Ślady dołkowe na obszarze Polski - katalog
DOI:
https://doi.org/10.12775/SPLP.2020.011Słowa kluczowe
ślady dołkowe, katalog, XVI-XVIII w., religijność, kościoły gotyckieAbstrakt
Prezentowany tekst jest zestawieniem miejscowości z obszaru całej Polski, w których znajdują się świątynie posiadające na swych elewacjach ślady dołkowe. Celem niniejszego tekstu jest wskazanie rozległości występowania tak charakterystycznego zjawiska, które pozostaje niejednoznacznie rozpoznane w swej genezie. Przedstawiony katalog pozwala też prześledzić zmiany zachodzące w ilości śladów zinwentaryzowanych przez kolejnych badaczy, co wskazuje jednoznacznie na zanikanie przedmiotowych otworów.
Bibliografia
Brzoskowski W., Dzieje Skarszew, Skarszewy 2009.
Chrzanowski T., Kornecki T., Sztuka Ziemi Krakowskiej, Kraków 1982.
Drozdowski J. A., Kubki, pręgi …, „Przydrożne Pomniki Przeszłości”, 1986, z. 2, s. 2-7.
Dydyński J., Uwagi o wklęsłościach kulistych na murze kościelnym, „Kurier Poznański”, 1885, nr 293-296.
Fogel J., Frapująca zagadka średniowiecznych świątyń, „Przegląd Wielkopolski”, 1996, nr 35-36, s. 15-20.
Friedel E., Backsteine mit Näpfchen und Rillen, “Archiv für kirchliche Baukunst und Kircherschmuck”, 1877, R. 2, z. 4, s. 56-58.
Grempler G., Ueber Altertümliches in Bunzlau, “Jahresbericht der Schlesischen Gesellschaft für vaterländische Cultur”, 1893, s. 53-55.
Hadamik Cz., Moskorzew i jego zabytki, „Ziemia Częstochowska”, T. XXXVI, s. 29.
Hellmich M., Nochmals die Teufelskrallen und Näpfchen an alten Bauwerken, “Korrespondenzblatt des Gesamtvereins der Deutschen Geschichts- und Altertumsvereine”, 1918, nr 3/4, s. 71-79.
Hochleitner J, Kubki i pręgi na krzyżackich kościołach, „Przydrożne Pomniki Przeszłości”, 1993, z. 16, s. 24-28.
Hochleitner J., Tajemnicze znaki na cegłach gotyckich kościołów na przykładzie katedry św. Mikołaja w Elblągu, „Rocznik Elbląski”, 2002, t. XVIII, s. 95-102.
Hockenbeck H., Die Näpfchensteine an den Pfarrkirchen zu Klecko, Lekno, Rogasen und Wongrowitz, “Zeitschrift der Historischen Gesellschaft für die Provinz Posen”, 1885, t. 1,
s. 118-133.
Horodyska-Gadkowska H., „Kobyli” kościół w Rokiciu, „Notatki Płockie”, 1968, nr 5/49,
s. 18-19.
Jaśkowiak F., Okolice Poznania, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 1972.
Kamińska K., Zagłębienia na cegłach z chojnickiej bazyliki, „Baszta”, 2011, t. 11, s. 37-43.
Kilarski J., Przewodnik po Wielkopolsce, Nakładem Księgarni św. Wojciecha, Poznań-Warszawa-Wilno-Lublin 1938.
Lewandowska J., Zagadkowe ślady na murach kościołów w Brodnicy, Lembargu, Lubawie
i Nowym Mieście Lubawskim, w: Wiara z demonem w tle. Studia nad materialnymi śladami przekazu informacji na ziemiach polskich do schyłku XVIII wieku, Wydawnictwo Adam Marszałek Toruń 2008, s. 57-76.
Kurier Poznański, Kurier Poznański z dnia 23 grudnia 1885 r., 293 numer, s. 3 (sprawozdanie z posiedzenia sekcji archeologicznej) – anonimowy autor
Kwiatkowski M., Dołki pokutne z Sątoczna, „Twoja Gmina Korsze”, 2016, nr 10, s. 7.
Lewandowska J., Zagadkowe ślady na murach wybranych kościołów w Polsce północno-wschodniej, w: Zjawiska magiczno-demoniczne na terenie dawnych ziem pruskich na tle porównawczym, red. K. Grążawski, J. Gancewski, Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko – Mazurskiego, Olsztyn 2014, s. 177-189.
Lisiewicz T., W sprawie kamieni ze śladami, „Światowit”, 1902, t. IV, s. 157-160.
Łęcki W., Szlak Piastowski, Wydawnictwo Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej i Centrum Animacji Kultury, Poznań 2006.
Madela K., Tajemnicze znaki na cegłach kościoła św. Antoniego w Suszu, „Skarbiec Suski. Historia, środowisko, kultura”, 2009, nr 1, s. 9-14.
Marcinkowski Z., Średniowieczne dołki pokutne, „Radło”, 2011, nr 5, s. 16.
Mietz A., Apotropaiony antydemoniczne na świątyniach ziemi dobrzyńskiej, „Rocznik Muzeum Ziemi Dobrzyńskiej w Rypinie”, t. I, s. 89-96.
Mietz A., Dawne inskrypcje i znaki symboliczne w farze rypińskiej. W kręgu kultury staropolskiej, w: Rypin. Szkice z dziejów miasta, red. M. Krajewski, Dobrzyński Oddział Włocławskiego Towarzystwa Naukowego w Rypinie, Rypin 1994, s. 93-104.
Mietz A., Graffita czasów nowożytnych na murach kościołów w Grudziądzu i okolicy. Tożsamość – orędownictwo – zbawienie, „Rocznik Grudziądzki”, 1998, t. XIII, s. 33-47.
