Skip to main content Skip to main navigation menu Skip to site footer
  • Register
  • Login
  • Language
    • Čeština
    • Deutsch
    • English
    • Español (España)
    • Français (France)
    • Français (Canada)
    • Hrvatski
    • Italiano
    • Język Polski
    • Srpski
    • Українська
  • Menu
  • Home
  • Current
  • Archives
  • About
    • About the Journal
    • Submissions
    • Editorial Team
    • Privacy Statement
    • Contact
  • Register
  • Login
  • Language:
  • Čeština
  • Deutsch
  • English
  • Español (España)
  • Français (France)
  • Français (Canada)
  • Hrvatski
  • Italiano
  • Język Polski
  • Srpski
  • Українська

Studia Pigoniana

Faces of Natalia Gorbanevskaya: Part 1: Years in the USSR (1936–1975)
  • Home
  • /
  • Faces of Natalia Gorbanevskaya: Part 1: Years in the USSR (1936–1975)
  1. Home /
  2. Archives /
  3. Vol. 7 No. 7 (2024): Studia Pigoniana /
  4. Articles

Faces of Natalia Gorbanevskaya

Part 1: Years in the USSR (1936–1975)

Authors

  • Grzegorz Przebinda Państwowa Akademia Nauk Stosowanych w Krośnie https://orcid.org/0000-0001-9581-0214

DOI:

https://doi.org/10.12775/SP.2024.001

Keywords

Natalia Gorbanevskaya, samizdat, Chronicle of Current Events, Warsaw Pact troop’ invasion of Czechoslovakia, Red Square demonstration on 25 August 1968, dissidents in the Soviet Union, psychiatric prison in Kazan, Gorbanevskaya’s emigration to Paris, Yosif Brodsky, Gorbanevskaya and Poland

Abstract

This article is the first attempt so far to describe the biography of Natalia Gorbanevskaya (1936-2013) from before her emigration (until the end of 1975), including her most important work as a poet, translator and publicist. It covers her youth up to 1956, when she began to mature politically and creatively, and the years after 1956, when the Soviet Union militarily invaded Hungary, which was trying to free itself from communism. The text also attempts to describe the best-known fact in Gorbanevskaya’s political biography, namely that she, along with seven other courageous people, walked out on Moscow’s Red Square on 25 August 1968, this time to protest against the invasion of Czechoslovakia by Warsaw Pact troops. Separate sections of the text are devoted to Gorbanevskaya’s activities in the dissident movement in the USSR from 1965 onwards, in particular her founding and editing of the first ten to ten issues of the samizdat journal Chronicle of Current Events. In the 1960s and later in the 1970s, her fruitful contacts with Polish literary culture, which she also began to translate, continued to play an important role in her biography. The article also describes Natalia Gorbanevskaya’s trial in Moscow in July 1970 and her subsequent stay of more than two years in Moscow's Butyrki prison and in a psychiatric hospital in Kazan. Unusual in a creative sense, the exile period of her life (1976–2013) requires a separate description.

References

“«V stenku belyy lob, kak litso v sugrob…»”. Ulitskaya, Lyudmila. Poetka. Kniga o pamyati: Natal’ya Gorbanevskaya. Moskva: AST, 2014 [“«В стенку белый лоб, как лицо в сугроб…»”. Улицкая, Людмила. Поэтка. Книга о памяти: Наталья Горбаневская. Москва: АСТ, 2014].

“Deklaracja praw człowieka to była nasza ewangelia”. Z Gorbaniewską, Natalią rozmawia Radziwon, Marek. Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej 2016, no. 3.

“Kazhdyy vybor svyazan s poterey”. Ulitskaya, Lyudmila. Poetka. Kniga o pamyati: Natal’ya Gorbanevskaya. Moskva: AST, 2014 [“Каждый выбор связан с потерей”. Улицкая, Людмила. Поэтка. Книга о памяти: Наталья Горбаневская. Москва: АСТ, 2014].

