Jak oszukać system? O koalangu Janusza Zajdla
DOI:
https://doi.org/10.12775/SP.2021.004Abstrakt
W swoim artykule autor przypomina Paradyzję Janusza Andrzeja Zajdla, jedną z najważniejszych powieści popularnego w literaturze polskiej lat osiemdziesiątych XX wieku nurtu fantastyki socjologicznej (social fiction). Zajdel jest uważany za jego prekursora, a twórczość pisarza cechowała głęboka refleksja społeczna i zwrócenie uwagi na rolę języka znaczeniowo-aluzyjnego, który pozwalał mieszkańcom sztucznego świata – Paradyzji – na swobodną wymianę poglądów i swoistą grę z władzą, która obnażała manipulacje i kłamstwa systemu. Ten niezwykle oryginalny język, który pisarz nazwał koalangiem (akronim terminu kojarzeniowo-aluzyjny język), został poddany wieloaspektowej analizie.
Bibliografia
Będkowski L., 2000, Ponure raje Janusza A. Zajdla. Wizje społeczeństw totalitarnych, czyli o prozie fantastycznonaukowej Janusza A. Zajdla, Gdański Klub Fantastyki, Gdańsk 2000.
Bugajski L., 1986, Rajski koszmar, „Fantastyka”, nr 4, s. 50.
Głowiński M., 1990, Nowomowa po polsku, Wydawnictwo PEN, Warszawa.
Klementowski R., 2003, Modelowe boksowanie ze światem. Polska literatura fantastyczna na przełomie lat 70. i 80., Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń.
Leś M.M., 2008, Fantastyka socjologiczna. Poetyka i myślenie utopijne. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, Białystok.
Leś M. M., 2013, Pomieszanie języków i pierwszy kontakt. O językach sztucznych w fantastyce naukowej, [w:] Białostockie Archiwum Językowe (13), s. 159–185.
Niewiadowski A., 1992, Literatura fantastycznonaukowa, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Niewiadowski A., Smuszkiewicz A., 1990, Leksykon polskiej literatury fantastycznonaukowej, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań.
Oramus M., Twórczość Janusza Zajdla, URL: https://www.rp.pl/artykul/509793-Tworczosc-Janusza-Zaldla.html.
Parowski M., 1990, Czas fantastyki, Wydawnictwo GLOB, Szczecin.
Rott D., 1994, Agitacja polityczna w społeczeństwie przyszłości i koalang. „Paradyzja” Janusza A. Zajdla, [w:] Rozgrywanie światów. Formy perswazji w kulturze współczesnej, pod redakcją I. Iwasiów, J. Madejskiego, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin, s. 173–181.
Tambor J., 1990, Język polskiej prozy fantastycznonaukowej, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.
Uniłowski K., 2020, Krytyka po literaturze, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.
Wilkoń A., 1987, Typologia odmian językowych współczesnej polszczyzny, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, Katowice.
Wojan K., 2015, Języki sztuczne. Zapotrzebowanie społeczeństw czy fantazja jednostek? Zarys dziejów interlingwistyki, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk.
Wróbel Ł., Polska fantastyka socjologiczna, URL: https://www.tolkien.com.pl/hobbickanorka/artykuly/socj.html.
Zajdel J.A., 1989, List pożegnalny, Wydawnictwo „Alfa”, Warszawa.
Zajdel J.A., 1984, Paradyzja, Państwowe Wydawnictwo Iskry, Warszawa.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2021 Dariusz Rott
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 515
Liczba cytowań: 0
