„Zawołani po imieniu” – historie rodzinne. Przyczynek do badań nad (post)pamięcią

Abstrakt

Artykuł stanowi próbę zarysowania problematyki zbiorowej pamięci historycznej rodzin osób pomordowanych za pomoc udzielaną Żydom w czasie II wojny światowej. Wywód opiera się na analizie wyników ankiet wypełnionych przez członków rodzin osób upamiętnionych w projekcie „Zawołani po imieniu”, realizowanym przez Instytut Pileckiego. Wywiady przeprowadzono w Broku podczas warsztatu I Zjazdu Rodzin w dniu 24 listopada 2019 roku. Badanie wykonano metodą ankietową za pomocą standaryzowanego kwestionariusza. Wypełnione kwestionariusze przetworzono w wersji cyfrowej oraz zaimportowano do programu analizy jakościowej MAXQDA. Odpowiedzi zostały zakodowane, a następnie poddane analizie ilościowej i jakościowej. Analiza ta w kilku aspektach ujawniła różne podejście kolejnych pokoleń do kwestii historii ich rodzin. Mimo stosunkowo małej próby badawczej można zauważyć, że wśród przedstawicieli najmłodszych generacji zdecydowanie wzrasta zainteresowanie tragicznymi losami, jakie stały się udziałem ich przodków w czasie wojny. Badania wykazały także, że działania podejmowane przez Instytut Pileckiego wyraźnie aktywizują młodszych członków rodzin, a także społeczność lokalną i przyczyniają się do pogłębienia zainteresowania własnymi dziejami.