Acta Universitatis Nicolai Copernici Archeologia
CZECHMAN – ELEMENT POLSKIEGO STROJU NARODOWEGO
DOI: http://dx.doi.org/10.12775/17921
Abstrakt
Zarys treści. Artykuł porusza kwestię czechmana jako jednego z elementów polskiego stroju narodowego z okresu Rzeczpospolitej Szlacheckiej. Zdefiniowano w nim cechy charakterystyczne dla czechmana, wskazując na różnice i podobieństwa z żupanem, przyczyniające się często do mylnej interpretacji obu szat. Zwrócono też uwagę na potrzebę dalszych badań nad polskim strojem narodowym i jego poszczególnymi elementami.
Słowa kluczowe
Bibliografia
Biedrońska-Słotowa B. 2005 Polski ubiór narodowy zwany kontuszowym, Kraków.
Drążkowska A. 2006 Jedwabna odzież grobowa z XVII i XVIII wieku wydobyta w kościele p.w. Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Marii Panny w Dubnie (Ukraina), [w:] Materiali i doslidžennâ z arheologiï Prikarpattâ i Volini, t. 10, L’viv, s. 239–246.
Drążkowska A. 2007 Odzież dziecięca w Polsce w XVII i XVIII wieku, Toruń.
Drążkowska A. 2008 Odzież grobowa w Rzeczypospolitej w XVII i XVIII wieku, Toruń.
Drążkowska A., Grupa M. 1998 Wydobywanie i zabezpieczanie zabytków skórzanych i włókienniczych, [w:] Pierwsza pomoc dla zabytków archeologicznych, red. Z. Kobyliński, Warszawa, s. 117–126.
Drążkowska A., Grupa M. 2012 Odzież z XVII i XVIII wieku z krypt grobowych archikatedry w Lublinie. Analiza kostiumologiczna, Kwartalnik Historii Kultury Materialnej, R. 60, nr 2, s. 319–329.
Drążkowska A., Niedźwiadek R., Matuzeviciute S., Grupa M. 2015 Odzież grobowa z badań archeologicznych z wybranych stanowisk z Polski, Ukrainy i Litwy, [w:] Kultura funeralna elit Rzeczypospolitej od XVI do XVIII wieku, red. A. Drążkowska, Toruń, s. 129–165.
Grupa M. 2005 Ubiór mieszczan i szlachty z XVI–XVIII wieku z kościoła p.w. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Toruniu, Toruń.
Grupa M., Kozłowski T., Jankauskas R., Grupa D., Krajewska M., Krakowska S., Majorek M., Mosiejczyk J., Nowak M., Nowak S., Przymorska-Sztuczka M., Wojciechowska A. 2015 Tajemnice krypty w kaplicy św. Anny, Gniew.
Grupa M., Wojciechowska A., Dudziński T. 2013 W czym do trumny – żupany, kontusze, dezabilki i inne ubiory pochowanych w szczuczyńskich kryptach (cz. I), [w:] Tajemnice szczuczyńskich krypt, t. 1, red. M. Grupa, T. Dudziński, Grajewo, s. 99–108.
Gutkowska-Rychlewska M. 1968 Historia ubiorów, Wrocław.
Kitowicz J. 1999 Opis obyczajów za panowania Augusta III, wyd. 2, Warszawa.
Michałowska M. 1995 Słownik terminologiczny włókiennictwa, Warszawa.
Możdżyńska-Nowotka M. 2002 O modach i strojach, Wrocław.
Nowak S. 2014a Nowożytne tkaniny dekoracyjne ze Starego Miasta w Elblągu (stan. XXXII, ul. Bednarska 1–8), maszynopis pracy licencjackiej w Instytucie Archeologii UMK, Toruń.
Nowak S. 2014b Człowiek, szaty i wymiary – ubiór jako potencjalne źródło wiedzy o wielkości i kształcie ciała człowieka w przeszłości, [w:] Ciało jako rusztowanie, red. H. i in., Kraków, s. 97–101.
Nowak S. 2017 Czechman – zapomniany element XVIII-wiecznego polskiego ubioru narodowego w świetle źródeł archeologicznych i historycznych, maszynopis pracy magisterskiej w Instytucie Archeologii UMK, Toruń.
Rembowska I. 1980 Ubiory bogatych mieszczan gdańskich w XVII i XVIII wieku na podstawie przepisów przeciw zbytkowi i spisów testamentowych, Zeszyty Naukowe Wydziału Humanistycznego Uniwersytetu Gdańskiego, Historia, nr 10, Gdańsk.
Sieradzka A. 2003 Tysiąc lat ubiorów w Polsce, Warszawa.
Słownik 2003 Słownik terminologiczny sztuk pięknych, red. K. Kubalska-Sulkiewicz i in., Warszawa.
Stachoń A. 2001 Mistrzowie igły: kilka kart z dziejów bocheńskiego cechu krawieckiego w XVI i XVII stuleciu, Bochnia.
Straszewska A. 2013 Strój polski w malarstwie od XVI do XIX wieku, Warszawa.
Turanu I. 1967 Odzież mieszczaństwa warszawskiego w XVIII wieku, Wrocław–Warszawa–Kraków.
Turanu I. 1991 Ubiór narodowy w dawnej Rzeczypospolitej, Warszawa.
