Biskup Bogusław Korwin Gosiewski (1669–1744): zarys biografii
DOI:
https://doi.org/10.12775/RL.2023.9.07Słowa kluczowe
Gosiewscy, diecezja wileńska, diecezja smoleńska, Wilno, szpital SawiczAbstrakt
W artykule przedstawiono zarys biografii biskupa smoleńskiego Bogusława Korwina Gosiewskiego (1669–1744). Autor zwrócił szczególną uwagę na jego porywczy, wręcz awanturniczy charakter, złożone relacje rodzinne, stosunkowo wysokie ambicje polityczne, a także zaangażowanie religijne oraz mało znane zasługi dla dobroczynności. Podjął również próbę sprostowania występującej w wielu opracowaniach błędnej informacji, wskazującej, że był on synem hetmana Wincentego Korwina Gosiewskiego i Magdaleny z Konopackich.
Bibliografia
Źródła archiwalne
Archivio Apostolico Vaticano (AAV), Archivum Consistorialis, Acta Camerarii, 27, k. 283–283v, 28, k. 146–146v, Arch. Consist., Epistolae Regie, vol. 1, k. 66–67v, Arch. Consist., Processus Consistoriales, 109, k. 1–10v, vol. 111, k. 627–635v, 132, k. 710; Secretaria Brevium, Reg. 2614, k. 8–10v.
Archivum Romanum Societatis Jesu, lit. 62, k. 606–607.
Archiwum Główne Akt Dawnych (AGAD), Archiwum Warszawskie Radziwiłłów (AR), dz. V, sygn. 4562, 4568, 9646/II.
Archiwum Prowincji Polski Południowej Towarzystwa Jezusowego (ATJKr), rkps 1536, s. 265.
Archiwum Zgromadzenia Księży Misjonarzy, sygn. IX/II/1 [IX.2.a], Catalogus sacerdotum et clericorum qui commorati sunt in Seminario Varsaviensi ad S[anctam] Crucem ab anno 1675 [1675–1860], k. 3v.
Biblioteka Czartoryskich (BCz), Akta i materiały publiczne i prywatne z lat 1663–1792, 2581–IV, t. 1, s. 267–270.
Biblioteka Kórnicka Polskiej Akademii Nauk (BK), rękopisy, sygn. 358, 404.
Lietuvos mokslų akademijos Vrublevskių biblioteka (LMAVB), Vilniaus kapitulos dokumentų fondas, Bažnytinės valdos, f. 43–5489, f. 43–5490, Vilniaus kapitulos dokumentų fondas, 1744, f. 43–20600, 43–26617.
Lietuvos valstybės istorijos archyvas (LVIA), f. 21, op. 1, nr 79, 85, 93, 95, 97, 98.
Vilniaus universiteto biblioteka (VUB), Trakų pilies teismo 1660–1661 metų aktų knygos dalis, k. 578–583v; F5-F-32443.
Гродзенскі дзяржаўны гісторыка-археалагічны музей (GDGAM), КП 15112/5, КП 15112/44, КП 15113/5, КП 8794.
Львівська національна наукова бібліотека України ім. В. Стефаника (LNNB), Archiwalia Zakładu Narodowego im. Ossolińskich: f. 9, 2548.
Źródła drukowane
Chmielowski B., Zbiór krótki herbów polskich oraz wsławionych cnotą i naukami Polaków, Warszawa 1763.
Conclusiones ex universa Aristotelis philosophia sub auspiciis illustriss ac reverendiss domini d. Constantini Brzostowski, episcopi Vilnensis, per Boguslaum Corvinum Gosiewski, eiusdem philosophiæ auditorem publico certamini expositæ, anno Domini 1689 die 26. Martij, ad ædes Sanctæ Crucis Congregationis Missionis, Varsaviæ 1689.
Constitutiones Comitiorum Pacificationis Extraordinariorum per duas Hebdomadas Varsaviæ habitorum et in diem vigesimum quintum mensis Junii Anno Domini [1736], Varsaviæ 1736.
Decreta Sanctiones Et Universa Acta Synodi Dioecesanæ: ab […] Constantino Casimiro Brzostowski […] Episcopo Vilnensi Anno Salutis [1717] Sub diebus 3tia,4ta, & 5ta Mensis Februarij [...] Celebratæ, Vilnæ 1717.
Gemma in rostris Gosieviani alitis avitum Corvinorum annulum coronans post sæcularem annorum evolutionem ad fundatorium nomen illustrissimi excelentissimi domini Boguslai Corvini Gosiewski, episcopi Smolenscensis, reversa, olim illustrissimi excelentissimi domini Alexandri Corvini Gosiewski fundatoria manu gestata nunc perillustri tulliano–apollineæ iuventuti Athenæi Gosieviano-Vitebscensis metam metagymnastico actu consignans, Vilnæ 1737.
Konstytucye Seymu Pacificationis Dwuniedzielnego, Extraordynaryinego Warszawskiego Roku Pańskiego [1736], Warszawa 1736.
Morsztyn Z., Sławna Victorya nad Turkami od Woysk Koronnych, Wielkiego Xięstwa Litewskiego, pod Chocimiem otrzymana w dzień Swiętego Marcina 1673, Słuck 1674.
