Niepalne rękopisy – o „niefortunnym” debiucie poetyckim Wiktora Gomulickiego
DOI:
https://doi.org/10.12775/SE.2021.0017Słowa kluczowe
Wiktor Gomulicki, poezja drugiej połowy XIX wieku, poeta, debiut poetycki, dziewiętnastowieczne ilustrowane czasopismaAbstrakt
Artykuł jest próbą rekonstrukcji poetyckiego debiutu Wiktora Gomulickiego (1848–1919) – jego zbiorku Poezje z 1873 roku. Wydał je Aleksander Michaux (Miron) w swojej zeszytowej serii Księga pieśni. Ten niewielki, zawierający dziewięć utworów tomik pojawiający się w ferworze pozytywistycznej walki o poetycki Parnas stał się mimowolną ofiarą ówczesnej „krytyki postępowej”. I chociaż poezje Fantazego doczekały się jedynie trzech recenzji – były one niesprawiedliwie krzywdzące. Szczególnie zabolała poetę opinia Antoniego Pileckiego z „Przeglądu Tygodniowego”, z którym młody literat współpracował, która (przedrukowana z pewnymi zmianami w „Warszawskim Roczniku Literackim”) utwierdziła opinię o Gomulickim jako poecie, którego wiersze nie mają głębszej myśli i nie poruszają społecznie ważnych tematów. Według Nowego Korbuta na życzenie autora cały nakład został zniszczony, a zachowany egzemplarz jest w posiadaniu Juliusza Wiktora Gomulickiego, ale współcześnie nic o nim nie wiadomo. Poezje z 1873 roku składały się z utworów, które wcześniej były publikowane na łamach ówczesnej prasy, więc zrekonstruowanie zbioru nie powinno być trudne. Wydaje się jednak, że wiedza o kształcie poetyckiego debiutu Fantazego w świetle jego opublikowanej, dojrzałej twórczości pozwoli na lepsze zrozumienie artystycznej ewolucji poety.
Bibliografia
A. P. [A. Pilecki], 1874, Księga pieśni: „Poezje” Wiktora Gomulickiego. Warszawa 1873 r., „Przegląd Tygodniowy”, nr 3.
Baptysta [J. M. Kamiński], 1874, Księga Pieśni, zeszyt 6-ty. (Poezje Wiktora Gomulickiego, Warszawa 1873), „Kolce”, nr 8.
Bibliografia literatury polskiej „Nowy Korbut”. Literatura pozytywizmu i Młodej Polski, 1973, t. 14, pod red. Z. Szweykowskiego i J. Maciejewskiego, Warszawa.
Bułhakow M., 2003, Mistrz i Małgorzata, przeł. I. Lewandowska i W. Dąbrowski, Warszawa.
G. D. [G. Doliński], 1874, „Gawędy” i „Satyry” Wacława Szymanowskiego – „Poezje” Wiktora Gomulickiego („Księga Pieśni”, zeszyt 6), „Wiek”, nr 126.
Gomulicki J. W., 1993, Poeta warszawski i cenzura: o poezji „politycznej” Wiktora Gomulickiego: uwagi i materiały: 1879–1918, „Rocznik Warszawski”, t. 23.
Gomulicki J. W., 1997, Warszawa mojego ojca 1859–1873, „Rocznik Warszawski”, t. 27.
Gomulicki W., 1867, Noc (Fantazja), „Tygodnik Ilustrowany”, nr 406.
Gomulicki W., 1868, Fragment, „Tygodnik Ilustrowany”, nr 27.
Gomulicki W., 1868, Królowej tonów, „Przegląd Tygodniowy”, nr 51.
Gomulicki W., 1868, Paria, „Kurier Codzienny”, nr 157.
Gomulicki W., 1868, Vicisti!, „Kłosy”, t. 7, nr 159.
Gomulicki W., 1868, Z krainy dźwięków (fragment), „Tygodnik Ilustrowany”, nr 46.
Gomulicki W., 1869, Abyssus abyssum vocat, „Tygodnik Ilustrowany”, nr 82.
Gomulicki W., 1870, Pamiętasz?, „Przegląd Tygodniowy”, nr 28.
Gomulicki W., 1870, Prządka, „Opiekun Domowy”, nr 27.
Gomulicki W., 1870, W noc czerwcową, „Tygodnik Ilustrowany”, nr 130.
Gomulicki W., 1870, We dwoje, „Tygodnik Ilustrowany”, nr 138.
Gomulicki W., 1871, Chciałbym…, „Kłosy”, t. 12, nr 296.
Gomulicki W., 1871, Samotni, „Przegląd Tygodniowy”, nr 5.
Gomulicki W., 1872, Gdzie piękno, „Kłosy”, t. 14, nr 344.
Gomulicki W., 1872, Między ziemią a niebem. Fantazmat, „Wieniec”, nr 82.
Gomulicki W., 1872, W zwątpieniu (Mironowi te strofy poświęcam), „Tygodnik Ilustrowany”, nr 213.
Gomulicki W., 1872, Z krainy dźwięków, „Kłosy”, t. 14, nr 350.
Gomulicki W., 1872, Z pamiętnika, „Kurier Warszawski” (7/19 września), nr 206.
Gomulicki W., 1872, Z pamiętnika, „Wieniec”, nr 74 oraz „Kurier Warszawski” (7/19 września), nr 206.
Gomulicki W., 1873, Poezje, w: Księga pieśni. Zbiór poezji, seria 1, z. 6, redagował Miron [A. Michaux], Warszawa, s. 160–192.
Gomulicki W., 1886, Na Kanonii, „Tygodnik Ilustrowany”, nr 202.
Gomulicki W., 1896, Obrazki weneckie, Warszawa.
Gomulicki W., 1978, Poezje wybrane, oprac. T. Jaroszewski, Warszawa.
Kraushar A., 1894, Sylwetki literackie z niedawnej przeszłości, t. 1, Petersburg.
Prus B., 1874, Na czasie, „Kolce”, nr 19.
Prus B., 1874, Na czasie, „Kolce”, nr 19; przedruk w: idem, 1956, Kroniki, t. 1, cz. 1, oprac. Z. Szweykowski, Warszawa.
Przyborowski W., 1897, Stara i młoda prasa: przyczynek do historii literatury ojczystej (1866–1872): kartki ze wspomnień eksdziennikarza, Petersburg.
Taborski R., Wiktor Gomulicki, w: Polski słownik biograficzny, t. 7, s. 275–277.
Wiślicki A., 1867, 1868, Groch na ścianę. Parę słów do całej plejady zapoznanych wieszczów naszych, „Przegląd Tygodniowy”, nr 49 oraz nr 1.
Wóycicki K., 1928, Walka na Parnasie i o Parnas, Warszawa.
Zajkowska J., 2010, Twórczość poetycka Wiktora Gomulickiego wobec tradycji literackiej i współczesności, Warszawa.
Zajkowska J., 2020, „Na Kanonii” Wiktora Gomulickiego, czyli jak ilustrowano poezję w dziewiętnastowiecznej prasie. Casus „Tygodnika Ilustrowanego” lata 1864–1894. Rekonesans, w: Oddźwięki – odbicia – odcienie. Wiek XIX wobec sztuk, pod red. A. Borkowskiej-Rychlewskiej i R. Okulicz-Kozaryna, pomysł tomu i współredakcja A. Krawczyk i K. Karpińska, Poznań.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2021 Joanna Zajkowska
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 505
Liczba cytowań: 0