„Pisałem ten list w Izbie w czasie ładnej przemowy Hohenwartha…” . Korespondencja rodzinna jako źródło do badań nad polskim życiem politycznym w Wiedniu w okresie konstytucyjnym (1861-1914)
DOI:
https://doi.org/10.15290/sp.2024.32.2Słowa kluczowe
Galicja, monarchia habsburska, Wiedeń, kultura polityczna, prywatna korespondencjaAbstrakt
Niniejszy artykuł dotyczy wykorzystania potencjału źródłowego, jaki stanowi prywatna korespondencja, do badań nad życiem codziennych galicyjskich Polaków w stolicy monarchii habsburskiej okresu konstytucyjnego (1861-1914), zwłaszcza pod ich aktywności politycznej. Sięgnięcie do tego typu dokumentacji, zwłaszcza korespondencji rodzinnej, pozwala na uchwycenie wielu niedostrzeganych zazwyczaj fenomenów na polu historii codzienności czy kultury politycznej. Takim jest choćby rola kobiet w życiu politycznym, wpływ emocji i nastrojów na aktywność elit politycznych lub kwestie mentalności. Katalog pytań badawczy i ujęć można poszerzać.
Bibliografia
Źródła rękopiśmienne i materiały niepublikowane
Biblioteka Zakładu Narodowego im Ossolińskich we Wrocławiu:
Korespondencja Jadwigi z Bogdańskich Rutowskiej. Listy od Tadeusza Rutowskiego, sygn. 13453/I.-13458/I;
Pamiętnik Leona-Edwarda -Bogori Podleskiego, sygn. Akc. 54/15.
Archiwum Wodzickich z Kościelnik
Papiery Zaleskich, sygn. 7088/I; 7089/I.
Biblioteka Narodowa (BN), Warszawa:
Listy F. Ziemiałkowskiego do żony Heleny z Dylewskich, rkps 2811, mkf. 553
Archiwum Akt Nowych w Warszawie:
Akta Juliusza Twardowskiego, nr zespołu 104, sygn. 138, 139.
Österreichisches Staatsarchiv Allgemeines Verwaltungsarchiv, Wiedeń:
Ministerratspräsidium, I/6 e Landsmannminister – Ministerium für Galizien 1877–1915, K. 50
Lwowska Narodowa Naukowa Biblioteka Ukrainy im. Wasyla Stefanyka:
Archiwum Hermana Diamanda Fond 44, rkps. 33.
Archiwum Kozłowskiego Fond 59.
Archiwum Krzeczunowiczów, Fond 63.
Archiwum Sapiehów z Krasiczyna, Fond 103, IV, Papiery Leona i Adama Sapiehów, teka 778.
Papiery Zaleskich, Fond 5, sygn. 7095, cz. 1, 7096, cz. 1
Archiwum Zakładu Historii Ruchu Ludowego w Warszawie:
Zbiór Andrzeja Średniawskiego
Muzeum Narodowe w Krakowie, Listy L. Sapiehy do A. Sapiehy z lat 1867-1877, rkps nr 1196.
Archiwum Państwowe w Rzeszowie:
Archiwum podworskie Mierów–Jędrzejowiczów
Źródła drukowane i literatura przedmiotu
Buszko J. (1996), Polacy w parlamencie wiedeńskim 1848-1918, Warszawa.
Cholewianka-Kruszyńska A. (1998), Pani Alfredowa. Maria z Sanguszków Potocka z Łańcuta, Warszawa.
Chłędowski K. (2006), Pamiętniki, t. 2, oprac. A. Knot, Wrocław.
Cysewski K. (1997), Teoretyczne i metodologiczne problemy badań nad epistolografią, „Pamiętnik Literacki: czasopismo kwartalne poświęcone historii i krytyce literatury polskiej” 88, nr 1, s. 95-110.
Długoń I. (2023), Znad modrego Dunaju po leniwy San. Czartoryscy z Pełkiń, Warszawa.
Fras Z. (1991), Florian Ziemiałkowski (1817-1900). Biografia polityczna, Wrocław.
Górski A. (2013), Podolacy. Obóz polityczny i jego liderzy, Warszawa.
Karolczak K. (2013), Rodzina Dzieduszyckich herbu Sas w XIX i XX wieku. Linia starsza. Potomkowie Tadeusza Gerwazego, Warszawa.
Kobuszewska J. (2017), Korespondencja małżeńska historyka – potencjał informacyjny i propozycja odczytania (na przykładzie listów Leokadii z Mitraszewskich i Henryka Schmitta), w: Biografistyka we współczesnych badaniach historycznych. Teoria i praktyka, red. J. Kolbuszewska, R. Stobiecki, Łódź.
Krakowski S. (1986), List jako źródło historyczne. Uwagi w sprawie definicji i kategoryzacji, „Sprawozdania z Czynności i Posiedzeń Naukowych Łódzkiego Towarzystwa Naukowego” 8, s. 1-8
Listy Jana Stapińskiego z lat 1895-1928 (1977), oprac. J. Albin, J. R. Szaflik, Wrocław.
Litwin-Lewandowska D. (2009), O polską rację stanu w Austrii. Polacy w życiu politycznym Austrii w okresie monarchii dualistycznej 1867-1918, Lublin.
Łazuga W. (2013), Kalkulować. Polacy na szczytach c.k. monarchii, Poznań.
Pamiętnik Hermana Diamanda zebrany z wyjątków listów do żony (1932), Kraków.
Pijaj S. (2012), Archiwa rodzinno-majątkowe i spuścizny z terytorium dawnej Galicji (ich losy i stan obecny), „Studia Historyczne” 1, s. 51-70.
Pijaj S. (2014), Nie tylko Maria Dulębianka: uwagi na temat praw wyborczych kobiet w monarchii habsburskiej i korzystania z nich, w: Człowiek, społeczeństwo, źródło: studia dedykowane profesor Jadwidze Hoff, red. Sz. Kozak, D. Opaliński, J. Polaczek, Sz. Wieczorek, W. Zawitkowska, Rzeszów.
Rosco Bogdanowicz M. (1959), Wspomnienia, t. 2, Kraków.
Ruszała K. (2020), Galicyjski Eksodus. Uchodźcy podczas I wojny światowej w monarchii Habsburgów, Kraków.
Rybicka E. (2004), Antropologiczne i komunikacyjne aspekty dyskursu epistolograficznego, „Teksty Drugie” 4, s. 40-55.
Szymczak D. (2013), Galicyjska ambasada w Wiedniu. Dzieje ministerstwa dla Galicji 1871-1918, Poznań.
Szymczak D. (2018), Nad modrym Dunajem. Refleksie o życiu codziennym polskich polityków w Wiedniu w okresie konstytucyjnym 1861–1914, „Galicja. Studia i materiały” 4, s. 23-43.
Szymczak D. (2017), Ze Lwowa do Wiednia i z powrotem. Wokół kariery Filipa Zaleskiego, w: Znani i nieznani dziewiętnastowiecznego Lwowa. Studia i materiały, t. 5, red. L. Michalska Bracha, M. Przeniosło, Kielce.
Taborski R. (2001), Polacy w Wiedniu, Kraków.
Wasyl F. (2015), Ormianie w przedautonomicznej Galicji. Studium demograficzno-historyczne, Kraków.
Żyję miłością. Korespondencja Kornela Ujejskiego 1844-1897 (2003), zebrał, opracował i wstępem opatrzył Z. Sudolski, współpraca O. Krysowski, Warszawa.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2024 Damian Szymczak
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 142
Liczba cytowań: 0