Nowa edycja Kronik tygodniowych Bolesława Prusa. Przykłady śledztw edytorskich
DOI: http://dx.doi.org/10.12775/SE.2017.0016
Abstrakt
Artykuł omawia pracę nad nową edycją Kronik tygodniowych Bolesława Prusa, które były pierwotnie publikowane na łamach „Kuriera Warszawskiego” oraz „Nowin”. Jest to wydanie realizowane w ramach przedsięwzięcia obejmującego Edycję Krytyczną Pism Wszystkich klasyka pozytywizmu, w którym bierze udział kilkadziesiąt osób i instytucji naukowych. Przedstawiana tu „przygoda” z kronikami dotyczy lat 1879–1883. Do tej pory w latach pięćdziesiątych XX wieku ukazała się jedyna edycja felietonów Prusa przygotowana przez zespół Zygmunta Szweykowskiego. Są to, mimo upływu lat, materiały aktualne i warte ponownego namysłu edytorskiego.
Objaśnianie nazwisk, wydarzeń, dat, niezrozumiałych w pierwszym momencie osobliwości, drobiazgów, a także potrzeba precyzyjnej lokalizacji cytatów, które Prus podawał z pamięci, wielokrotnie stawało się detektywistyczną przygodą. Wybrano do analizy „przypadki” najciekawsze i różnorodne, pokazujące rozmaite wyboistości, o które można się potknąć podczas poszukiwań. Myślą przewodnią było tu wskazanie metody najskuteczniejszego rozwiązywania śledztw edytorskich, które nie zawsze kończą się sukcesem, a także uświadomienie wielości dróg prowadzących do sprawnego rozwikłania konkretnej zagadki. Warta podkreślenia jest również konieczność mozolnego gromadzenia cytatów z prasy, druków zwartych i innych dostępnych źródeł, które dopiero po etapie skrzętnego „kolekcjonowania” mogły dostarczyć potrzebnych informacji wykorzystanych w końcowym komentarzu. Zostały przedstawione cztery przypadki: Mikołaja Sankowskiego, Carla Herrmanna, Michała Siemiradzkiego (zabawa z datami), drobiazgów prasowych oraz kłopotliwych określeń. Wszystkie one pokazują sposoby ostatecznego formułowania przypisów, które – zgodnie z ustaleniami – powinny być zwięzłe, ale zawsze traktowane indywidualnie. Omówione w artykule przykłady śledztw edytorskich pokazują wyimek niewidocznej i niedocenianej przez czytelników pracy, dzięki której wydawany tekst staje się za pośrednictwem dodanych komentarzy zrozumiały.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDFBibliografia
Новицкий В. Д., 1991, Извоспоминанийжандарма, Москва.
Салтыков M. E. (Н. Щедрин), Указательличныхимен и названийпериодическойпечаи, 1977, w: Собраниесочинений в 20 томах, t. 20, Москва.
Słownik języka polskiego, 1963, t. 4, pod red. W. Doroszewskiego, Warszawa.
Słownik języka polskiego, tzw. warszawski, 1902, t. 2, Warszawa.
Telegramy własne Kuriera Warszawskiego. Petersburg 26 listopada; 27 listopada; 28 listopada, 1881, „Kurier Warszawski”, nr 267.
Z teatru i muzyki, 1882, Kurier Warszawski”, nr 104.
Złożenie zwłok H. Siemiradzkiego na Skałce, 1903, „Postęp”, nr 223.
ISSN 2084-7963 (print)
ISSN 2391-7903 (online)