Pozycja dzieła i instytucji sztuki w dobie mediów społecznościowych: Zachęta oraz Cosmos Muzeum
DOI:
https://doi.org/10.12775/SZiK.2022.003Słowa kluczowe
dzieło, instytucja sztuki, media społecznościowe, wizualność, estetyzacja, sztuka współczesna, tożsamość, autokreacja, Zachęta, Cosmos MuzeumAbstrakt
This work focuses on considering the position that an artwork and an institution of art hold in the age of social media. Two popular places in Warsaw: Zachęta and Cosmos Muzeum were used as examples for undertaking a comparative analysis. The work has been divided into two parts – the first is of a theoretical and methodological nature. It introduces the complex issues of contemporary art, visuality in social media, as well as the art of narration and self-creation. The second part of the work is a comparative analysis of two examples – each of them contains subsections on the identity of a place and its history, presence in social media and activities outside art. The direct inspiration for taking up the considerations was the fate of a series of installations created by the Japanese contemporary artist Yayoi Kusama, which once broke popularity records on Instagram, and Kusama was called “the most instagrammed artist in the world”. The collection of materials for analysis took place at a specific time, during the coronavirus pandemic, which left a clear mark on the activities of cultural institutions. It was a time when social media benefited and through which cultural institutions could continue their activities and reach recipients. For many cultural institutions and museums, the pandemic has become an opportunity to find new forms of communication and present art and Zachęta can be used as an example. This is important especially for contemporary art, which is often perceived as difficult to accept and incomprehensible. The article also presents the main problems and issues of contemporary art against the background of the specificity of contemporary culture immersed in the virtual world, with social media at the forefront. The article also focuses on the issue of visuality and aesthetics.
Bibliografia
https://www.facebook.com/cosmosmuzeum/.
https://www.facebook.com/zacheta/.
https://www.instagram.com/cosmosmuseum/.
https://www.instagram.com/galeria_zacheta/.
Baudrillard Jean, Precesja symulakrów, [w:] Postmodernizm. Antologia przekładów, red. Ryszard Nycz, Kraków 1998, s. 175–190.
Baudrillard Jean, Społeczeństwo konsumpcyjne. Jego mity i struktury, przekł. Sławomir Królak, Warszawa 2006.
Baudrillard Jean, Symulakry i symulacja, przekł. Sławomir Królak, Warszawa 2005. Bauman Zygmunt, Ponowoczesne wzory osobowe, „Studia Socjologiczne”, XXXIII, 1993, nr 2, s. 7–31.
Benjamin Walter, Twórca jako wytwórca, przekł. Hubert Orłowski, Janusz Sikorski, Poznań 1975.
Clair Jean, Kryzys muzeów, przekł. Jan Maria Kłoczkowski, Gdańsk 2009.
Didi-Huberman Georges, Przed obrazem. Pytanie o cele historii sztuki, przekł. Barbara Brzezicka, Gdańsk 2011.
Featherstone Mike, Postmodernizm i estetyzacja życia codziennego, przekł. Przemysław Czapliński, Jacek Lang, [w:] Postmodernizm. Antologia przekładów, red. Ryszard Nycz, Kraków 1998, s. 299–335.
Frier Sarah, Instagram bez filtra. Historia od środka, przekł. Jarosław Irzykowski, Łódź 2020.
Gadamer Hans-Georg, Prawda i metoda: zarys hermeneutyki filozoficznej, przekł. Bogdan Baran, Warszawa 2007.
Giddens Anthony, Nowoczesność i tożsamość. „Ja” i społeczeństwo w epoce późnej nowoczesności, przekł. Alina Szulżycka, Warszawa 2007.
Gołaszewska Maria, Zarys estetyki, Warszawa 1985.
Grzegorzewski Bohdan, Muzeum a wychowanie plastyczne, Warszawa 1978.
Halawa Mateusz, Nowe media i archiwizacja życia codziennego, „Kultura Współczesna”, XIX, 2011, nr 4, s. 27–41.
Krawczyk Marcin, Czego brakuje sztuce współczesnej? Kuspit i Baudrillard, „Estetyka i Krytyka”, XI, 2011, nr 2, s. 89–100.
Kuspit Donald, Koniec sztuki, przekł. Janusz Borowski, Gdańsk 2006.