“Natal’ya Gorbanevskaya Butyrsko-Kazanskaya perepiska” [“Наталья Горбаневская Бутырско-Казанская переписка”] <https://document.wikireading.ru/39872?ysclid=lw7heaxk4714377366>.

“Polsko-russkiy razgovor”. Ulitskaya, Lyudmila. Poetka. Kniga o pamyati: Natal’ya Gorbanevskaya. Moskva: AST, 2014 [“Польско-русский разговор”. Улицкая, Людмила. Поэтка. Книга о памяти: Наталья Горбаневская. Москва: АСТ, 2014].

“Sud nad Gorbanevskoy. Zasedaniye sudeyskoy kollegii po ugolovnym delam Mosgorsuda 7 iyulya 1970 goda po delu GORBANEVSKOY N.Ye”. Gorbanevskaya, Natal’ya. Polden’. Delo o demonstratsii 25 avgusta 1968 goda na Krasnoy ploshchadi. Moskva: Novoye izdatel’stvo, 2017 [“Суд над Горбаневской. Заседание судейской коллегии по уголовным делам Мосгорсуда 7 июля 1970 года по делу ГОРБАНЕВСКОЙ Н.Е”. Горбаневская, Наталья. Полдень. Дело о демонстрации 25 августа 1968 года на Красной площади. Москва: Новое издательство, 2017].

“Usad’ba knyazya N.S. Gagarina na Novinskom bul’vare” [“Усадьба князя Н.С. Гагарина на Новинском бульваре”] <https://www.archivistus.ru/usadba-knyazya-n-s-gagarina-na-novinskom-bulvare/?ysclid=lrc0trhu7n289854047>.

“W Paryżu nauczyłam się dobrze mówić po polsku”. Rozmowa Zioło-Pużak, Karoliny z Gorbaniewską, Natalią przeprowadzona w Paryżu 29 listopada 2004. Gorbaniewska, Natalia. Moja Polska. Wybór, układ, tłumaczenie Skalińska, Ewangelina. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe UKSW, 2021.

dekabrya 1965 goda v vospominaniyakh uchastnikovsobytiy, materialakh samizdata, publikatsiyakh zarubezhnoy pressy i v dokumentakh partiynykh i komsomol’skikh organizatsiy i zapiskakh Komiteta gosudarstvennoy bezopasnosti v TSK KPSS. Moskva: Obshchestvo «Memorial» – Izdatel’stvo «Zven’ya», 2005 [5 декабря 1965 года в воспоминаниях участников событий, материалах самиздата, публикациях зарубежной прессы и в документах партийных и комсомольских организаций и записках Комитета государственной безопасности в ЦК КПСС. Москва: Общество «Мемориал» – Издательство «Звенья», 2005].

Angelus, Brodski, Josif. „Na niepodległość Ukrainy. Przeł. Szaruga, Leszek <http://angelus.com.pl/2016/09/leszek-szaruga-na-niepodleglosc-ukrainy/>.

Bikont, Anna, Szczęsna, Joanna. Pamiątkowe rupiecie. Biografia Wisławy Szymborskiej. Kraków: Wydawnictwo Znak, 2012.

Blauvelt, Timothy. “Zmiana statusu i etniczna mobilizacja podczas wydarzeń marca 1956 roku w Gruzji”. Wolność i Solidarność 2016, no. 9 <https://www.civitas.edu.pl/wp-content/uploads/2016/11/Zmiana-statusu-i-etniczna-mobilizacja-podczas-wydarzen-marca-1956-roku-w-Gruzji.pdf>.

Bobyshev, Dmitriy. “Filomela (fragment)”. Ulitskaya, Lyudmila. Poetka. Kniga o pamyati: Natal’ya Gorbanevskaya. Moskva: AST, 2014 [Бобышев, Дмитрий. “Филомела (фрагмент)”. Улицкая, Людмила. Поэтка. Книга о памяти: Наталья Горбаневская, Москва: АСТ, 2014].

