Analiza współczesnych edytorskich badań międzynarodowych: Metryka Litewska (1987–2021)

Karol Łopatecki

doi:10.12775/RL.2023.9.13

Autor

Karol Łopatecki Uniwersytet w Białymstoku https://orcid.org/0000-0002-7921-9421

DOI:

https://doi.org/10.12775/RL.2023.9.13

Słowa kluczowe

Metryka Litewska, badania międzynarodowe, instytucje międzynarodowe, edycje źródłowe (epoka wczesnonowożytna), humanistyka cyfrowa, historiografia, Wielkie Księstwo Litewskie, zespoły badawcze XX–XXI w.

Abstrakt

Artykuł prezentuje najnowszy dorobek edytorski dotyczący Metryk Litewskich. Przeanalizowano 86 wydanych w latach 1987–2021 monograficznych edycji źródłowych w ujęciu statystycznym. Wykonano zestawienie wszystkich prac (aneks) oraz przeprowadzono badania kwantytatywne dotyczące intensywności wykonanych zadań w ujęciu czasowym. Przeprowadzono analizę istniejących metod pracy – tworząc siatkę współpracy pomiędzy badaczami, uwzględniono również dorobek najaktywniejszych edytorów, wydawnictw oraz ośrodków naukowych. Podsumowując: projekt ten będzie musiał być kontynuowany przez kolejnych kilkadziesiąt lat, a to stawia pytanie o możliwość wykorzystania nowych rozwiązań, które pojawiły się w dobie rewolucji informatycznej.

Biogram autora

Karol Łopatecki - Uniwersytet w Białymstoku

Karol Łopatecki – członek Komisji Lituanistycznej oraz Zespołu Historii Wojskowości działających przy Komitecie Nauk Historycznych PAN, a także Zespołu Historii Kartografii funkcjonującego przy Instytucie Historii Nauki PAN. Udział w tych forach odzwierciedla zainteresowania badawcze, które można uzupełnić o historię prawa i humanistykę cyfrową. Od 2019 r. działa w zarządzie Polskiego Towarzystwa Historycznego (oddział w Białymstoku), a od 2022 r. jest przewodniczącym Głównej Komisji Rewizyjnej PTH.

Bibliografia

Źródła drukowane

Protokół i regesty kancelarii szwedzkiej ekspedycji niemieckiej króla Zygmunta III z lat 1597–1600: Riksregistraturet vol. 87 Riksarkivet w Sztokholmie, wyd. W. Krawczuk, Kraków 2020.

Regesty kancelarii szwedzkiej króla Zygmunta III z lat 1597–1600: Riksregistraturet, vol. 86 Riksarkivet w Sztokholmie, wyd. W. Krawczuk, Kraków 2021.

The Ruthenian (Volhynian) Metrica Registers of Polish Crown Chancery Documents Addressed to Ukrainian Lands (Palatinates of Volhynia, Kyiv, Bratslav, and Chernihiv) 1569–1673, wstęp P. Kennedy-Grimsted, wyd. H. Boriak, L. Demchenko, P. Kennedy-Grimsted, N. Jakovenko, W. Krawczenko, W. Straszko, K. Wysłobokow, H. Wajs, Kyiv 2002.

Sumariusz ksiąg poselstw Metryki Koronnej, t. 1: Jagiellonowie, oprac. I. Sułkowska-Kurasiowa, J. Wejchertowa, Warszawa 2019.

Sumariusz ksiąg poselstw Metryki Koronnej, t. 2: Królowie elekcyjni, oprac. I. Sułkowska-Kurasiowa, J. Wejchertowa, Warszawa 2020.

Смоленщина в документах Литовской метрики первой половины XVII в. Владельцы и их маетности, oprac. В.А. Прохоров, wyd. Ю.Н. Шорин, Смоленск 2017 / Smolenshchina v dokumentakh Litovskoĭ metryki pervoĭ poloviny XVII v. Vladel’tsy i ikh maetnosti, oprac. V.A. Prokhorov, wyd. I͡u.N. Shorin, Smolensk 2017.

Opracowania

Antanavičius D., Lietuvos vystomojo bendradarbiavimo ir paramos demokratijai programos indėlis į Lietuvos Metrikos rengimą ir publikavimą 2011–2012 metais, „Lietuvos Metrikos naujienos” 13, 2011, s. 27.

Anužytė L., Konstantinas Jablonskis ir Lietuvos Metrika, „Lietuvos Metrikos naujienos” 6, 2002, s. 21–25.

Bering P., Cyfrowa przyszłość edycji źródłowych, „Roczniki Humanistyczne” 66, 2018, nr 3, s. 29–42.

Dubonis A., The Lithuanian Metrica, „Lithuanian Historical Studies” 7, 2002, s. 113–138.