LG, Pejzaż, plakat i duża dawka sztuki współczesnej, „Życie Warszawy”, 27.12.2000, nr 300, [w:] Zachęta 1860–2000, red. Gabriela Świtek, Warszawa 2003, s. 322–323.
Mansfeld Joanna, Centralne Biuro Wystaw Artystycznych, [w:] Zachęta 1860–2000, red. Gabriela Świtek, Warszawa 2003, s. 179–186.
McLuhan Marshall, Zrozumieć media. Przedłużenia człowieka, przekł. Natalia Szczucka, Warszawa 2004.
Raport roczny 2004. Zachęta Narodowa Galeria Sztuki, Warszawa 2005.
Raport roczny 2008. Zachęta Narodowa Galeria Sztuki, Warszawa 2009.
Świtek Gabriela, Historia gmachu Zachęty 1860–1945, [w:] Zachęta 1860–2000, red. Gabriela Świtek, Warszawa 2003, s. 48–62.
Świtek Gabriela, Zachęta Państwowa Galeria Sztuki, [w:] Zachęta 1860–2000, red. Gabriela Świtek, Warszawa 2003, s. 186–192.
Ustawa Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych w Królestwie Polskim, 1860, [w:] Zachęta 1860–2000, red. Gabriela Świtek, Warszawa 2003, s. 25–33.
Welsch Wolfgang, Procesy estetyzacji. Zjawiska, rozróżnienia, perspektywy, przekł. Joanna Gilewicz, [w:] Sztuka i estetyzacja. Studia teoretyczne, red. Krystyna Zamiara, Marian Golka, Poznań 1999, s. 11–53.
Wiercińska Janina, Towarzystwo Zachęty Sztuk Pięknych. Początek organizacji, [w:] Zachęta 1860–2000, red. Gabriela Świtek, Warszawa 2003, s. 16–20.
Wiesing Lambert, Sztuczna obecność. Studia z filozofii obrazu, przekł. Krystyna Krzemieniowa, Warszawa 2012.
Wiesing Lambert, Widzialność obrazu. Historia i perspektywy estetyki formalnej, przekł. Krystyna Krzemieniowa, Warszawa 2008.
Zachęta 1860–2000, red. Gabriela Świtek, Warszawa 2003.
Zeidler-Janiszewska Anna, Praktyka artystyczna wobec estetyzacji codzienności, [w:] eadem, Między melancholią a żałobą. Estetyka wobec przemian w kulturze współczesnej, Warszawa 1996, s. 33–52.
Bagińska-Majewicz Monika, Wszystko, co musisz wiedzieć o emoji, by sprawnie komunikować się w Internecie, https://contentsolutions.pl/musisz-wiedziec-o-emoji-by-sprawnie-komunikowac-sie-internecie/ [dostęp: 10.10.2021].
Barasch Emily, Jak Instagram zmienia świat sztuki, https://i-d.vice.com/pl/article/pab5ym/jak-instagram-zmienia-swiat-sztuki [dostęp: 10.10.2021].
Borodaj Dorota, 160 lat Zachęty. Nikt nie oburza się, że fizyka jest trudna, a sztuce, zwłaszcza współczesnej, przypina się taką łatkę, https://www.wysokieobcasy.pl/wysokieobcasy/7,157211,26661969,160-lat-zachety-zamiast-wydawac-pieniadze-na-balduza-wystawe.html?utm_source=facebook.com&utm_medium=SM&utm_campaign=FB_wysokieobcasy&fbclid=IwAR3mfah8X0lxHVZ_WTJLWUIoQ1Y4eNciUJSIxOf9GHtu2VJdI5PHbs85l3U&disableRedirects=true [dostęp: 10.10.2021].
Czubkowska Sylwia, Facebook już po awarii, ale i tak jest zepsuty. Czy stał się już zbyt duży, żeby upaść?, https://spidersweb.pl/plus/2021/10/awaria-facebooka-franceshaugen-kryzys-zukcerberg-instagram-reklamy [dostęp: 10.10.2021].
Dobrowolski Paweł, Źródło memów. „Zatrute źródło” Jerzego Kaliny, https://magazynkontakt.pl/zrodlo-memow-zatrute-zrodlo-jerzego-kaliny/ [dostęp: 10.10.2021].
Dousery Hasenien, Anda Rottenberg – szefowa działu kultury „Vogue Polska”, https://www.vogue.pl/a/anda-rottenberg-szefowa-dzialu-kultury-vogue-polska [dostęp: 10.10.2021].
