Z Komborni do Gręboszowa. Stanisław Pigoń i Jakub Bojko

Stanisław Koziara

doi:10.12775/SP.2021.001

Автор(и)

Stanisław Koziara UNIWERSYTET PEDAGOGICZNY IM. KEN W KRAKOWIE https://orcid.org/0000-0003-0206-5994

DOI:

https://doi.org/10.12775/SP.2021.001

Анотація

Artykuł jest próbą zgłoszenia kilku uwag i dopowiedzeń do istniejącego stanu wiedzy na temat sylwetki twórczej oraz tajników warsztatu pisarskiego i badawczego Stanisława Pigonia. Zasadniczy zamysł opracowania skupia się na zarysowym ukazaniu pewnych linii powinowactw piśmiennictwa autora Z Komborni w świat z o całe pokolenie starszym pisarzem i trybunem ludowym, Jakubem Bojką, rodem z małopolskiej wsi Gręboszów. Wychodząc od mniej lub bardziej eksplicytnie zawartych danych w pismach Stanisława Pigonia, polem obserwacji owych paralel twórczych autor artykułu uczynił niektóre genologiczne, ideowe oraz formalno-językowe płaszczyzny pisarstwa obydwu postaci. W opinii autora zgromadzone dane oraz wyprowadzone na ich podstawie wnioski mogą stanowić przyczynek tak do lepszego rozpoznania sylwetki i dokonań twórczych wielkiego syna ziemi krośnieńskiej, jak też stanowić zalążek do pilnego i całościowego opracowania idiolektu tak Stanisława Pigonia, jaki i też jego duchowego antenata – Jakuba Bojki.

Біографія автора

Stanisław Koziara, UNIWERSYTET PEDAGOGICZNY IM. KEN W KRAKOWIE

Prof. dr hab. Stanisław Koziara – językoznawca, polonista, profesor w Katedrze Lingwistyki Kulturowej i Komunikacji Społecznej Uniwersytetu Pedagogicznego im. KEN w Krakowie; w latach 2004–2006 zatrudniony dodatkowo na stanowisku profesora w Państwowej Wyższej Szkole Zawodowej im. Stanisława Pigonia w Krośnie; zajmuje się szeroko pojętą problematyką dziedzictwa biblijnego w języku polskim, autor i redaktor wielu monografii i artykułów naukowych, w tym m.in.: Pojęcia wartościujące w polskich przekładach Psałterza (1993), Frazeologia biblijna w języku polskim (2001, wyd. 2, 2009), Tradycyjne biblizmy a nowe polskie przekłady Pisma Świętego (2009), Polszczyzna biblijna – między tradycją a współczesnością (wraz z W. Przyczyną), t. 1–2 (2009), Rola Biblii Jakuba Wujka w dziejach kultury polskiej (2013); redaktor naczelny czasopisma „Studia Linguistica” oraz serii „Dialog z tradycją”; członek wielu organizacji i towarzystw naukowych.

Посилання

Teksty źródłowe:

Z przeszłości Gręboszowa. Krótkie szczegóły, 1938. Zebrał Jakób Bojko, Gręboszów (rękopis, zbiory prywatne).

Bojko J., 2002, Gorące słowa. Wybór pism, wybór, wstęp i opracowanie F. Ziejka, Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas, Kraków.

Pigoń S., 1974, Na drogach kultury ludowej, Rozprawy i studia, wybór i opracowanie T. Jodełka-Burzecki, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Warszawa.

Pigoń S., 2019, Z Komborni w świat. Wspomnienia młodości oraz Wspominki z obozu w Sachsenhausen (1939–1940), wprowadzenie i komentarze w opracowaniu C. Kłaka, Bibliotheca Pigoniana, t. 1, Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Stanisława Pigonia w Krośnie, Krosno.

Literatura przedmiotowa:

Ampel T., 1983, Ludowe tworzywo leksykalne w pamiętnikach Stanisława Pigonia, [w:] Wokół Stanisława Pigonia. Nad warsztatem naukowym i literackim uczonego, red. C. Kłak, Krajowa Agencja Wydawnicza, Rzeszów, s. 59–65.

Ampel T., 1990, Słownictwo tkackie w stylu naukowym Stanisława Pigonia, „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio FF: Philologiae”, t. 6, s. 213–221.

Ampel T., 2005, Dziedzictwo leksykalne wyniesione z Komborni, [w:] Literatura i jej konteksty. Prace ofiarowane Profesorowi Czesławowi Kłakowi, red. J. Rusin i K. Maciąg, Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów s. 356–352.

Dunaj B., 1996, Pochodzenie a język – na marginesie pamiętników Stanisława Pigonia, [w:] Ziemia krośnieńska w kulturze polskiej, pod red. H. Kurek, F. Tereszkiewicza, Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas, Kraków, s. 93–104.

Kasperek B., 1988, Jakub Bojko 1857–1943, Wydawnictwo UMCS, Lublin.

Kłak C., 1993, Stanisław Pigoń. Szkice do portretu, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Rzeszowie, Rzeszów.

Kłak C., 2019, Pigoniowe wspomnienia i wspominki, [w:] S. Pigoń, Z Komborni w świat. Wspomnienia młodości oraz Wspominki z obozu w Sachsenhausen (1939–1940), wprowadzenie i komentarze w opracowaniu C. Kłaka, Bibliotheca Pigoniana, t. 1, Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Stanisława Pigonia w Krośnie, Krosno, s. 17–100.

Non omnis moriar. Studia i szkice o Stanisławie Pigoniu, 1997, red. C. Kłak, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Rzeszowie, Rzeszów.

Okruszyny z Gremboszowa, 1911, napisał J. Bojko, Macierz Polska we Lwowie.

Orkan W., 1904, Przedmowa do: J. Bojko, Pisma i mowy, Wydawnictwo im. Kasyldy Kulikowskiej, Lwów 1904.

Pigoń S., 1974, Zarys nowszej literatury ludowej, [w:] tegoż, Na drogach kultury ludowej, Rozprawy i studia, wybór i opracowanie T. Jodełka-Burzecki, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Warszawa, s. 91–107.

Pigoń S., 1974, Stanisława Wyspiańskiego „Klątwa” jako dramat obrzędowy, [w:] tegoż, Na drogach kultury ludowej, Rozprawy i studia, wybór i opracowanie T. Jodełka-Burzecki, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Warszawa, s. 298–328.

Sikora K., 2018, Stanisław Pigoń wobec dyskursu regionalności, „Studia Pigoniana” nr 1, s. 163–179.

Stanisław Pigoń: człowiek i dzieło, 1972, praca zbiorowa pod red. H. Markiewicza, M. Rydlowej, T. Ulewicza, Wydawnictwo Literackie, Kraków.

Ziejka F., 1996, Gręboszowskie inspiracje i nieporozumienia. Wokół Klątwy Stanisława Wyspiańskiego, [w:] Stanisław Wyspiański. Studium artysty, red. nauk. E. Miodońska-Brookes, Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas, Kraków, s. 193–208.

Ziejka F., 2002, Chłopski Skarga, [w:] J. Bojko, Gorące słowa. Wybór pism, wybór, wstęp i opracowanie F. Ziejka, Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas, Kraków, s. V–XX.

Ziemia krośnieńska w kulturze polskiej, 1996, pod red. H. Kurek, F. Tereszkiewicza, Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas, Kraków.