Ir al contenido principal Ir al menú de navegación principal Ir al pie de página del sitio
  • Registrarse
  • Entrar
  • Language
    • Čeština
    • Deutsch
    • English
    • Español (España)
    • Français (France)
    • Français (Canada)
    • Hrvatski
    • Italiano
    • Język Polski
    • Srpski
  • Menu
  • Inicio
  • Actual
  • Archivos
  • Avisos
  • Acerca de
    • Sobre la revista
    • Envíos
    • Equipo editorial
    • Declaración de privacidad
    • Contacto
  • Registrarse
  • Entrar
  • Language:
  • Čeština
  • Deutsch
  • English
  • Español (España)
  • Français (France)
  • Français (Canada)
  • Hrvatski
  • Italiano
  • Język Polski
  • Srpski

Kwartalnik Historyczny

Kryzys, rozpad i odrodzenie I Rzeczypospolitej w okresie II wojny północnej (1655–1660)
  • Inicio
  • /
  • Kryzys, rozpad i odrodzenie I Rzeczypospolitej w okresie II wojny północnej (1655–1660)
  1. Inicio /
  2. Archivos /
  3. Vol. 125 Núm. 2 (2018) /
  4. Bez nazwy

Kryzys, rozpad i odrodzenie I Rzeczypospolitej w okresie II wojny północnej (1655–1660)

Autores/as

  • Edward Opaliński Instytut Historii PAN, Warszawa

DOI:

https://doi.org/10.12775/KH.2018.125.2.03

Palabras clave

Rzeczpospolita Obojga Narodów, potop szwedzki, kryzys, traktat w Radnot, wojna, Polish-Lithuanian Commonwealth, Swedish Deluge, crisis, Treaty of Radnot, war

Resumen

Rzeczpospolita Obojga Narodów przeszła w połowie XVII stulecia głęboki wielostronny kryzys: demograficzny, gospodarczy, polityczny i militarny. Doprowadził on do rozpadu państwa w 1655 r., a następnie do próby jego podziału w grudniu 1656, określanej często jako próba pierwszego rozbioru Polski. Przełamanie kryzysu umożliwił wciąż duży potencjał państwa i przezwyciężenie załamania moralnego społeczeństwa oraz brak zgody Tatarów, Moskwy, Habsburgów i Danii na rozbiór Rzeczypospolitej.

In the mid-seventeenth century, the Polish-Lithuanian Commonwealth was hit by a severe and multi-dimensional crisis: demographic, economic, political and military. It led to the collapse of the state in 1655, and then to the attempt at its division in December 1656, often referred to as an attempt at its first partition. This, however, was prevented by still considerable potential of the state, which made it possible to defuse the crisis and overcome the moral breakdown of society, as well as the lack of consent to the partition by the Tatars, Moscow, the Habsburgs, and Denmark.

Biografía del autor/a

Edward Opaliński, Instytut Historii PAN, Warszawa

Edward Opaliński, prof. dr hab., pracownik Instytutu Historii PAN w Warszawie oraz Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach, Filia w Piotrkowie Trybunalskim. Zainteresowania: elity władzy, parlamentaryzm, kulturapolityczna Rzeczypospolitej i Rzeszy (Brandenburgia, Meklemburgia) w XVI–XVII w.

Citas

Czapliński Władysław, Rola magnaterii i szlachty w pierwszych latach wojny szwedzkiej, w: Polska w okresie drugiej wojny północnej 1655–1660, t. 1: Rozprawy, red. Adam Przyboś, Kazimierz Lepszy, PWN, Warszawa 1957.

Dąbrowski Janusz S., Polskie elity wobec Szwecji w przededniu potopu, w: Z dziejów stosunków Rzeczypospolitej Obojga Narodów ze Szwecją w XVII wieku, red. Mirosław Nagielski, DiG, Warszawa 2007.

Frost Robert I., After the Deluge. Poland–Lithuania and the Second Northern War 1655– 1660, Cambridge University Press, Cambridge 1993.

Frost Robert I., The Northern Wars 1558–1721, Longman, Harlow–London 2000.

Herbst Stanisław, Wojna obronna 1655–1660, w: Polska w okresie drugiej wojny północnej 1655–1660, t. 2: Rozprawy, red. Adam Przyboś, Kazimierz Lepszy, PWN, Warszawa 1957.

Kersten Adam, Hieronim Radziejowski. Studium władzy i opozycji, PIW, Warszawa 1988.

Konopczyński Władysław, Dzieje Polski nowożytnej, t. 2: 1648–1795, Gebethner i Wolff, Warszawa 1936.

Kossarzecki Krzysztof, Szlachta litewska wobec panowania szwedzkiego i moskiewskiego, w: Z dziejów stosunków Rzeczypospolitej Obojga Narodów ze Szwecją w XVII wieku, red. Mirosław Nagielski, DiG, Warszawa 2007.

Majewski Wiesław, Poddawanie się Szwedom w Koronie w 1655 roku, w: Z dziejów stosunków Rzeczypospolitej Obojga Narodów ze Szwecją w XVII wieku, red. Mirosław Nagielski, DiG, Warszawa 2007.

Miłkowski Tadeusz, Machcewicz Paweł, Historia Hiszpanii, Ossolineum, Wrocław 1998.

Nagielski Mirosław, Koncepcje prowadzenia działań przeciwko Szwedom w dobie potopu, w: Z dziejów stosunków Rzeczypospolitej Obojga Narodów ze Szwecją w XVII wieku, red. Mirosław Nagielski, DiG, Warszawa 2007.

Nowak Tadeusz, Geneza agresji szwedzkiej, w: Polska w okresie drugiej wojny północnej 1655–1660, t. 1: Rozprawy, red. Adam Przyboś, Kazimierz Lepszy, PWN, Warszawa 1957.

