Znaczenie pielgrzymek dla chrześcijan epoki późnego antyku w relacji św. Paulina z Noli (354/355-431)
DOI:
https://doi.org/10.12775/SPLP.2020.017Słowa kluczowe
chrześcijaństwo antyczne, Kościół starożytny, kult świętych, Paulin z Noli, pielgrzymka, relikwieAbstrakt
W artykule zajęliśmy się kwestią znaczenia pielgrzymek dla chrześcijanina z epoki późnego antyku widzianych oczyma chrześcijańskiego erudyty Paulina z Noli (zm. 431r.). Poruszone zostały zagadnienia ważności pielgrzymki w życiu chrześcijańskim, zachęty do nich, sposoby podejmowania pielgrzymów w miejscach świętych oraz najpopularniejsze kierunki peregrinatio i przywożone z nich relikwie lub pamiątki. Kolekcja źródeł Paulina z Noli nie jest bogata, jednak spróbowaliśmy zaprezentować wycinek obrazu z życia chrześcijańskiego społeczeństwa w IV i Vw. Wielu kwestii Paulin niestety nie porusza, jak np. niebezpieczeństwa podróży lub czyni to pobieżnie jak w kwestii relikwii. Sam temat wymaga dalszych badań, zwłaszcza w analizie innych późnoantycznych chrześcijańskich autorów.
Bibliografia
Acta Synodalia - od 50 do 381 roku, Synody i kolekcje praw, tom I, Wydawnictwo WAM, Źródła Myśli Teologicznej 37, Kraków 2006.
Bonner G., The Extinction of Paganism and the Church Historian, „Journal of Ecclesiastical History” 35 (1984), s. 339-357.
Brown P., The Rise and Function of the Holy Man in Late Antiquity, „The Journal of Roman Studies” 61 (1971), s. 80-101.
Cardman F., The Rethoric of the Holy Places. Palestine in the Fourth Century, „Studia Patristica” 17 (1982), s. 18-25.
Chuvin P., Ostatni poganie. Zanik wierzeń pogańskich w cesarstwie rzymskim od panowania Konstantyna do Justyniana, Wydawnictwo Czytelnik, Warszawa 2008.
Claussen M. A., „Peregrinatio” and „peregrini” in Augustine’s City of God, „Traditio” 46 (1991), s. 33-75.
Conybeare C., Paulinus noster. Self and Symbols in the Letters of Paulinus of Nola, Oxford University Press, Oxford 2000.
Drijvers J. W., Helena Augusta: The Mother of Constantine the Great and her Finding of the True Cross, Brill, Leiden-New York 1992.
Elsner J., Image and Ritual. Reflections on the Religious Appreciation of Classical Art., „Classical Quarterly” 46 (1996), s. 515-531.
Ferrero M., The Cult of Martyrs, „The Journal of Conflict Resolution” 57/5 (2013), s. 881-904.
Frend W. H. C., Persecutions. Genesis and Legacy, w: The Cambridge History of Christianity, Origins to Constantine, eds. by M.M. Mitchell, F.M Young, Cambridge University Press, New York 2006, vol. I, s. 503-523.
Ghizzoni F., Sulpicio Severo, Università degli Studi, Parma 1983.
Incipit sancta synodus quae convenit in civitatem Nemausensem kal. octobris dominis Archadio et Honorio augustis consulibus, Corpus Christianorum Series Latina 148.
Kamp A., Philosophiehistorie als Rezeptionsgeschichte – Die Reaktion auf Aristoteles' De Anima-Noetik. Der frühe Hellenismus, B.R. Grüner Publishing Company, Amsterdam-Philadelphia 2001.
Kasprzak D., Kontakty św. Paulina z Noli z Rzymem i jego biskupami, „Vox Patrum” 24 (2004), t. 46-47, s. 293-309.
Kasprzak D., Kościół IV i V wieku a połowiczne nawrócenia na chrześcijaństwo, w: Problemy duszpasterskie starożytnego Kościoła, red. J. Pałucki, P. Szczur, M. Szram, M. Wysocki, Wydawnictwo Muzyczne Polihymnia, Lublin 2009, s. 161-183.
Keresztes P., From the Great Persecution To the Peace of Galerius, „Vigliae Christianae” 37/4 (1983), s. 379-399.
Krynicka T., Wczesna korespondencja Auzoniusza z Paulinem z Noli, „Vox Patrum” 36 (2016), t. 65, s. 353-371.
