Prawa człowieka i środowisko
DOI:
https://doi.org/10.12775/PPOS.2012.015Słowa kluczowe
Prawa człowieka do środowiska, procesowe prawa człowieka do środowiska, materialne prawa człowieka do środowiska, antropocentryzm w ochronie praw człowieka do środowiskaAbstrakt
Prawa człowieka i prawo ochrony środowiska są systemami które ewoluowały niezależnie od siebie. Przez długi czas związki między nimi były słabo dostrzegalne. Rozwój każdego z nich spowodował jednak, że obszar regulacji zaczął się na siebie nakładać. Niewątpliwie podstawowe znaczenie dla tego procesu miało uznanie podczas Konferencji Sztokholmskiej, że prawo do środowiska stanowi jedno z praw człowieka. Rozwój praw człowieka w obszarze środowiska naturalnego jest dwutorowy. Z jednej strony powstają zaczątki gwarancji materialnoprawnych dotyczących jakości środowiska naturalnego. Z drugiej strony odkryć można prężnie rozwijające się proceduralne prawa człowieka dotyczące partycypacji w ochronie środowiska, dostępu do informacji o środowisku, czy wreszcie dostępu do sprawiedliwości w sferze ochrony środowiska. Czy jednak wykorzystywanie instrumentów mających charakter antropocentryczny jakim bez wątpienia są prawa człowieka zawsze służy ochronie środowiska? W jaki sposób odnaleźć i zidentyfikować obszary w których warto jest korzystać z niejednokrotnie lepiej zorganizowanego a na pewno bardziej powszechnie akceptowanego instrumentarium ochrony praw człowieka? W jakich obszarach z kolei narzucenie antropocentrycznych rozwiązań może mieć szkodliwy wpływ na środowisko naturalne? Te pytania zdają się nadawać współcześnie kształt dyskusji nad problematyką ochrony praw człowieka do środowiska.Bibliografia
Alston P., Conjuring Up New Human Rights: A Proposal for Quality Control American Journal of International Law (1984) vol. 78.
Anderson M., Human Rights Approaches to Environmental Protection: An Overview. [in] Human Rights Approaches to Environmental Protection. A. Boyle, M. Anderson (ed.) Clarendon Press, Oxford: 1996.
Birnie P., Boyle A., International Law and the Environment wyd. 2 Oxford Univeristy Press, Oxford: 2002.
Boyle A., Human Rights or Environmental Rights? A Reassessment. (2007) 18 Fordham Journal of Environmental Law.
Ciechanowicz-McLean J., Międzynarodowe prawo ochrony środowiska. PWN, Warszawa: 1999.
Churchill R., Environmental Rights in Existing Human Rights Treaties. [in] Human Rights Approaches to Environmental Protection. A. Boyle, M. Anderson (eds.) Oxford 1996.
Czaplińki W., Wyrozumska A., Prawo międzynarodowe publiczne. Zagadnienia systemowe (International public law. The System), W. Czapliński, A. Wyrozumska (ed.) CH Beck, Warszawa: 2004.
Czapliński W., Podstawowe zagadnienia prawa międzynarodowego publicznego. Zarys wykładu.(International public law basics) Centrum Europejskie UW, Warszawa: 2010.
Ebbesson J., Information, Participation and Access to Justice: the Model of the Aarhus Convention, Yearbook of human rights & environment vol.3 (2003).
Frank V., The European Community and Marine Environmental Protection in the International Law of the Sea, Martinus Nijhoff Publishers, Leiden/Boston: 2006.
Gilas J., Sprawiedliwość międzynarodowa gospodarcza (International economic justice) Studia Iuridica vol. 3 (XVIII) 1991.
Jasudowicz T., Administracja wobec praw człowieka (Administration and human rights) . TNOIK, Toruń: 1996.
Jendrośka J., Bar M., Dostęp do informacji, wyd. 6 (Access to the information), Skrypt, Wrocław: 2008.
Kenig-Witkowska M., Międzynarodowe Prawo Ochrony Środowiska Woltrs Kluwer Warszawa: 2011.
Kiss A., Shelton D. International Environmental Law Transnational Pub. New York: 2004.
Kiss A., Shelton D., International Environmental Law, Third Edition, Transnational Publishers, New York: 2006.
Lomasky L., Persons Rights and the Moral Community Oxford University Press, Oxford: 1987.
Makinson D., Rights of Peoples: Point of View of a Logician [in] J. Crawford (ed.) The Rights of Peoples. Oxford University Press, Clarendon 1988.
Merrills J., Environmental Rights [in] D. Bodansky, J. Brunnee, E. Hey, The Oxford Handbook of International Environmental Law. Oxford University Press, Oxford/New York: 2007.
Michalska A., Prawa człowieka w systemie norm międzynarodowych PWN, Warszawa-Poznań: 1982.
Mik C., Zbiorowe prawa człowieka. Analiza krytycznych koncepcji. Uniwersytet Mikołaja Kopernika – Rozprawy, Toruń: 1992.
Milne Ch. D.A, Handbook of Environmental Law, Royal Forest and Bird Protection Society of New Zeland . Wellington: 1996.
Ostrowska D., Wybrane prawa człowieka. Omówienie.J. Hołda, Z. Hołda, D. Ostrowska D., J. Rybczyńska Prawa człowieka. Zarys wykładu, wyd. 3Wolters Kluwer, Warszawa: 2011.
Redelbach A., Natura Praw Człowieka. Strasburskie standardy ich ochrony. TNOIK, Toruń: 2001.
Shelton D., Environmental rights [in] P. Alston (ed.) Peoples’ Rights Oxford University Press, Oxford: 2001.
Shelton D., Human Rights and the Environment. Jurisprudence of Human Right Bodies, Environmental policy and law 32/3-4 (2002).
Sozański J., Prawa człowieka w Unii Europejskiej. Po Traktacie Lizbońskim (Human rights in the EU. After the Lisbon Treaty) Iuris, Warszawa-Poznań: 2011.
The Aarhus Convention: an Implementation Guide. United Nations Economic Commission for Europe, Geneva: 2005.
Declaration of the United Nations Conference on the Human Environment (A/CONF.48/14/Rev.1).
Report from the 6 July 1994 Human Rights and the Environment E/CN.4/Sub.2/1994/9.
Report of the UN Conference on Environment and Development (New York 1992) UN Doc. A/CONF.151/26/Rev.1.
UN Resolution Human Rights And Environment 5 June 2001 AG/RES. 1819 (XXXI-O/01).
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
The journal offers the access to its contents in Open Access system on the principles of non-exclusive licence Creative Commons (CC BY-ND 3.0).Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 456
Liczba cytowań: 0