Bukovskiy, Vladimir. „I vozvrashchayetsya veter…”. N’yu York: Izdatel’stvo “Khronika”, 1978 [Буковский, Владимир. „И возвращается ветер…”. Нью Йорк: Издательство “Хроника”, 1978].

Dobrokhotova, Natasha. “«Sozvala akula rybok…»”. Ulitskaya, Lyudmila. Poetka. Kniga o pamyati: Natal’ya Gorbanevskaya. Moskva: AST, 2014 [Доброхотова, Наташа. “ «Созвала акула рыбок…»”. Улицкая, Людмила. Поэтка. Книга о памяти: Наталья Горбаневская, Москва: АСТ, 2014].

Geroi i antigeroi. GEFTER. Surikova, Ol’ga. “Ranniye periodicheskiye izdaniya moskovskogo samizdata (1959–1965) i traditsii modernizma” [Герои и антигерои. ГЕФТЕР. Сурикова, Ольга. “Ранние периодические издания московского самиздата (1959–1965) и традиции модернизма”] <https://gefter.ru/archive/8318>.

Goralik, Linor. “Natal’ya Gorbanevskaya: «Vot yadura byla bez strakha»” [Горалик, Линор. Наталья Горбаневская: «Вот я дура была без страха»] <https://os.colta.ru/literature/events/details/32573/page1/>.

Goralik, Linor. Chastnyye litsa. Biografii poetov,rasskazannyye imi samimi. T.1, Moskva: Novoye izdatel’stvo, 2017 [Горалик, Линор. Частные лица. Биографии поэтов, рассказанные ими самими, t.1, Новое издательство, Москва 2013].

Gorbanevskaya Natal’ya. “Besplatnaya meditsinskaya pomoshch’”, [w:] Kaznimyye sumasshestviyem, Frankfurt/Main: Посев,1971 [Горбаневская, Наталья. Бесплатная медицинская помощь, [w:] Казнимые сумасшествием, Frankfurt/Main: Посев,1971].

Gorbanevskaya, Natal’ya. “Pol’skiye otgoloski”. Novaya Pol’sha 2000, no. 3 (7) [Горбаневская, Наталья. “Польские отголоски”. Новая Польша 2000, no. 3 (7)].

Gorbanevskaya, Natal’ya. Moy Milosh. Moskva: Novoye izdatel’stvo, 2012 [Горбаневская, Наталья. Мой Милош. Москва: Новое издательство, 2012].

Gorbanevskaya, Natal’ya. Poberezh’ye. Stikhi. Korrektor Iosif Brodskij. Ann-Arbor: Ardis, 1973 [Наталья, Горбаневская. Побережье. Стихи. Корректор Бродский, Иосиф. Анн-Арбор: Ардис, 1973].

Gorbanevskaya, Natal’ya. Polden’. Delo o demonstratsii 25 avgusta 1968 goda na Krasnoy ploshchadi. Frankfurt/M.: Posev, 1970 [Горбаневская, Наталья. Полдень. Дело о демонстрации 25 августа 1968 года на Красной площади, Frankfurt/M.: Посев, 1970].

Gorbanevskaya, Natal’ya. Polden’. Delo o demonstratsii 25 avgusta 1968 goda na Krasnoy ploshchadi Gorbanevskaya, Natal’ya. “Pis’ma k materii”. Gorbanevskaya, Natal’ya. Polden’. Delo o demonstratsii 25 avgusta 1968 goda na Krasnoy ploshchadi. Moskva: Novoye izdatel’stvo, 2017 [Горбаневская, Наталья. “Письма к матери”. Горбаневская, Наталья. Полдень. Дело о демонстрации 25 августа 1968 года на Красной площади. Москва: Новое издательство, 2017].

