Wyzwolenie obozu koncentracyjnego Bergen-Belsen (1945). Relacje świadków
DOI:
https://doi.org/10.12775/SE.2021.0018Słowa kluczowe
Holokaust, Bergen-Belsen, wyzwolenie, literackie świadectwo, świadek, 1945Abstrakt
Obóz koncentracyjny Bergen-Belsen został wyzwolony przez Brytyjczyków 15 kwietnia 1945 roku. W ciągu kilku następnych tygodni próbowano ratować przetrzymywane tam osoby, jednak w wielu wypadkach się to nie udało. Pierwsze dni w dawnym obozie zostały opisane przez reporterów, fotografów czy personel medyczny, jak również byłych więźniów. Z raportów, zapisków i innych dokumentów sporządzanych na bieżąco, a także ze wspomnień napisanych w latach powojennych wyłania się rzeczywisty, tragiczny stan niemieckiego obozu w kwietniu 1945 roku.
W prezentowanym artykule zestawiono relacje świadków: zarówno ocalonych, jak i ludzi, którzy do ich uwolnienia się przyczynili, próbując ukazać, jak wyglądało wyzwolenie obozu, a także jak wyglądała sytuacja w nim panująca w następnych miesiącach. W tekście przywołano materiały archiwalne odnalezione podczas kwerendy przeprowadzonej w 2019 i 2020 roku w Yad Vashem. The World Holocaust Remebrnce Center w Jerozolimie oraz Żydowskim Instytucie Historycznym w Warszawie.
Bibliografia
Dokumenty archiwalne:
Yad Vashem, O.3, t. 7440, V.T./446.
Yad Vashem, O.76, t. 83.
Yad Vashem, O.76, t. 201.
Yad Vashem, O.76, t. 305.
Yad Vashem,O.76.2, t. 309.
ŻIH, sygn. 226, t. 95.
ŻIH, sygn. 226, t. 502.
Literatura:
Barska C., 1989, Szkoła na pryczy, „Biuletyn Żydowskiego Instytutu Historycznego”, nr 3 (151).
Belsen and the Listeners. What Wireless Listeners Learned, 2006, „History Today”, No. 8 (56).
Ben-Sefer E., 2009, Surviving Survival: Nursing Care at Bergen-Belsen 1945, „Australian Journal of advanced nursing”, No. 3.
Borwicz M., 1946, Literatura w obozie, Kraków.
Czy jest nadzieja? Wiersze polskie z Bergen-Belsen, 2007, zebr. i oprac. K. Liedke, Celle–Warszawa.
Czyż P., 2013, Wspomnienia Henryki Tajchert z Włodawy – więźniarki Zamku Lubelskiego, Ravensbrück i Bergen-Belsen, „Radzyński Rocznik Humanistyczny”, t. 11.
Gitler-Barski J., 1986, Przeżycia i wspomnienia z lat okupacji, Wrocław–Warszawa–Kraków.
Hargrave D. B., 2014, Bergen-Belsen 1945: A Medical Student’s Journal, London.
Haska A., 2006, „Jestem Żydem, chcę wejść”. Hotel Polski w Warszawie, 1943, Warszawa.
Horstmann B., 2009, Bergen-Belsen Main Camp, w: The United States Holocaust Memorial Museum Encyclopedia of Camps andGhettos, 1933–1945, Volume I, ed. G. P. Megargee, Bloomington.
Lavsky H., 2002, New Beginnings: Holocaust Survivors in Bergen-Belsen and the British Zone in Germany 1945–1950, Detroit.
Marka B., 1952, O twórczości literackiej w gettach. Rysy ogólne, „Biuletyn Żydowskiego Instytutu Historycznego”, nr 1.
Nizielski T., 1971, Bergen-Belsen 1943–1945, Warszawa.
Weindling P., 2006, “Belsenitis”: Liberating Belsen, Its Hospitals, UNRRA, and Selection for Re-emigration, 1945–1948, „Science in Context”, nr 19 (3).
Źródła elektroniczne:
https://encyclopedia.ushmm.org/content/en/article/bergen-belsen-displaced-persons-camp
Polak J. A., 1995, The Lost Transport, „Commentary” , nr 2(30), s. 24.
The Lost Train: Bergen-Belsen to Tröbitz, wstęp Peter Landé: http://www.musiques-regenerees.fr/GhettosCamps/Camps/TheLostTrain_Bergen-BelsenToTroebitz.html
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2021 Wiktor Gardocki
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 1832
Liczba cytowań: 0