Dubonis A., Antanavičius D., Ragauskienė R., Šmigelskytė-Stukienė R., The Lithuanian Metrica: History and Research, Boston 2020.

Gochna M., Elektroniczna edycja rejestrów poborowych województwa kaliskiego z drugiej połowy XVI w., „Studia Geohistorica” 2, 2014, s. 143–150.

Guzowski P., Poniat R., Miejsce badań kwantytatywnych we współczesnej historiografii polskiej, „Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych” 73, 2013, s. 243–255.

Kennedy-Grimsted P., What Is and What Was the Lithuanian Metrica? The Contents, History, and Organization of the Chancery Archives of the Grand Duchy of Lithuania, „Harvard Ukrainian Studies” 6, 1982, nr 3, s. 269–338.

Lulewicz H., Nieznana księga Metryki Litewskiej w zbiorach Archiwum Sanguszków w Krakowie, w: Lietuvos Metrika. 1991–1996 metų tyrinėjimai, Vilnius 1998, s. 102–114.

Łopatecki K., O sposobach udostępniania zawartości ksiąg metryk królewskich, „Zapiski Historyczne” 86, 2021, nr 3, s. 139–158.

Maroszek J., Źródła rękopiśmienne do dziejów północno-wschodniej Polski w zbiorach moskiewskich, „Białostocczyzna” 2000, nr 3–4, s. 3–8.

Mikuła M., Edycje źródeł do dziejów prawa miejskiego w Polsce XIV–XVI w. Propozycja elektronicznej metaedycji źródeł normatywnych, „Krakowskie Studia z Historii Państwa i Prawa” 9, 2016, nr 4, s. 487–508.

Pietkiewicz K., Oryginaliosios Lietuvos Metrikos knygos Vyriausiojo senujų aktų archyvo Varšuvoje fonde, „Lietuvos Metrikos naujienos” 11, 2009–2010, s. 26–29.

Rachuba A., Edycje akt sejmikowych z terenu Wielkiego Księstwa Litewskiego, „Miscellanea Historico-Iuridica” 21, 2022, nr 1, s. 347–363.

Rachuba A., Księgi Sigillat Metryki Litewskiej, „Przegląd Historyczny” 72, 1981, s. 95–110.

Ryčkov A., Акты, относящиеся к истории Западной России, выпуск 1: 6-я книга записей Литовской метрики / Сборник документов канцелярии великого князя литовского Александра Ягеллончика, 1494–1506 гг. 2-е издание, исправленное и дополненное, „Lietuvos Metrikos naujienos” 17, 2020, s. 28–31.

Słoń M., Słomski M., Edycje cyfrowe źródeł historycznych, w: Jak wydawać teksty dawne, red. K. Borowiec, D. Masłej, T. Mika, D. Rojszczak-Robińska, Poznań 2017, s. 65–84.

Sułkowska-Kurasiowa I., Metryka Litewska: charakterystyka i dzieje, „Archeion” 65, 1977, s. 91–118.

Valikonytė I., Struktura i zasady kompletowania ksiąg sądowych Metryki Litewskiej Zygmunta Augusta, „Rocznik Lituanistyczny” 4, 2018, s. 7–23.

Wasilewski T., Polsko-radzieckie prace nad wydaniem Metryki Litewskiej, „Kwartalnik Historyczny” 88, 1981, s. 1169–1171.

Wierzbicki L.A., Edycje akt sejmikowych ziem i województw prowincji małopolskiej, „Miscellanea Historico-Iuridica” 21, 2022, nr 1, s. 365–377.

Zwierzykowski M., Edycje akt sejmikowych z terenu prowincji wielkopolskiej, „Miscellanea Historico-Iuridica” 21, 2022, nr 1, s. 379–403.

Strony internetowe

http://pther.eu/MK/ (dostęp: 12 IX 2022).

http://rgada.info/poisk/index.php?fund_number=389&fund_name=&list_name=&list_numbe-r=0&Sk=30&page=1 (dostęp: 1 XII 2022).

http://www.agad.gov.pl/inwentarze/Metr_Korx.xml (dostęp: 12 IX 2022).

http://www.agad.gov.pl/inwentarze/Metr_Korx.xml#series2; http://agad.gov.pl/szukaj/?zestaw=14 (dostęp: 12 IX 2022).

https://sok.riksarkivet.se/fritext?Sokord=Riksregistraturet&EndastDigitaliserat=true&page=1&postid=Arkis+A0972411-9AB7-11D5-A700-0002440207BB&tab=post&FacettState=undefined-%3Ac%7C#tab (dostęp 11 X 2022).

https://www.istorija.lt/leidiniai/mokslo-zurnalai-ir-testiniai-leidiniai/lietuvos-metrikos-naujie-nos/668 (dostęp: 12 X 2022).