Gorbanevskaya, Natal’ya. Polden’. Delo o demonstratsii 25 avgusta 1968 goda na Krasnoy ploshchadi [Горбаневская, Наталья. Полдень. Дело о демонстрации 25 августа 1968 года на Красной площади.

Gorbanevskaya, Natal’ya. Polden’. Delo o demonstratsii 25 avgusta 1968 goda na Krasnoy ploshchadi. Moskva: Novoye izdatel’stvo, 2007 [Горбаневская, Наталья. Полдень. Дело о демонстрации 25 августа 1968 года на Красной площади. Москва: Новое издательство, 2007].

Gorbanevskaya, Natal’ya. Prozoy. O poezii i o poetakh. Moskva: Russkiy Guliver, Tsentr sovremennoy literatury, 2016 [Горбаневская. Наталья. Прозой. О поэзии и о поэтах. Москва: Русский Гуливер, Центр современной литературы, 2016].

Gorbanevskaya, Natal’ya. Stikhi. Frankfurt/Main 1969 [Горбаневская, Наталья. Стихи, Посев, Frankfurt/Main 1969].

Gorbanevskaya, Natal’ya. Tri tetradi stikhotvoreniy. Bremen: K-Presse, 1975 [Горбаневская, Наталья. Три тетради стихотворений. Бремен: К-Presse, 1975].

Gorbanevskaya, Natal’ya. Tsvet vereska. Tenafly (N.J. USA): Ermitahz (Hermitage Publishers), 1993 [Горбаневская, Наталья. Цвет вереска. Tenafly (N.J. USA): Эрмитаж (Hermitage Publishers), 1993].

Gorbanevskaya. Natal’ya. “Butyrsko-kazanskaya perepiska”. Ulitskaya, Lyudmila. Poetka. Kniga o pamyati: Natal’ya Gorbanevskaya. Moskva: AST, 2014 [Горбаневская, Наталья. “Бутырско-Казанская переписка” . Улицкая, Людмила. Поэтка. Книга о памяти: Наталья Горбаневская. Москва: АСТ, 2014].

Gorbaniewska Natalia. „I wtedy pokochałam te wiersze obce”. Warszawa – Kraków: Biblioteka Miesięcznika „Nowaja Polsza”, 2006.

Gorbaniewska, Natalia. “Kto z kim się przyjaźni. Zapiski ‘Polki honoris causa’”. Gorbaniewska, Natalia. Moja Polska. Wybór, układ, tłumaczenie Skalińska, Ewangelina. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe UKSW, 2021.

Gorbaniewska, Natalia. “Jak żołnierz, co się bił w Andersa armii”. Kultura 1969, no. 5 (260).

Gorbaniewska, Natalia. “Poslowie”. Gorbaniewska Natalia. „I wtedy pokochałam te wiersze obce”. Warszawa – Kraków: Biblioteka Miesięcznika „Nowaja Polsza”, 2006.

Gorbaniewska, Natalia. Dwunasta w południe. Sprawa demonstracji w dniu 25 sierpnia 1968 roku na placu Czerwonym. Z oryginału rosyjskiego przełożyli Tyszkowska, Anna, Gosk Tadeusz. Wrocław: Oficyna Wydawnicza Atut, 2006.

Gorbaniewska, Natalia. Moja Polska. Wybór, układ, tłumaczenie Skalińska, Ewangelina. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe UKSW, 2021.

Gorbaniewska, Natalia. Wiersze wybrane 1956–2007. Wyboru wierszy dokonał Pomorski, Adam. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii-Curie Skłodowskiej, 2008.

Grani 1962, no. 52.

Grani 1968, no. 69.

Hartwig, Julia. Dziennik. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2011.

Illg, Jerzy. Rozmowy. Kraków: Wydawnictwo Znak, 2014.

Internet Archive. Wayback Machine. “God prav cheloveka v Sovetskom Soyuze. Khronika tekushchikh sobytiy” [Internet Archive. Wayback Machine. “Год прав человека в Советском Союзе. Хроника текущих событий”] <https://web.archive.org/web/20131220072821/http://www.memo.ru/history/diss/chr/chr1.htm>.

