DLACZEGO WŚRÓD ŚWIĘTYCH USTRONI BŁ. DOROTY Z MĄTÓW BRAK CYSTERSKIEJ OLIWY I PELPLINA?
DOI:
https://doi.org/10.12775/SPLP.2020.010Słowa kluczowe
bł. Dorota z Mątów, charyzmat bł. Doroty z Mątów cystersi w Oliwie i w Pelplinie, Gertuda, mniszka cysterska z Chełmna, kierownictwo duchowe, opaci cysterscy, Opatrzność Boża, pielgrzymkiAbstrakt
Przedmiotem artykułu jest próba interpretacji faktu pielgrzymiej nieobecności bł. Doroty z Mątów (1347-1394) w stosunkowo bliskich topograficznie dwóch ośrodkach duchowości cysterskiej w Oliwie i Pelplinie. Bł. Dorota z Mątów w celu odnowienia ducha codziennie nawiedzała „święte ustronia” w Gdańsku, a okresowo również „święte ustronia” w miejscowościach, do których pielgrzymowała. W historii teologii duchowości udokumentowano sekwencję, odbytych przez nią pielgrzymek do odległych sanktuariów średniowiecznej Europy, w tym m.in. do: Koszalina, Piaseczna, Akwizgranu, Finsterwalde (Einsiedeln), Rzymu i Kwidzyna. Analiza powołanych źródeł wykazała, że bł. Dorota z Mątów nigdy nie podjęła pielgrzymki do dwóch ośrodków duchowości cysterskiej w Oliwie i w Pelplinie pomimo stosunkowo niewielkiej odległości od miejsca jej zamieszkania w tzw. okresie gdańskim (1363-1391) jej życia. Fakt ten zaskakuje i rodzi pytanie o przyczyny takiej decyzji. Artykuł ten stanowi próbę odpowiedzi na pytanie, które zostało postawione w tytule opracowania, na podstawie zanalizowanych źródeł cysterskich i dorotańskich. Niemniej, zagadnienie pozostaje nadal otwarte.
Bibliografia
Akta procesu kanonizacyjnego Doroty z Mątów od 1394 do 1521, z krytycznego wydania R. Stachnika, A. Birch – Hirschfeld – Triller, J. Westpfahla, Verlag Köln Wien 1978, Olsztyn 2014.
Archikatedra w Oliwie (autor nieokreślony), Okres panowania krzyżackiego (1308–1454/1466), http://www.archikatedraoliwa.pl/historia-4085/okres-krzyzacki-4150 (02.05.2020).
Borzyszkowski M., Błogosławiona Dorota z Mątowów i jej droga na ołtarze Pańskie, „Studia Warmińskie” XIV (1977), s. 525.
Bruski K., Konieczny A., Pogódki-Pelplin, w: Monasticon Cisterciense Poloniae, red. A. M. Wyrwa, J. Strzelczyk. K. Kaczmarek, t. 2, Poznań 1999, s. 299-313.
Domasławski J., Kościół i dawny klasztor cysterek w Chełmnie, PWM, Warszawa 1983.
Droździecka O., Ołtarz Trójcy Świętej z pocysterskiej katedry w Oliwie. Ikonografia i zagadnienie autorstwa, „Studia Gdańskie” XXXIV(2014), s. 255.
Hochleitner J., Pielgrzymki w życiu bł. Doroty z Mątów Wielkich, „Studia Elbląskie” XIV(2013), s. 327-342;
Iwicki Z., Nekropolia oliwska, Fundacja Biblioteki Gdańskiej PAN, Gdańsk 2004.
Jan z Kwidzyna Księga o świętach. Objawienia Błogosławionej Doroty z Mątów z krytycznego wydania red. Birch – Hirschfeld – Triller A. – Borchert E. – Westpfahl J., Böhlau, Verlag Köln Weimar Wien 1992, Olsztyn 2013.
Jan z Kwidzyna, Siedmiolilie Doroty z Mątów, z krytycznego wydania red. Hiplera Fr., Analecta Bollandiana Bruksela 2 – 4/1883 – 1885/ ZGAE Braniewo 6/1878 148 – 183 4, Olsztyn 2012.
Jan z Kwidzyna, Żywot Doroty z Mątów, z krytycznego wydanai red. Westphal H.– Birsch A.– Hirschfeld – Triller, Böhlau – Verlag – Köln – Graz 1964, Wydawnictwo KUL, Lublin 2011.
Kowalczyk M., Bł. Dorota z Mątów, Flos Carmeli, Poznań 2018.
Kowalczyk M., Eucharystia w centrum życia duchowego Bł. Doroty z Mątów według historycznego przekazu „Liber de festis” Mistrza Jana z Kwidzyna, „Studia Elbląskie” XV(2014), s. 156.
Kowalczyk M., Myśli przewodnie „Siedmiolilii” oraz „Żywota” Doroty z Mątów na podstawie przekazu Mistrza Jana z Kwidzyna, „Studia Elbląskie” XIV(2013), s. 301-302.
Liturgia Godzin, Codzienna Modlitwa Ludu Bożego, III Okres Zwykły Tygodnie I – XVII, Pallottinum 1987.
Parcheniak M., „Tractus Domini” w doświadczeniu duchowym bł. Doroty z Mątów. Kierownictwo duchowe w dzieciństwie i młodości bł. Doroty z Mątów (1347-1363), „Studia Elbląskie”, artykuł złożony do druku 2020 – zakres stronnicowy nieokreślony.
Parcheniak M., Kierownictwo duchowe Gdańszczan w praktyce bł. Doroty z Mątów, „Studia Gdańskie”, artykuł złożony do druku 2020 – zakres stronnicowy nieokreślony.
Ratzinger J., Droga ku wnętrzu Święta Dorota z Mątowów/Wege nach innen: Die Heilige Dorothea von Montau (Kazanie ku czci św. Doroty z Mątowów, wygłoszone 17 czerwca 1979 roku w Kościele św. Michała w Monachium), WWD Olsztyn2 2016.
Stachnik, R. – Birch – Hirschfeld – Triller, A. – Westpfahl, J., Akta procesu kanonizacyjnego Doroty z Mątów od 1394 do 1521, Verlag Köln Wien 1978, Olsztyn 2014.
Tomasz z Akwinu Św., Summa theologiae I, q. 22 a. 1 w: Fakt Opatrzności Bożej, w: Bóg Jeden w Trójcy Osób, red. W. Granat, Lublin 1962, s. 273.
Urząd Miasta Gdańsk (autor nieokreślony), Historia Oliwy, https://app.xyzgcm.pl/gdansk-pl/d/20150661628/historia-oliwy.pdf (02.10.2020 r.).
Wenta J., Świadectwa fundacji pelplińskiej. Na marginesie „fundatio” i pierwszych dokumentów, w: Pelplin 725 rocznica powstania Opactwa Cysterskiego. Kulturotwórcza rola Cystersów na Kociewiu, red. D. A. Dekański, B. A. Grenz O.Cist., A. Słyszewska, A. M. Wyrwa, Pelplin-Tczew 2002, s. 27-37.
Westpfahl H., Die Aachenfahrt der Seligen Dorothea von Montau 1384, „Sonderdruck aus Zeitschrift Aachener Geschichtesvereins”, Bd.70 (1958), s. 124 – 125.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2021 Studia Pelplińskie
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 332
Liczba cytowań: 0