Dousery Hasenien, Kulisy sesji „Płaszcze zostawiamy w szatni”, https://www.vogue.pl/a/kulisy-sesji-plaszcze-zostawiamy-w-szatni [dostęp: 10.10.2021].
Gralewicz Zuzanna, 90-latka, która jest najbardziej instagramową artystką na świecie. Yayoi Kusama zaprezentuje nowy „Nieskończony pokój”, https://k-mag.pl/article/90-latkaktora-jest-najbardziej-instagramowa-artystka-na-swiecie-yayoi-kusama-zaprezentuje-nowy-nieskonczony-pokoj [dostęp: 10.10.2021].
Kowalska Agnieszka, Zachęta dla widzów, „Gazeta Wyborcza. Warszawa”, https://warszawa.wyborcza.pl/warszawa/7,34861,10592802,zacheta-dla-widzow.html [dostęp: 10.10.2021].
Miaskowska Marta, Social Art. Media. Polska sztuka Internetu w obliczu rewolucji komunikacyjnej, „Sztuka i Dokumentacja”, 2019, nr 20, s. 162, http://www.journal.doc.art.pl/pdf20/art_and_documentation_20_varia_miaskowska.pdf [dostęp: 10.10.2021].
Murawska Michalina, Local Heroes współpracuje z Zachętą Narodową Galerią Sztuki, https://www.vogue.pl/a/local-heroes-wspolpracuje-z-zacheta-narodowa-galeriasztuki [dostęp: 10.10.2021].
Pasternak-Zabielska Magdalena, Raport z badania. Instytucje kultury w okresie COVID-19, Muzealne strategie docierania do widzów, https://nimoz.pl/files/articles/252/Raport_z_badania_Insytucje_kultury_w_okresie_covid.pdf [dostęp: 10.10.2021].
Pawliszyn Mirosław, Stwarzanie obcego – o istocie wrogości. Próba analizy filozoficznej, http://cejsh.icm.edu.pl/cejsh/element/bwmeta1.element.desklight-23c871f4-d3d6-47a0-b836-fbf24bc7f53b [dostęp: 10.10.2021].
Pietrewicz Katarzyna, Luwr nie tylko w Paryżu. Niezwykłe muzeum w Abu Zabi, https://www.vogue.pl/a/luwr-nie-tylko-w-paryzu-niezwykle-muzeum-abu-zabi [dostęp: 10.10.2021].
Sawczuk Tomasz, Pomnik nienawiści. „Zatrute źródło” Jerzego Kaliny, https://kulturaliberalna.pl/2020/10/06/pomnik-nienawisci-zatrute-zrodlo-jerzego-kaliny/ [dostęp: 10.10.2021].
Zawiślak Marcin, BADANIE: Na reklamy patrzymy mniej niż pół sekundy, https://www.signs.pl/na-reklamy-patrzymy-mniej-niz-pol-sekundy,381862,artykul.html [dostęp: 10.10.2021].
Żytkowiak Marcin, Definicja memu, http://memypolskie.pl/memy/definicja-memu/ [dostęp: 10.10.2021].
Cambridge Dictionary, hasło „Instagrammable”, https://dictionary.cambridge.org/pl/dictionary/english/instagrammable [dostęp: 10.10.2021].
Cosmos Muzeum w Warszawie, https://www.elle.pl/decoration/artykul/cosmos-muzeum-w-warszawie-191127102500 [dostęp: 10.10.2021].
E-raport 2011, https://zacheta.art.pl/public/upload/mediateka/pdf/565c2ed31096c.pdf [dostęp: 10.10.2021].
E-raport 2019, http://raport.zacheta.art.pl/0037.html [dostęp: 10.10.2021].
The 15 Biggest Social Media Sites and Apps [2021], https://www.dreamgrow.com/top-15-most-popular-social-networking-sites/ [dostęp: 10.10.2021].
Haigney Sophie, The Museums of Instagram, https://www.newyorker.com/culture/culture-desk/the-museums-of-instagram [dostęp: 10.10.2021].
Japan’s Culture Buzzword of 2017, Insta-bae (インスタ映え), https://www.japankuru.com/en/culture/e1318.html [dostęp: 10.10.2021].
Jean Clair „Kryzys muzeów”, https://culture.pl/pl/dzielo/jean-clair-kryzys-muzeow [dostęp: 10.10.2021].
