Muzea przemysłowe w Krakowie i we Lwowie. Geneza i pierwszy okres działalności (1868–1914)
DOI:
https://doi.org/10.12775/RDSG.2020.03Słowa kluczowe
muzeum przemysłowe, wystawy, rzemiosło, kolekcjonerstwo, edukacja, kultura miejskaAbstrakt
Artykuł przedstawia wczesną działalność galicyjskich muzeów przemysłowych w Krakowie i we Lwowie. Jest ona analizowana jako przykład twórczej adaptacji w prowincjonalnych ośrodkach imperiów modeli i wzorców wypracowanych w ówczesnych europejskich stolicach. Szczególną uwagę zwracono na obywatelski charakter obu instytucji oraz ich rolę w kształtowaniu tożsamości miejskich, regionalnych i narodowych. Choć oba analizowane muzea wzorowane były na przykładach zagranicznych, a zwłaszcza South Kensington Museum i Imperial-Royal Museum of Art and Industry, odwoływały się do ich statutów i programów, prowadziły z instytucjami w Wiedniu i innych ośrodkach Cesarstwa ożywioną wymianę naukową, należały do sieci muzeów przemysłowych w Cesarstwie, to każde z nich miało swój odrębny rys lokalny, kształtowany dzięki zaangażowaniu miejskich stowarzyszeń, instytucji i obywateli.
Bibliografia
Art and Design for All. The Victoria and Albert Museum, red. J. Bryant, London 2011.
Beiersdorf Z., Muzeum Techniczno-Przemysłowe w Krakowie, „Rocznik Krakowski” 57, 1991, s. 129–164.
Bilbey D., Trusted M., „The Question of Casts”. Collecting and Later Reassessment of the Cast Collections at South Kensington, w: Plaster Casts. Making, Collecting, and Displaying from Classical Antiquity to the Present, red. R. Frederiksen, E. Marchand, Berlin 2010, s. 465–483.
Busch J.T., Futter C.L., Lee Błaszczyk R., Inventing the Modern World. Decorative Arts and the World’s Fairs, 1851–1939, New York 2012.
Cultures of International Exhibitions 1840–1940. Great Exhibitions in the Margins, red. M. Filipová, Farnham 2015.
Curran K., The Invention of the American Art Museum. From Craft to Kulturgeschichte 1870–1930, Los Angeles 2016.
Czterdziestolecie Izby Stowarzyszeń rękodzielniczych we Lwowie, oprac. J. Starkel, Lwów 1916.
Greenhalgh P., Ephemeral Vistas. The Expositions Universelles, Great Exhibitions and World’s Fairs, 1851–1939, Manchester 1988.
Hapanowicz P., Adrian Baraniecki – prekursor polskiego muzealnictwa przemysłowego, „Muzealnictwo” 57, 2016, s. 16–25.
Hapanowicz P., Działalność Muzeum Techniczno-Przemysłowego w Krakowie i jego likwidacja w latach 1949–1950, „Zarządzanie w Kulturze” 8, 2007, s. 43–62.
Kasprzak A.J., Skoropadowa H., Europejskie szkło od XVI do początku XIX wieku w zbiorach Muzeum Etnografii i Przemysłu Artystycznego Instytutu Narodoznawstwa Narodowej Akademii Ukrainy we Lwowie, Warszawa 2008.
Lampela L., Women’s Art Education Institutions in 19th Century England, „Art Education” 46, 1993, nr 1, s. 64–67.
Merunowicz T., Opieka kraju nad szkolnictwem przemysłowym w Galicji, Lwów 1887.
Nieczuja-Ziemięcki T., Polsko-ruska wystawa archeologiczna we Lwowie, Kraków 1885.
Rampley M., Design Reform in the Habsburg Empire: Technology, Aesthetics and Ideology, „Journal of Design History” 23, 2010, nr 3, s. 247–264.
Rampley M., Prokopovych M., Veszprémi N., Liberalism, Nationalism and Design Reform in the Habsburg Empire. Museums of Design, Industry and Applied Arts, New York 2020.
Szablowska A.A., Seńkìw M., Plakat polski ze zbiorów Muzeum Etnografii i Przemysłu Artystycznego Instytutu Narodoznawstwa Narodowej Akademii Ukrainy we Lwowie, Warszawa 2009.
Szczerski A., Wzorce tożsamości. Recepcja sztuki brytyjskiej w Europie Środkowej około roku 1900, Kraków 2002.
Szubert A., Album ozdób z kaplicy Zygmuntowskiej i z dwóch nagrobków kanonika Stanisława Borka (†1556) i Wielkiego Marszałka Piotra Kmity (†1505) w Katedrze Krakowskiej, Kraków 1878.
Więcek M., Dolińska M., Tomkowicz D., Zapomniane muzeum: Adrian Baraniecki i jego Muzeum Techniczno-Przemysłowe 1868–1950, Kraków 2013.
Wzory przemysłu domowego włościan na Rusi, red. L. Wierzbicki, Lwów 1880–1889.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 593
Liczba cytowań: 0