Lagercrantc, Olof. O sztuce czytania i pisania. Przeł. Kubitsky, Jacek. Warszawa: Czuły Barbarzyńca Press, 2011.

Memorial. Khronika tekushchikh sobytiy [Мемориал. Хроника текущих событий] <http://old.memo.ru/history/diss/chr/index.htm >.

Nayman, Aleksandr. Rasskazy ob Anne Akhmatovoy. Iz knigi «Konets pervoy poloviny XX veka». Moskva: «Khudozhestvennaya literatura”, 1989 [Найман, Александр. Рассказы об Анне Ахматовой. Из книги «Конец первой половины XX века». «Художественная литература», Москва 1989].

ng68. Live-Journal. “VIKI obo mne ”[ ng68. Live-Journal. “ВИКИ обо мне”] <https://ng68.livejournal.com/2063552.html>.

ng68. Live-Journal. “Yeshche odna dobavka k CHUZHIM STIKHAM (otvet na vopros o Brodskom)” [ng68. Live-Journal, “Еще одна добавка к ЧУЖИМ СТИХАМ (ответ на вопрос о Бродском)”] <https://ng68.livejournal.com/123368.html>.

Orlov, Vladimir. Aleksandr Ginburg: russkiy roman. Moskva: Russkiy put’, 2017 [Орлов, Владимир. Александр Гинбург: русский роман. Москва: Русский путь, 2017].

Pravmir. Luchenko, Kseniya, Gorbanevskaya, Natal’ya. “Natal’ya Gorbanevskaya: Za mneniya presledovat’ nel’zya” [Правмир. Лученко, Ксения, Горбаневская, Наталья. “Наталья Горбаневская: За мнения преследовать нельзя”] <https://www.pravmir.ru/natalya-gorbanevskaya-za-mneniya-presledovat-nelzya/>.

Protsess chetyrekh. Sbornik materialov po delu Galanskova, Ginzburga, Dobrovol’skogo i Lashkovoy. Sostavleniye i kommentarii Litvinov Pavel. Amsterdam: Fond imeni Gertsena, 1971 [Процесс четырех. Сборник материалов по делу Галанскова, Гинзбурга, Добровольского и Лашковой. Составление и комментарии Литвинов Павел. Амстердам: Фонд имени Герцена, 1971].

Przebinda, Grzegorz. Ostatnia wojna Putina. Rozprawa filologa z Rosją. Kraków: Wydawnictwo Znak, 2023.

Puszkin, Aleksander. Wybór wierszy. Wrocław – Warszawa – Kraków – Gdańsk – Łódź: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich – Wydawnictwo, 1982.

rp.pl. “Może to mój głos zdecydował”. Rozmawiała Sawicka, Elżbieta. Współpraca Woroszylska, Natalia <https://www.rp.pl/wydarzenia/art5270391-moze-to-moj-glos-zdecydowal>.

Russkiy Blok. “Iosif Brodskiy chitayet svoyë stikhotvoreniyepro Ukrainu” [Русский Блок. “Иосиф Бродский читает своё стихотворение про Украину”] <https://www.youtube.com/watch?v=KRoKbNazabU>.

Skotnicka-Maj, Anna. “‘Requiem’ Anny Achmatowej. Próba lektury”. „Rusycystyczne Studia Literaturoznawcze” 1991, no 15.

Słowo o wyprawie Igora. Przeł. Tuwim, Julian. Oprac. Jakóbiec, Marian. Wrocław: Wydawnictwo Zakładu Narodowego imienia Ossolińskich, 1950.

Szaruga, Leszek. Ukraiński kalejdoskop. Warszawa: Convivo, 2022.