Koji Kamoji. Cisza i wola życia, https://zacheta.art.pl/pl/wystawy/koji-kamoji [dostęp: 10.10.2021].
Luwr z rekordową liczbą odwiedzających. Przyczynili się do tego Beyoncé i Jay-Z, https://papaya.rocks/pl/news/luwr-z-rekordowa-liczba-odwiedzajacych-przyczynili-siedo-te [dostęp: 10.10.2021].
Ład jest piękny, czyli jak zbudować spójny feed na Instagramie, https://www.solveit.pl/ladjest-piekny-czyli-jak-zbudowac-spojny-feed-na-instagramie/ [dostęp: 10.10.2021].
Łucka City, https://www.urbanity.pl/mazowieckie/warszawa/lucka-city,b12 [dostęp: 10.10.2021].
Museum of Ice Cream, https://www.museumoficecream.com/about [dostęp:10.10.2021].
Paweł Althamer, Roman Stańczak i goście. Wiatrołomy 2018, https://zacheta.art.pl/pl/kalendarz/pawel-althamer-roman-stanczak-i-goscie-wiatrolomy-2018 [dostęp: 10.10.2021].
Pius Weloński „Gladiator”, https://culture.pl/pl/dzielo/pius-welonski-gladiator [dostęp:10.10.2021].
Projekt 160/160. Program dla artystek i artystów z kolekcji Zachęty, https://zacheta.art.pl/pl/160-160 [dostęp: 10.10.2021].
Raport GUS, Działalność muzeów w 2020 r., https://stat.gov.pl/files/gfx/portalinformacyjny/pl/defaultaktualnosci/5493/12/4/1/dzialalnosc_muzeow_w_2020_r.pdf [dostęp: 10.10.2021].
Sarmata kontra „Naziści”. Zniszczenie wystawy Piotra Uklańskiego „Naziści” przez Daniela Olbrychskiego – Stach Szabłowski, https://www.nck.pl/szkolenia-i-rozwoj/projekty/kongres-kultury/aktualnosci/sarmata-kontra-nazisci--zniszczeniewystawy-piotra-uklanskiego-nazisci- [dostęp: 10.10.2021].
Słownik języka polskiego PWN, hasło „estetyczny”, https://sjp.pwn.pl/slowniki/estetyczny.html [dostęp: 10.10.2021].
Social Media w Polsce 2021 – nowy raport, https://empemedia.pl/social-media-w-polsce-2021-nowy-raport/ [dostęp: 10.10.2021].
Syndrom FOMO – objawy i leczenie, https://avigon.pl/obszary-wsparcia/fomo-fear-missing-out [dostęp: 10.10.2021].
User X Report. Weronika Wysocka – Działania w przestrzeni wirtualnej – finał, https://zacheta.art.pl/pl/kalendarz/user-x-report-weronika-wysocka-18 [dostęp: 10.10.2021].
Wystawa Plac Małachowskiego 3, https://zacheta.art.pl/pl/wystawy/plac-malachowskiego-3 [dostęp: 10.10.2021].
Yayoi Kusama: Infinity Mirror Rooms, https://www.tate.org.uk/whats-on/tate-modern/exhibition/yayoi-kusama-infinity-mirror-rooms [dostęp: 10.10.2021].
Yayoi Kusama – najdroższa artystka świata, https://rynekisztuka.pl/2014/08/19/yayoikusama-najdrozsza-artystka-swiata/ [dostęp: 10.10.2021].
„Zatrute źródło” Jerzego Kaliny na dziedzińcu MNW, https://www.gov.pl/web/sport/zatrute-zrodlo-jerzego-kaliny-na-dziedzincu-mnw [dostęp: 10.10.2021].
https://www.instagram.com/explore/locations/449201748763374/yayoi-kusamas-infinity-mirrored-room-at-the-broad/ [dostęp: 10.10.2021].
https://www.instagram.com/jemerced/ [dostęp: 10.10.2021].
https://www.instagram.com/maffashion_official/ [dostęp: 10.10.2021].
https://www.lrytas.lt/verslas/rinkos-pulsas/2016/06/29/news/anykstenai-nepakilo-i-kosmosa-uztat-ji-nuleido-ant-savo-zemes-1283439 [dostęp: 10.10.2021].
https://rejestr.io/krs/773004/cosmos-museum [dostęp: 10.10.2021].
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2023 Karolina Osińska
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 240
Liczba cytowań: 0