Józefa Ignacego Kraszewskiego krytyczny ogląd Literatury w Wilnie w początku XIX wieku
DOI:
https://doi.org/10.12775/RL.2018.4.06Słowa kluczowe
Józef Ignacy Kraszewski, krytyka literacka, literatura, Litwa, WilnoAbstrakt
Artykuł poświęcony jest omówieniu jednego z pierwszych krytycznych tekstów autorstwa Józefa Ignacego Kraszewskiego, pt. Literatura w Wilnie w początku XIX wieku. Stanowi on fragment Pamiętników ogłaszanych przez bardzo jeszcze podówczas młodego, bo zaledwie 25-letniego, przyszłego powieściopisarza na łamach „Tygodnika Petersburskiego” w 1837 r. Biorąc pod uwagę wiek autora, w prezentowanej wypowiedzi uderza przede wszystkim dojrzałość oraz bezkompromisowość formułowanych ocen i opinii. Tylko bowiem taki rodzaj krytyki miał w przekonaniu Kraszewskiego rację bytu.
The article presents one of the first critical texts by Józef Ignacy Kraszewski entitled Literature in Vilnius at the beginning of the 19th century (Literatura w Wilnie w początku XIX wieku). The text is a part of Memoires which were being published in the Petersburg weekly Tygodnik Petersburski in 1837 by the very young at that time (twenty-five-year-old) future writer. Bearing in mind the young age of the author, what is amazing in this work is his maturity but also the intransigence of his assessments and opinions, for he was sure that these features of literary criticism were its raison d’être.
Bibliografia
Bursztyńska H., J.I. Kraszewski o poetach i poezji polskiej, Katowice 1982.
Chmielowski P., Dzieje krytyki literackiej w Polsce, Warszawa 1902.
Chmielowski P., Liberalizm i obskurantyzm na Litwie i Rusi (1815–1823), przedm. B. Chlebowski, Warszawa 1898.
Czernianin W., Czernianin H., Wokół „Tygodnika Wileńskiego” 1815–1822. Studia i szkice, Wrocław 2011.
Danek W., Józef Ignacy Kraszewski, Warszawa 1973.
Grabowski T., Krytyka literacka w Polsce w epoce romantyzmu (1831–1863), Kraków 1931.
Homolicki M., Wiadomość historyczna o magnetyzmie zwierzęcym, „Dziennik Wileński” 3, 1816, nr 15, s. 239–255; nr 16, s. 359–367; nr 17, s. 475–488.
Jagoda Z., Krytyka literacka w kraju, w: Obraz literatury polskiej XIX i XX wieku. Literatura krajowa w okresie romantyzmu 1831–1863, t. 1, red. M. Janion, B. Zakrzewski, M. Dernałowicz, Kraków 1975, s. 201–223.
Kościałkowski S., Dzieje nauki i piśmiennictwa polskiego w W. Ks. Litewskim, w: Dzieje ziem Wielkiego Księstwa Litewskiego. Cykl wykładów, Londyn 1953 (Alma Mater Vilnensis, t. 3), s. 243–276.
Kowal J., Literackie oblicze „Dziennika Wileńskiego” (1805–1806 i 1815–1830), Rzeszów 2017.
Kraszewski o powieściopisarzach i powieści. Zbiór wypowiedzi teoretycznych i krytycznych, oprac. S. Burkot, Warszawa 1962.
Kraszewski J.I., Dante. Studia nad Boską Komedią, „Rocznik Towarzystwa Przyjaciół Nauk Poznańskiego” 5, 1869, s. 95–190.
Kraszewski J.I., Dziś i lat temu trzysta. Studium obyczajowe (charakterystyka Reja z Nagłowic), Wilno 1863.
Kraszewski J.I., Gawędy o literaturze i sztuce. Ciąg pierwszy, Lwów 1857.
Kraszewski J.I., Handel księgarski w Wilnie (Piąty wyciąg z pamiętników J. I. K. Wspomnienia Wilna rozdział XV), „Tygodnik Petersburski” 1838, nr 7, s. 36–38.
Kraszewski J.I., Krasicki. Życie i dzieła. Karta z dziejów literatury XVIII wieku, Warszawa 1879.
Kraszewski J.I., Literatura w Wilnie w początku XIX wieku (Wyjątek z Pamiętników...), „Tygodnik Petersburski” 1837, nr 30, s. 166–168.
Kraszewski J.I., Noce bezsenne, w: idem, Pamiętniki, oprac. W. Danek, Kraków 1972.
Kraszewski J.I., Nowe studia literackie, t. 1–2, Warszawa 1843.
Kraszewski J.I., O krytykach i krytyce, „Tygodnik Petersburski” 1838, nr 83, s. 472–474.
Kraszewski J.I., O polskich romansopisarzach, „Wizerunki i Roztrząsania Naukowe” 11, 1836, s. 94–122.
Kraszewski J.I., Studia literackie, Wilno 1842.
Nieć G., Jakub Szymkiewicz „Szlachcic na Łopacie” – satyryczny reporter „Wiadomości Brukowych”, przedm. J. Grochowski, Kraków 2006.
Niedźwiecka M., Litwa w życiu i twórczości Józefa Ignacego Kraszewskiego, w: Życie literackie i literatura w Wilnie XIX–XX wieku, red. T. Bujnicki, A. Romanowski, Kraków 2000, s. 27–36.
Odyniec A.E., Wspomnienia z przeszłości opowiadane Deotymie, Warszawa 1884.
Plenkiewicz R., Krytyka literacka, w: Księga jubileuszowa dla uczczenia pięćdziesięcioletniej działalności literackiej J.I. Kraszewskiego, Warszawa 1880, s. 343–411.
Polska krytyka literacka (1800–1918). Materiały, t. 2, red. Z. Szmydtowa, Warszawa 1959.
Siwicka D., Kolekcja wobec nikczemności świata, w: Zdziwienia Kraszewskim, red. M. Zielińska, Wrocław 1990, s. 131–138.
Stankiewicz-Kopeć M., Pomiędzy klasycznością a romantycznością. Młodzi autorzy Wilna, Krzemieńca i Lwowa wobec przemian w literaturze polskiej lat 1817–1828, Kraków 2009.
Stoberski Z., Historia literatury litewskiej. Zarys, wyd. 2 popr., Wrocław 1986.
Szulska I., Litwa Józefa Ignacego Kraszewskiego, Warszawa 2011.
Ślusarska M., Kultura literacka Wilna w dobie stanisławowskiej. Zarys wybranych zagadnień, „Wiek Oświecenia” 14, 1998, s. 95–129.
Śniadecki J., Pisma periodyczne, „Wiadomości Brukowe” 1818, nr 76, s. 77–80.
Trepiński A., Józef Ignacy Kraszewski, Warszawa 1986.
Witkowska A., Rówieśnicy Mickiewicza. Życiorys jednego pokolenia, Warszawa 1998.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 399
Liczba cytowań: 0