Ochman-Staniszewska Stefania, Staniszewski Zdzisław, Sejm Rzeczypospolitej za panowania Jana Kazimierza Wazy. Prawo – doktryna – praktyka, t. 1, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2000, s. 233–234.

Oliveira Marques Antonio Henrique de, Historia Portugalii, t. 1: Do XVIII wieku, PWN, Warszawa 1987.

Opaliński Edward, Społeczeństwo szlacheckie wobec Rzeczypospolitej Obojga Narodów w okresie 1572–1668. Reakcja na spadek efektywności państwa, w: My i oni. Społeczeństwo nowożytnej Rzeczypospolitej wobec państwa, red. Wojciech Kriegseisen, IH PAN, Warszawa 2016.

Rachuba Andrzej, Kiaupienė Jūratė, Kiaupa Zigmantas, Historia Litwy. Dwugłos polsko-litewski, DiG, Warszawa 2008.

Rachuba Andrzej, Paweł Sapieha wobec Szwecji i Jana Kazimierza (IX 1655 – II 1656), „Acta Baltico-Slavica” 11, 1977, s. 81–107.

Radziwiłł Bogusław, Autobiografia, wstęp i oprac. Tadeusz Wasilewski, PIW, Warszawa 1979.

Stangreciuk Mariusz, Traktat w Radnot (6 grudnia 1656) jako pierwsza próba rozbioru ziem Rzeczypospolitej. Przyczyny, realizacja, w: Z dziejów stosunków Rzeczypospolitej Obojga Narodów ze Szwecją w XVII wieku, red. Mirosław Nagielski, DiG, Warszawa 2007.

Wójcik Zbigniew, Dzieje Rosji. 1533–1801, PWN, Warszawa 1971.

Wójcik Zbigniew, Polska i Rosja wobec wspólnego niebezpieczeństwa szwedzkiego w okresie wojny północnej 1655–1660, w: Polska w okresie drugiej wojny północnej 1655–1660, t. 1: Rozprawy, red. Adam Przyboś, Kazimierz Lepszy, PWN, Warszawa 1957.

Żojdź Karol, Traktat z Radnot i udział Bogusława Radziwiłła w planach podziału Rzeczypospolitej, „Studia Historyczno-Wojskowe” 5, 2015, s. 176–194.

Чухліб Тарас, Концепція полівасалітетної підлеглості Б. Хмельницького та українсько-російські взаємовідносини середини XVII ст., w: Україна та Росія. Проблеми політичних і соціокультурних відносин. Збірник наукових праць, red. Валерій А. Смолій et al., Інститут історії України НАН України, Київ 2003, s. 146–173.

Kwartalnik Historyczny

Descargas

  • PDF (Język Polski)

Publicado

2018-10-01

Cómo citar

1.
OPALIŃSKI, Edward. Kryzys, rozpad i odrodzenie I Rzeczypospolitej w okresie II wojny północnej (1655–1660). Kwartalnik Historyczny. Online. 1 octubre 2018. Vol. 125, no. 2, pp. 337-363. [Accessed 7 julio 2025]. DOI 10.12775/KH.2018.125.2.03.
  • ISO 690
  • ACM
  • ACS
  • APA
  • ABNT
  • Chicago
  • Harvard
  • IEEE
  • MLA
  • Turabian
  • Vancouver
Descargar cita
  • Endnote/Zotero/Mendeley (RIS)
  • BibTeX

Número

Vol. 125 Núm. 2 (2018)

Sección

Bez nazwy

Stats

Number of views and downloads: 721
Number of citations: 0

Search

Search

Browse

  • Examinar índice de autores/as
  • Issue archive

User

User

Número actual

  • Logo Atom
  • Logo RSS2
  • Logo RSS1

Información

  • Para lectores/as
  • Para autores/as
  • Para bibliotecarios/as

Newsletter

Subscribe Unsubscribe

Idioma

  • Čeština
  • Deutsch
  • English
  • Español (España)
  • Français (France)
  • Français (Canada)
  • Hrvatski
  • Italiano
  • Język Polski
  • Srpski

Tags

Search using one of provided tags:

Rzeczpospolita Obojga Narodów, potop szwedzki, kryzys, traktat w Radnot, wojna, Polish-Lithuanian Commonwealth, Swedish Deluge, crisis, Treaty of Radnot, war
Arriba

Akademicka Platforma Czasopism

Najlepsze czasopisma naukowe i akademickie w jednym miejscu

apcz.umk.pl

Partners

  • Akademia Ignatianum w Krakowie
  • Akademickie Towarzystwo Andragogiczne
  • Fundacja Copernicus na rzecz Rozwoju Badań Naukowych
  • Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk
  • Instytut Kultur Śródziemnomorskich i Orientalnych PAN
  • Instytut Tomistyczny
  • Karmelitański Instytut Duchowości w Krakowie
  • Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych w Krośnie
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych we Włocławku
  • Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Stanisława Pigonia w Krośnie
  • Polska Fundacja Przemysłu Kosmicznego
  • Polskie Towarzystwo Ekonomiczne
  • Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
  • Towarzystwo Miłośników Torunia
  • Towarzystwo Naukowe w Toruniu
  • Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
  • Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
  • Uniwersytet Mikołaja Kopernika
  • Uniwersytet w Białymstoku
  • Uniwersytet Warszawski
  • Wojewódzka Biblioteka Publiczna - Książnica Kopernikańska
  • Wyższe Seminarium Duchowne w Pelplinie / Wydawnictwo Diecezjalne „Bernardinum" w Pelplinie

© 2021- Nicolaus Copernicus University Accessibility statement Shop