Pieniądz i bankowość na ziemiach wcielonych do Rzeszy i w Generalnym Gubernatorstwie

Autor

DOI:

https://doi.org/10.12775/STW.2023.07.06

Abstrakt

Realizacja polityki monetarnej Niemiec na ziemiach wcielonych polegała na zastąpieniu złotego polskiego marką niemiecką, która stanowiła jedyny środek płatniczy. W przypadku Generalnego Gubernatorstwa bilety Banku Polskiego – złote polskie – zostały zastąpione w 1940 roku biletami emitowanymi przez okupacyjny Bank Emisyjny w Polsce, popularnie nazywanymi złotymi krakowskimi. Na terenach przyłączonych do III Rzeszy wszystkie polskie instytucje kredytowo-oszczędnościowe podlegały konfiskacie i komisarycznemu zarządowi sprawowanemu przez Haupttreuhandstelle Ost w Berlinie (Główny Urząd Powierniczy Wschód). Prace likwidacyjne dotyczyły zarówno aktywów, jak i pasywów. Niemcy, świadomi centralnej roli instytucji kredytowych w życiu gospodarczym, już na początku okupacji rozpoczęli działania zmierzające do ożywienia i racjonalizacji polskiego aparatu kredytowego na terenie Generalnego Gubernatorstwa. Zadanie to zostało powierzone Urzędowi Nadzoru Bankowego. Jego wysiłki miały na celu przede wszystkim takie oddziaływanie na instytucje kredytowe, aby jak najlepiej służyły niemieckiej gospodarce wojennej.

Biogram autora

Prof. Mirosław Kłusek - Uniwersytet Łódzki

Historyk, profesor nauk humanistycznych, pracownik naukowo-dydaktyczny Katedry Historii Ekonomii na Wydziale Ekonomiczno-Socjologicznym Uniwersytetu Łódzkiego. Jego specjalizacja to historia gospodarcza, a zwłaszcza historia bankowości, dzieje gospodarcze ziem polskich podczas II wojny światowej, nieruchomości ziemskie w pierwszej połowie XX wieku, przekształcenia własnościowe w Polsce podczas II wojny światowej i po jej zakończeniu; straty wojenne Polski poniesione podczas II wojny światowej. W latach 2021–2022 dyrektor Instytutu Strat Wojennych im. Jana Karskiego.
Wybrane publikacje:
Pojęcie „nieruchomości ziemskiej” w II Rzeczypospolitej Polskiej (2016); Nieruchomości ziemskie i ich właściciele w postępowaniach administracyjnych z lat 1944–1950 wywołanych realizacją dekretu o przeprowadzeniu reformy rolnej (2014); Państwowy Bank Rolny w latach 1919–1949. Studium historyczno-prawne (2013); Polityka Gustawa Stresemanna wobec ZSRR w latach 1923–1929 (2007).

Studia nad Totalitaryzmami i Wiekiem XX Tom 7 2023

Pobrania

Sklep wydawnictwa:

Przejdź do sklepu

Opublikowane

2025-09-21

Jak cytować

1.
KŁUSEK, Mirosław. Pieniądz i bankowość na ziemiach wcielonych do Rzeszy i w Generalnym Gubernatorstwie. Studia nad Totalitaryzmami i Wiekiem XX [online]. 21 wrzesień 2025, T. 7, s. 132–164 (PL), 316. [udostępniono 30.12.2025]. DOI 10.12775/STW.2023.07.06.

Numer

Tom 7 (2023)

Dział

Artykuły

Licencja

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

CC BY ND 4.0. Posiadaczem prawa autorskiego (Licencjodawcą) jest Autor, który na mocy umowy licencyjnej udziela nieodpłatnie prawa do eksploatacji dzieła na polach wskazanych w umowie.

  • Licencjodawca udziela Licencjobiorcy licencji niewyłącznej na korzystanie z Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego w następujących polach eksploatacji: a) utrwalanie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego; b) reprodukowanie (zwielokrotnienie) Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego drukiem i techniką cyfrową (e-book, audiobook); c) wprowadzania do obrotu egzemplarzy zwielokrotnionego Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego; d) wprowadzenie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego do pamięci komputera; e) rozpowszechnianie utworu w wersji elektronicznej w formule open access na licencji Creative Commons (CC BY-ND 3.0) poprzez platformę cyfrową Wydawnictwa Naukowego UMK oraz repozytorium UMK.
  • Korzystanie przez Licencjobiorcę z utrwalonego Utworu ww. polach nie jest ograniczone czasowo ilościowo i terytorialnie.
  • Licencjodawca udziela Licencjobiorcy licencji do Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego nieodpłatnie na czas nieokreślony

PEŁEN TEKST UMOWY LICENCYJNEJ >>

Statystyki

Liczba wyświetleń i pobrań: 86
Liczba cytowań: 0