Brytyjsko-polska współpraca polityczna i początek operacji specjalnych 1939–1940

Abstrakt

Zasadniczym celem gwarancji udzielonej Polsce przez Wielką Brytanię 31 mar­ca 1939 roku było zapobieżenie wojnie przez uzmysłowienie Hitlerowi, że ewentualny konflikt między Niemcami a Polską miałby charakter nie lokalny, lecz międzynarodowy. Istotnym elementem polsko-brytyjskiego sojuszu stała się współpraca wojskowa, choć możliwości udzielenia Polsce rzeczywistej pomocy militarnej w razie niemieckiej agresji były ograniczone. Powszechnie znany owoc tej współpracy to przekazanie Brytyjczykom szyfru Enigmy, który został złamany przez polskie służby wywiadowcze. Nieco mniej znanym jej aspektem są tajne rozmowy polsko-brytyjskie i wzajemne spotkania, które służyły wymianie informacji w zakresie taktyki sabotażu i dywersji jako sposobu prowadzenia walki w nadchodzącym konflikcie. Wymiana infor­macji, koncepcji i danych technicznych, jaka rozwinęła się przed wybuchem wojny, położyła podwaliny pod pełniejszą współpracę w czasie konfliktu. Przebieg walk we wrześniu 1939 roku bacznie obserwował ppłk Colin Gubbins, szef sztabu Brytyjskiej Misji Wojskowej w Polsce. Klęska w kampanii zmusiła polski rząd do opuszczenia kraju i udania się do Francji, gdzie pozostawał do czerwca 1940 roku, a polskie władze wojskowe kontynuowały współpracę z Brytyjczykami, w tym w ramach działań niekonwencjonalnych. Po utwo­rzeniu Kierownictwa Operacji Specjalnych (Special Operations Executive) większość brytyjskich oficerów, wcześniej współdziałających z Polakami, przeszła do tej organizacji powołanej przez Winstona Churchilla w celu nisz­czenia infrastruktury gospodarczej i przemysłowej w okupowanej Europie. Tradycja polskich powstań narodowych oraz walki partyzanckiej należały do czynników, które skłoniły Londyn do dalszego rozwijania wojskowych działań niekonwencjonalnych we współpracy z Polakami.