AXIS MUNDI JAKO KLUCZ INTERPRETACYJNY TEOLOGII MAŁYCH OJCZYZN FRANCISZKA MANTHEYA
DOI:
https://doi.org/10.12775/SPLP.2023.001Słowa kluczowe
teologia małych ojczyzn, axis mundi, Franciszek Manthay, Mircea EliadeAbstrakt
Mircea Eliade wprowadził w przestrzeń badań religioznawczych pojęcie axis mundi. Oznacza ono przyjęcie istnienia świętego, niezmiennego „centrum” – stałego punktu odniesienia, warunkującego postrzeganie i interpretowanie świata. Łączy ono różne wymiary rzeczywistości i daje jej całościową wizję. Axis mundi jest utożsamiane z wieloma elementami świata. Najczęściej jest nim dom – rozumiany jako miejsce narodzin, zamieszkania i rozwoju. Takie ujęcie pozwala odnieść tę kategorię do poglądów Franciszka Mantheya i stworzyć spójną wizję jego teologii małych ojczyzn.
Bibliografia
Arystoteles, Metafizyka, Lublin 2000.
Babiński J., Pojęcie małej ojczyzny (Heimatu) jako element określenia pomorskiej tożsamości. Teologiczna propozycja ks. Franciszka Mantheya/ Das Heimatkonzept als Element der Definition der pommerellischen Identität. Der theologische Vorschlag von P. Franz Manthey, w: Wychowanie do wartości w warunkach wojennych. Erziehung zu Werten unter Kriegsbedingungen, red. P. Zientkowski, R. Maliszewski, Bydgoszcz 2021, s. 99-108/237-246.
Babiński J., Teologia „małej ojczyzny” ks. Franciszka Mantheya, „Warszawskie Studia Teologiczne” XXXII/3/2019, s. 98-117.
Bartnik Cz. S., Idea polskości, Lublin 1996
Borzyszkowski J., Ks. Franciszek Manthey oraz jego prawda i świadectwo o historii Kaszubów, w: F. Manthey, O historii Kaszubów. Prawda i świadectwo, Gdańsk 1997, s. 7-16.
Bramorski J., Symbolika „środka świata” a mit tęsknoty za rajem w ujęciu Mircei Eliadego, „Studia Warmińskie” 38(2001), s. 231-238.
Bronk A., Mircei Eliadego fenomenologia religii, „Przegląd Filozoficzny – Nowa Seria”, 16(2007), nr 4(64), s. 107-131.
Culicenco D, „Axis mundi” – o perceptive mitico-religioasa, w: Sesiune națională cu participare internațională de comunicări științifice studențești, Chișinău 2020, s. 113-115.
Eliade M., Sacrum a profanum. O istocie religijności, Warszawa 1996.
Eliade M., Sacrum, mit, historia. Wybór esejów, Warszawa 1974.
Jaźniewicz W., Filozofia i teologia czasu. Czas w personalizmie uniwersalistycznym Czesława Stanisława Bartnika, Kraków 2017.
Korczak A., Mircea Eliade i pojęcie archetypu, „IDEA – Studia nas strukturą i rozwojem pojęć filozoficznych”, XXVIII/2(2016), s. 357-374.
Manthey F., Heimat an Weichsel und Ostsee. Ein Lesebuch, Hildesheim 1964.
Manthey F., Heimat und Heilsgeschichte. Versuch einer biblischen Theologie der Heimat, Hildesheim 1963.
Ossowski S., Analiza socjologiczna pojęcia ojczyzny, „Myśl Współczesna” 1946, s. 153-175.
Otto R., Świętość, Warszawa 1999
Skorowski H., Regionalizm XXI wieku, „Zespoły Senackie” 13(2013), s.12-40.
Starczewski S., Małe ojczyzny - tradycja dla przyszłości, w: Małe ojczyzny. Tradycja dla przyszłości, red. S. Starczewski, S. Kosieliński, Warszawa 2000, s. 23-34.
Sullivan L., Axis mundi, w: The Encyklopedia of Religion. Volume 2, red. M. Eliade, New York – London 1987, s. 20-21.
Synoradzki Ł., Teologiczne rozumienie przestrzeni w pismach ks. prof. Czesława Stanisława Bartnika (1929-2020), Kraków 2023.
Szymańska M., Patriotyzm – rozumienie pojęcia na gruncie polskim – próba rekonesansu, w: Powrót do ojczyzny? Patriotyzm wobec nowych czasów. Kontynuacje i poszukiwania, red. W: C. Smuniewski, P. Sporek, Warszawa 2017, s. 47-62.
Theiss W., Mała ojczyzna. Perspektywa edukacyjno-utylitarna, w: Mała ojczyna. Kultura. Edukacja. Rozwój lokalny, red. W. Theiss, Warszawa 2001, s. 11-23.
Wielgoszewski W., Ks. Franciszek Manthey. Kapłan na pograniczu kultur Pomorza, w: W. Wielgoszewski, Ocalić od zapomnienia. Duchowni diecezji chełmińskiej XIII-XX wiek, Toruń 2019, s. 275-279.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 342
Liczba cytowań: 0
