne środowiska to naczelne zadanie świetlic robotniczych i chłopskich, „Dziennik Bałtycki”, nr 41 (z 11 lutego 1949 roku).
(zg), 1949, Wychowanie człowieka naczelnym zadaniem pracy kulturalno-oświatowej, „Dziennik Bałtycki”, nr 18 (z 19 stycznia 1949 roku).
Zalewski W., 1950, Traktory zdobędą wiosnę, Warszawa.
Zieliński Z. ks., 2008, Komu służył PAX?, w: Komu służył PAX, pod red. Sabiny Bober, Warszawa.
Ziółkowska A., 1989, Dwie prawdy o „Roju”, w: eadem, Na tropach Wańkowicza, Warszawa.
Zjazd filologów w Warszawie, 1927, „Czas”, nr 240 (z 19 października 1927 roku).
Żernicki J., 1926, Wielka Bydgoszcz w świetle cyfr i faktów, Bydgoszcz.
Żukowski M., 2012, Metody tworzenia i etapy powstawania Komitetu Wojewódzkiego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej w Gdańsku w latach 1945–1949, „Pamięć i Sprawiedliwość”, nr 2.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2021 Feliks Tomaszewski
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 583
Liczba cytowań: 0