Ternovskiy, Leonid. “Saga o «Khronike»”. Leonid Ternovskiy. Vospominaniya. i stat’i. Moskva: Vozvrashcheniye, 2006 [Терновский, Леонид. “Сага о «Хронике»”. Леонид Терновский. Воспоминания и статьи. Москва: Возвращение, 2006].

Ulitskaya, Lyudmila. Poetka. Kniga o pamyati: Natal’ya Gorbanevskaya. Moskva: AST, 2014 [Улицкая, Людмила. Поэтка. Книга о памяти: Наталья Горбаневская, Москва: АСТ, 2014].

Vnutrenniy Arzamas. Natal’ya Gorbanevskaya [Внутренний Arzamas. Наталья Горбаневская] <https://www.youtube.com/watch?v=MFlRokgx5zU&t=146s>.

Studia Pigoniana

Downloads

  • PDF (Język Polski)

The publisher's shop:

Go to shop

Published

2024-09-05

How to Cite

1.
PRZEBINDA, Grzegorz. Faces of Natalia Gorbanevskaya: Part 1: Years in the USSR (1936–1975). Studia Pigoniana. Online. 5 September 2024. Vol. 7, no. 7, pp. 9-47. [Accessed 16 December 2025]. DOI 10.12775/SP.2024.001.
  • ISO 690
  • ACM
  • ACS
  • APA
  • ABNT
  • Chicago
  • Harvard
  • IEEE
  • MLA
  • Turabian
  • Vancouver
Download Citation
  • Endnote/Zotero/Mendeley (RIS)
  • BibTeX

Issue

Vol. 7 No. 7 (2024): Studia Pigoniana

Section

Articles

License

Copyright (c) 2024 Grzegorz Przebinda

Creative Commons License

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.

Stats

Number of views and downloads: 335
Number of citations: 0

Search

Search

Browse

  • Browse Author Index
  • Issue archive

User

User

Current Issue

  • Atom logo
  • RSS2 logo
  • RSS1 logo

Information

  • For Readers
  • For Authors
  • For Librarians

Newsletter

Subscribe Unsubscribe

Language

  • Čeština
  • Deutsch
  • English
  • Español (España)
  • Français (France)
  • Français (Canada)
  • Hrvatski
  • Italiano
  • Język Polski
  • Srpski
  • Українська

Tags

Search using one of provided tags:

Natalia Gorbanevskaya, samizdat, Chronicle of Current Events, Warsaw Pact troop’ invasion of Czechoslovakia, Red Square demonstration on 25 August 1968, dissidents in the Soviet Union, psychiatric prison in Kazan, Gorbanevskaya’s emigration to Paris, Yosif Brodsky, Gorbanevskaya and Poland
Up

Akademicka Platforma Czasopism

Najlepsze czasopisma naukowe i akademickie w jednym miejscu

apcz.umk.pl

Partners

  • Akademia Ignatianum w Krakowie
  • Akademickie Towarzystwo Andragogiczne
  • Fundacja Copernicus na rzecz Rozwoju Badań Naukowych
  • Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk
  • Instytut Kultur Śródziemnomorskich i Orientalnych PAN
  • Instytut Tomistyczny
  • Karmelitański Instytut Duchowości w Krakowie
  • Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych w Krośnie
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych we Włocławku
  • Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Stanisława Pigonia w Krośnie
  • Polska Fundacja Przemysłu Kosmicznego
  • Polskie Towarzystwo Ekonomiczne
  • Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
  • Towarzystwo Miłośników Torunia
  • Towarzystwo Naukowe w Toruniu
  • Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
  • Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
  • Uniwersytet Mikołaja Kopernika
  • Uniwersytet w Białymstoku
  • Uniwersytet Warszawski
  • Wojewódzka Biblioteka Publiczna - Książnica Kopernikańska
  • Wyższe Seminarium Duchowne w Pelplinie / Wydawnictwo Diecezjalne „Bernardinum" w Pelplinie

© 2021- Nicolaus Copernicus University Accessibility statement Shop