Nie każdy nosił w plecaku buławę… hetmańską. Kilka uwag o karierze wojskowej i politycznej Aleksandra Hilarego Połubińskiego w związku z pracą Andrzeja Adama Majewskiego

Tomasz Ciesielski

DOI: http://dx.doi.org/10.12775/KH.2020.127.4.05

Abstrakt


Celem artykułu recenzyjnego jest ocena biografii Aleksandra Hilarego Połubińskiego pióra Andrzeja A. Majewskiego. Dokonano w nim analizy następujących jej elementów: wykorzystanej bazy źródłowej i literatury, właściwości doboru bohatera, konstrukcji pracy oraz postawionych w niej tez. W przypadku tych ostatnich największe zastrzeżenia wzbudziły: sposób przedstawienia Połubińskiego jako dowódcy wojskowego; sprowadzenie na dalszy plan rozważań jego kariery politycznej; zmarginalizowanie działalności gospodarczej; sposób przedstawienia klienteli Połubińskiego. W połączeniu z przyjętą konstrukcją pracy – chronologiczną, z nadmiernie rozbudowanymi opisami działań wojennych, obniża to ocenę recenzowanej pracy, którą trudno uznać za nowatorską i wnoszącą nową jakość w stan wiedzy na temat wydarzeń natury wojskowej oraz życia politycznego Wielkiego Księstwa Litewskiego i szerzej Rzeczypospolitej w latach 40.–70. XVII w. Niewątpliwie jednak stanowi ona interesujące studium działalności Aleksandra Hilarego Połubińskiego, przede wszystkim na polu militarnym, w mniejszym stopniu politycznym.


Słowa kluczowe


Aleksander Hilary Połubiński; Wielkie Księstwo Litewskie; urząd hetmański; urząd marszałkowski; magnateria litewska; klientela; model biografii

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


Bobiatyński Konrad, Michał Kazimierz Radziwiłł jako hetman polny litewski (1668–1680), w: Radziwiłłowie w służbie Marsa, red. Mirosław Nagielski, Karol Żojdź, DiG, Warszawa 2016, s. 229–241.

Chrapowicki Jan Antoni, Diariusz, cz. 1: Lata 1656–1664, oprac. Tadeusz Wasilewski, Pax, Warszawa 1978; cz. 2: Lata 1665–1669, oprac. Andrzej Rachuba, Tadeusz Wasilewski, Pax, Warszawa 1988; cz. 3: Lata 1669–1673, oprac. Leszek A. Wierzbicki, DiG, Warszawa 2009.

Jemiołowski Mikołaj, Pamiętnik dzieje Polski zawierający (1648–1679), oprac. Jan Dzięgielewski, DiG, Warszawa 2000.

Kersten Adam, Stefan Czarniecki 1599–1665, Wydawnictwo MON, Warszawa 1963 (wyd. 2.: Wydawnictwo UMCS, Lublin 2006).

Kołodziej Robert, „Ostatni wolności naszej klejnot”. Sejm Rzeczypospolitej za panowania Jana III Sobieskiego, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 2014.

Majewski Andrzej Adam, Aleksander Hilary Połubiński (1626–1679), marszałek wielki litewski. Działalność polityczno-wojskowa, IH UW, Neriton, Warszawa 2017.

Nagielski Mirosław, Połubiński Aleksander Hilary, w: PSB, t. 27, Wrocław–Warszawa– Kraków 1983, s. 358–363.

Ochmann-Staniszewska Stefania, Staniszewski Zdzisław, Sejm Rzeczypospolitej za panowania Jana Kazimierza Wazy, t. 2: Prawo–doktryna–polityka, Wydawnictwo UWr, Wrocław 2000.

Rachuba Andrzej, Doświadczenie wojskowe hetmana Michała Kazimierza Radziwiłła (1635– 1680), w: Radziwiłłowie w służbie Marsa, red. Mirosław Nagielski, Karol Żojdź, DiG, Warszawa 2016, s. 221–228.

Skorobohaty Aleksander D., Diariusz, oprac. Tadeusz Wasilewski, DiG, Warszawa 2000.

Wagner Marek, Kadra oficerska armii koronnej w drugiej połowie XVII wieku, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 1992 i 1995.

Wagner Marek, Korpus oficerski wojska polskiego w drugiej połowie XVII w., Napoleon V, Oświęcim 2015.

Wagner Marek, Słownik biograficzny oficerów polskich drugiej połowy XVII wieku, t. 1–3, Napoleon V, Oświęcim 2013–2019.


Refbacks

  • There are currently no refbacks.

Partnerzy platformy czasopism