Mietz A., Nowożytne graffita i ślady oczyszczania ogniem w Polsce Środkowej
i Północnej, w: Wiara z demonem w tle. Studia nad materialnymi śladami przekazu informacji na ziemiach polskich do schyłku XVIII wieku, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2008, s. 79-135.
Mietz A., Zbawienie i potępienie w świadectwach nowożytnych graffiti. Ze studiów nad staropolską religijnością masową południowego pogranicza kujawsko-wielkopolskiego, w: Studia z dziejów południowego pogranicza kujawsko-wielkopolskiego, red.
P. Szczepankiewicz, Wydawnictwo Propaganda, Włocławek-Wierzbinek 2010, s. 11 – 19.
Mietz A., Pakulski J., Corpus Inscriptionum Poloniae, t. IV (Kujawy brzeskie), Muzeum Ziemi Kujawskiej i Dobrzyńskiej we Włocławku, Włocławek-Toruń 1985.
Mordal P., Kubki i rysy na ścianach kościoła w Szamotułach, „Przydrożne Pomniki Przeszłości”, 1990, z. 11, s. 36-37.
Mróz H., Graffiti czasów nowożytnych na murach kościoła w Górze koło Żnina, w: Studia
z dziejów południowego pogranicza kujawsko-wielkopolskiego, red.
P. Szczepankiewicz, Wydawnictwo Propaganda, Włocławek-Wierzbinek 2010, s. 20-27.
Ober M., Stargard Szczeciński – kościół NPMarii, „Spotkania z Zabytkami”, 1982, nr 9,
s. 52-54.
Olędzki J., Znaki istnienia, „Polska Sztuka Ludowa”, 1985, R. XXXIX, nr 1-2, s. 3-21.
Pauch S., Dołki pokutne w Łasinie, „Prowincja”, 2012, nr 1(7), s. 77-82.
Pauch S., Ślady dołkowe na murach kościołów gotyckich na terenie wybranych diecezji Polski północnej (praca doktorska w zbiorach UKW w Bydgoszczy), Bydgoszcz 2018.
Pauch S., Ślady na murach bazyliki pw. Ścięcia św. Jana Chrzciciela w Chojnicach, „Zeszyty Chojnickie”, 2015, nr 31, s. 62-67.
Pauch S., Ślady na murach kościoła św. Mikołaja w Gniewie, jako wyraz lęku przed nagłą śmiercią, „Nasza Przeszłość”, 2016, t. 125, s. 165-182.
Pauch S., Wybrane przejawy religijności na murach budowli sakralnych Wielkich Żuław Malborskich, „Studia Pelplińskie”, 2015, t. XLVIII, s. 203-211.
Pęcherski Z., Konin – Koło – Turek. Przewodnik wycieczkowy, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 1966.
Pilch J., Zabytki architektury Dolnego Śląska, Wydawnictwo Ossolineum, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1978.
Pilich P., Jeszcze raz o „dołkach wierconych”, „Przydrożne Pomniki Przeszłości”, 1990, nr 11, s. 32-35.
Pilichowie M., P., Ziemia kielecka, Krajowa Agencja Wydawnicza, Warszawa 1979.
Ruszkowski A. Ślady po nieceniu ognia na murach kościołów województwa sieradzkiego, „Biuletyn ZW PTTK”, 1980, nr 2(272), s. 17 – 19.
Ruszkowski A., Tajemnice średniowiecznych murów, „Gościniec”, 1980, R. XII, nr 9(135),
s. 23.
Schels P., Schabespuren auf Stein (Rillen und Näpfchen) - http://www.yumpu.com/de/document/view/8703752/schabespuren-auf-stein-rillen-und-napfchen-hosting-agency [15.12.2019].
Siemiński T., „Znaki istnienia” na kościele pod wezwaniem Macierzyństwa Najświętszej Marii Panny w Trzebiatowie, w: Trzebiatów – historia i kultura. Materiały z konferencji, Trzebiatów, 26-27 maja 2000, red. W. Łysiak, Wydawnictwo Eco, Poznań 2000.
Skonieczna-Gawlik D., Tropem badaczy Zagłębia Dąbrowskiego, Regionalny Instytut Kultury w Katowicach, Katowice 2016.
Sołtyk I., Graffiti czasów nowożytnych na murach Bazyliki pod wezwaniem Ścięcia św. Jana Chrzciciela w Chojnicach. Studium analityczne, Przedsiębiorstwo Marketingowe Logo, Chojnice 2011.
Staszewski K., Tajemnica „wierconych dołków”, „Ziemia” 1966, s. 265-266.
Szczepański P., Kubki i pręgi na kościele św. Mikołaja w Elblągu, „Przydrożne Pomniki Przeszłości”, 1993, z. 16, s. 28-29.
Tyszkiewicz J., „Nowy ogień” na wiosnę, w: Cultus et cognitio. Studia z dziejów średniowiecznej kultury, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1976, s. 591-597.
¬Weertz J., Weertz E., Duffin Ch. J., Possible sources of therapeutic stone powder from North West Europe, “Pharmaceutical Historian”, 2014, t. 44, nr 2, s. 27-32.
Węgłowska K., Nieckowate zagłębienia na elewacjach średniowiecznych obiektów sakralnych na obszarze ziemi chełmińskiej i lubawskiej (praca doktorska w zbiorach UMK w Toruniu), Toruń 2016.
Wróblewski T., Zagadkowe ślady na ścianach kościołów w Wielkopolsce, „Studia
i Materiały do Dziejów Wielkopolski i Pomorza”, 1958, t. IV, z. 2, s. 195-205.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2021 Studia Pelplińskie
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 272
Liczba cytowań: 0
