Cenzura PRL wobec twórców emigracyjnych na początku lat osiemdziesiątych XX wieku. Errata do "Czarnej księgi cenzury PRL" (opracowanie tekstologiczne Wiktor Gardocki)

Abstrakt

W 1977 r., dzięki Tomaszowi Strzyżewskiemu, który najpierw wywiózł z Polski, a następnie przekazał do wydania wewnętrzne dokumenty Głównego Urzędu Kontroli Prasy, Publikacji i Widowisk, światło dzienne ujrzały nieznane dotąd, szokujące materiały. Opublikowano je w książce pod tytułem "Czarna księga cenzury PRL".

Jak się wówczas okazało, przez cenzurowanie książek i czasopism, a także innych wydawnictw zgłaszanych do publikacji, próbowano w Polsce kontrolować niemal każdą sferę życia: informacje na temat wydarzeń bieżących – ekonomicznych i społeczno-politycznych, a także kwestie historyczne (np. dotyczące Katynia).

W "Czarnej księdze cenzury PRL" opublikowano również materiały dotyczące polskiej kultury oraz jej przedstawicieli, m.in. tych, którzy przebywają (bądź przebywali) na emigracji. Obowiązywały wobec nich szczegółowe zalecenia. Z książek i czasopism wydawanych w Polsce skreślano ich nazwiska, nie dopuszczano do druku także książek ich autorstwa. Jedynie czasem, warunkowo, dopuszczano pewne treści – lecz w wydawnictwach o niewielkim nakładzie.

Zalecenia opublikowane w "Czarnej księdze cenzury PRL" obowiązywały w latach 70. Aktualizowano je jednak. Prezentowana w opracowaniu "Notka informacyjna nr 2" stanowi właśnie zmodyfikowaną, odświeżoną wersję instrukcji, którą posługiwali się cenzorzy – dopuszczając do druku (albo nie dopuszczając) wszelkie treści związane z polskimi twórcami emigracyjnymi. Sporządzono ją w maju 1980 roku.