Sztuka Edycji
Powojnie w literaturze dokumentu osobistego. Przyczynki do historii i socjologii życia literackiego w powojennej Polsce
DOI: http://dx.doi.org/10.12775/SE.2019.0026
Abstrakt
Artykuł jest próbą zwrócenia uwagi na możliwości i rolę piśmiennictwa dokumentu osobistego w opisie literackiego powojnia, np. na wykorzystanie samych zasobów informacyjnych tego piśmiennictwa jako materiału weryfikującego obecność i wymowę ówczesnych faktów literackich. Takiemu ujęciu zagadnienia towarzyszy założenie o stanowieniu przez piśmiennictwo dokumentu osobistego osobnego obiegu piśmienniczo-czytelniczego w latach powojennych; i o tym, że w komunikacji literackiej i społecznej odegrało ono poważną rolę. Stanowiło bowiem rodzaj piśmiennictwa zastępczego, ale też w praktyce pisarskiej niektórych autorów, w tym postaci kluczowych, jak Nałkowska, Dąbrowska czy Iwaszkiewicz, wyznaczało kierunki pewnych zmian: zapiski osobiste stały się domeną ich powojennego pisarstwa.
W tym artykule sformułowano kilka wstępnych i ogólnych uwag na temat początków życia literackiego w powojennej Polsce, wyłaniających się z zapisków osobistych pisarzy, z dzienników i korespondencji.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDFBibliografia
Bibliografia zawartości. „Odrodzenie” (1944–1950), 2017, opracował i wstępem opatrzył G. P. Bąbiak, Warszawa.
Błoński J., 1996, Słowo wstępne, w: Cz. Miłosz, Legendy nowoczesności. Eseje o okupacji. Listy Jerzego Andrzejewskiego i Czesława Miłosza, Kraków.
Buryła S., 2017, Pas ziemi niczyjej. Obraz powojnia w prozie lat 1944–1948, w: Sam początek. Lata 1944–1948 w literaturze okresu Polski Ludowej, pod redakcją naukową H. Gosk i B. Karwowskiej, Warszawa.
Czarnik O. S., 1993, Między dwoma Sierpniami. Polska kultura literacka w latach 1944–1980, Warszawa.
Dąbrowska M., 1996, Dzienniki powojenne 1945–1949, t. 1, wybór, wstęp i przypisy T. Drewnowski, Warszawa.
Drewnowski T., 1996, Wstęp do Dzienników 1914–1965, w: M. Dąbrowska, Dzienniki powojenne 1945–1949, t. 1, wybór, wstęp i przypisy T. Drewnowski, Warszawa,
Drewnowski T., 1997, Próba scalenia. Obiegi – wzorce – style, Warszawa.
Epistolografia epoki romantyzmu oraz Pamiętnikarstwo dobry romantyzmu, 1999, w: A. Witkowska, R. Przybylski, Romantyzm, Warszawa.
Fik M., 1981, Kultura polska po Jałcie. Kronika lat 1944–1981, Londyn.
Galant J., 2010, Odmiany wolności. Publicystyka, krytyka i literatura polskiego Października, Poznań.
Głowiński M., 1998, Świadectwa i style odbioru, w: idem, Dzieło wobec odbiorcy. Szkice z komunikacji literackiej, Kraków.
Hertz P., Iwaszkiewiczowie A. i J., 2015, Korespondencja, t. 1: 1934–1948, Warszawa.
Iwaszkiewiczowa A., 2000, Dzienniki i wspomnienia, do druku podała M. Iwaszkiewicz, opracował, przypisami opatrzył i indeks sporządził P. Kądziela, Warszawa.
Koźniewski K., 1977, Historia co tydzień. Szkice o tygodnikach społeczno-kulturalnych 1944–1950, Warszawa.
Lechoń J., 1992, Dziennik 1. 30 sierpnia 1949–31 grudnia 1950, wstęp i konsultacja edytorska R. Loth, Warszawa.
Miłosz Cz., 1998, Zaraz po wojnie. Korespondencja z pisarzami 1945–1950, Kraków.
Na rogu Stalina i Trzech Krzyży. Listy do Jerzego Borejszy 1944–1952, 2014, wybór, wstęp, opracowanie i przypisy G. P. Bąbiak, Warszawa.
Nałkowska Z., 1996, Dzienniki V 1939–1944, opracowanie, wstęp i komentarz H. Kirchner, Warszawa.
Nałkowska Z., 2000, Dzienniki VI 1945–1954. Część 1 (1945–1948), opracowanie, wstęp i komentarz H. Kirchner, Warszawa.
Natanson J., 1987, Tygodnik „Odrodzenie” (1944–1950), Warszawa.
Pietrych P., 2011, Aleksander Wat w Polsce powojennej (1946–1953). Teksty i konteksty, Kielce.
Polskie życie artystyczne w latach 1944–1960. Praca zbiorowa, t. 1: Lata 1944–1947, 2012, Warszawa.
Raporty dyplomatyczne Czesława Miłosza 1945–1950, 2013, opracowała i przypisami opatrzyła M. Morzycka-Markowska, posłowie napisał M. Kornat, Warszawa.
Rodak P., 2011, Między zapisem a literaturą. Dziennik polskiego pisarza w XX wieku, Warszawa.
Szymański W. P., 1981, „Odrodzenie” i „Twórczość” w Krakowie 1945–1950, Wrocław.
Wyka K., 1965, Wyznania uduszonego, w: idem, Łowy na kryteria, Warszawa.
Wyka K., 1974, Po dwóch wojnach, w: idem, Pogranicze powieści, wydanie drugie poszerzone, Warszawa.
ISSN 2084-7963 (print)
ISSN 2391-7903 (online)