Mratschek S., „Multis enim notissima et sanctitas loci”. Paulinus and Gradual Rise of Nola as a Centre of Christian Hospitality, „Journal of Early Christian Studies” 4 (2002), s. 511-553.
Ościłowski K., Ideał chrześcijanina i jego realizacja. Studium pism św. Paulina z Noli, Wydawnictwo WAM, Kraków 2009.
Pałucki J., Nawrócenia w IV wieku. Motywy oraz reperkusje społeczne, „Vox Patrum” 17 (1997), t. 32-33, s. 187-198.
Pałucki J., Teologia interpretacyjna działalności budowlanej Paulina z Noli, w: Sympozja Kazimierskie poświęcone kulturze świata późnego antyku i wczesnego chrześcijaństwa, Towrzystwo Naukowe KUL, red. B. Iwaszkiewicz-Wronikowska, D. Pruchniak, Lublin 2002, s. 43-51.
Pałucki J., Epistolografia Paulina z Noli (355-430). Adresaci oraz okoliczności powstawania listów, w: Fructus Spiritus et Caritas. Księga jubileuszowa ofiarowana ks. prof. F. Drączkowskiemu, red. M. Wysocki, Wydawnictwo Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, Lublin 2011, s. 305-314.
Pałucki J., Teologia w posłudze pasterskiej Paulina z Noli, „Vox Patrum” 34 (2014), t. 62, s. 427-434.
Paulinus Nolanus, Epistulae, Corpus Scriptorum Ecclesiasticorum Latinorum 29.
Paulinus Nolanus, Carmina, Corpus Scriptorum Ecclesiasticorum Latinorum 30.
Pilgrimage in Greco-Roman and Early Christian Antiquity: Seeing the Gods, ed. by J. Elsner and I. Rutherford, Oxford University Press, Oxford 2005.
Pochwat J., Specyfika głównych ośrodków życia monastycznego w Galii w IV i V wieku, „Polonia Sacra” 21 (2017), s. 107-128.
Pochwat J., Wstęp. Sulpcjusz Sewer – autor ciekawy i mało znany, w: Sulpicjusz Sewer, Kroniki, przekład P. J. Nowak; red. J. Pochwat, Tyniec. Wydawnictwo Benedyktynów, Kraków 2017, s. 13-96.
Santaniello G., Il dramma della conversione nel dibattito tra Paolino e Ausonio, „Impegno e Dialogo 14 (2001), s. 205-231.
Schauta M., Die ersten Jahrhunderte christlicher Pilgerreisen im Spiegel spätantiker und frühmittelalterlicher Quellen, Peter Lang Verlag, Graz 2007.
Simon M., Cywilizacja wczesnego chrześcijaństwa, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1981.
Sivan H., The Death of Paulinu’s Brother, „Rheinisches Museum für Philologie” 139/2 (1996), s. 170-179.
Swoboda A., Przyjaźń i konflikt Auzoniusza i Paulina z Noli w świetle korespondencji, „Eos” 83 (1995), s. 307-321.
Świderkówna A., Bogowie zeszli z Olimpu. Bóstwo i mit w greckiej literaturze świata hellenistycznego, Wydawnictwo PWN, Warszawa 2008.
Trout D. E., The Dates of Ordination of Paulinus of Bordeaux and of His Departure for Nola, „Revue des Études Augustiniennes” 37 (1991), s. 237-260.
Trout D. E., Paulinus of Nola. Life, Letters and Poems, University of California Press, Berkeley 1999.
Wehrli F., Wöhrle G., Zhmud L., Der Peripatos bis zum Beginn der römischen Kaiserzeit, w: Ältere Akademie, Aristoteles, Peripatos. Grundriss der Geschichte der Philosophie. Die Philosophie der Antike, hrsg. H. Flashar, Schwabe Verlag Basel, Schwabe-Basel 2004, B. 3, s. 493-665.
Wipszycka E.. Kościół w świecie późnego antyku, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1994.
Woods D., Two Notes on the Great Persecution, „Journal of Theological Studies” 43/1 (1992), s. 128-134.
Wypustek A., Rola oskarżenia o magię i wróżbiarstwo w prześladowaniu chrześcijan na przełomie II i III wieku, „Vox Patrum” 17 (1997), t. 32-33, s. 45-60.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2021 Studia Pelplińskie
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 305
Liczba cytowań: 0