Naramowski A., Facies rerum Sarmaticarum in Facie Regni Poloniae, Magniq[ue] Ducatus Lituaniæ gestarum Duobus Libris succinte Expressa, t. 2, Vilnæ 1726.
Niesiecki K., Korona Polska przy Złotey Wolnosci Starożytnemi Rycerstwa Polskiego y Wielkiego Xięstwa Litewskiego Kleynotami, Naywyższemi Honorami, Heroicznym Męstwem y odwagą, wytworną Nauką a naypierwey Cnotą, Pobożnością y Swiątobliwością Ozdobiona, t. 2, Lwów 1738.
Rzepnicki F., Vitæ præsulum Poloniæ Magni Ducatus Lithuaniæ res præcipuæ illorum temporibus gestæ ad annum 1760. Origo ecclesiarum cathedralium quatuor libris comprehensæ opera, t. 3, Posnaniæ 1763.
Summaryjny wypis z protokołów aktów Kapituły Kathedralney Wileńskiey od r. 1501 do r. 1783 października 22, przez i. w. Xawierego Bohusza, Prałata Kantora Kathedry Wileńskiey uczyniony, w: Oпиcaнie pyкопиcнaгo oтдѣленiя Bилeнcкoй публичнoй библioтeки, t. 1, Bильнa 1895.
Synodus Diœcesana Vilnensis ab […] Michæle Joanne Zienkowicz […] Episcopo Vilnensi […] Anno D[omi]ni [1744] Diebus 10, 11, 12 M[ensis] Febr[uarij] celebrata, Vilnæ 1744.
Śmiarowski R., Fontanna Mistyczna z Obrazu Nayśw[iętszey] Panny Maryey od Roku 1684 Cudownymi Łaskami w Kościele Wileńskim Łukiskim ss. Apostołów Filippa y Jakuba zakonu Kaznodziejskiego Prowincyi Litewskiey słynącego wytryskaiaca […], Wilno 1737.
Węsławski S., Victor et victus Vincentius Corvinus Gosiewski. Supremus M.D.L. Thesaurarius et Campi Marschalcus, Wielisiensis, Puniensis, Marcoviensis, Łozdźieiensis Capitaneus: Oeconomiaru[m] Mohiloviensis, Graude[n]tensis et Olitensis Administrator repræsentantus a Samuele Węsławski Ioannis Casimiri poloniæ et Sveciæ regis notario M. D. L. et cubiculario, tribuno Upitensi 1664, Vilnæ 1691.
Załuski A., Epistolarum historico-familiarum, t. 2, Brunsbergæ 1711.
Żyżmiński Ł., Incomprehensibile Et Ineffabile SS. Triadis Arcanum Thesibus Theologicis Adumbratum [...] Boguslao Corvino Gosiewski [...] Dedicatum, Vilnæ 1700.
Edycje źródłowe
Chrapowicki J.A., Diariusz. Część pierwsza: lata 1656–1664, oprac. T. Wasilewski, Warszawa 1978.
Chruściel K., Mowy weselne z pamiętnika Michała Obuchowicza – edycja krytyczna, „Meluzyna” 1, 2014, s. 81–92.
Dokumenty fundacyjne diecezji smoleńskiej, oprac. B. Kumor, „Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne” 17, 1968, s. 257–267.
Drėma V., Vilniaus namai archyvų fonduose, t. 9, Vilnius 2005.
Hierarchia Catholica Medii et Recentioris Ævi, t. 5: 1667–1730, Patavii 1952.
Kojałowicz W., Herbarz rycerstwa W. X. Litewskiego tak zwany Compendium czyli o klejnotach albo herbach których familie stanu rycerskiego w prowincyach Wielkiego Xięstwa Litewskiego zażywają, Kraków 1897.
Kotłubaj E., Wojna przeciwko Kozakom Zaporoskim w latach 1648 i 1649 przez Alberta Wijuk Kojałowicza, Zabrze–Tarnowskie Góry 2020.
Korespondencja Józefa Andrzeja Załuskiego, 1724–1736, oprac. B. Kupść, K. Muszyńska, Wrocław 1967.
Litterae episcoporum historiam Ucrainæ illustrantes (1600–1900), t. 5: 1711–1740, Romae 1981.
Medeksza S., Księga pamiętnicza wydarzeń zaszłych na Litwie 1654–1668, w: Scriptores Rerum Polonicarum, t. 3, Kraków 1875.
Metryka brygidek lubelskich, red. J. Marczewski, Lublin 2011.
Metryka litewska: rejestry podymnego Wielkiego Księstwa Litewskiego, Województwo trockie 1690 r., oprac. H. Lulewicz, Warszawa 2000.
Pamiętniki Filipa, Michała i Teodora Obuchowiczów (1630–1707), oprac. H. Lulewicz, A. Rachuba, Warszawa 2003.
Pamiętniki Krzysztofa Zawiszy, wojewody mińskiego (1666–1721), oprac. J. Bartoszewicz, Warszawa 1862.
Pietruski O., Elektorów poczet, którzy niegdyś głosowali na elektorów Jana Kazimierza roku 1648, Jana III. roku 1674, Augusta II. roku 1697, i Stanisława Augusta roku 1764, najjaśniejszych Królów Polskich, Wielkich Książąt Litewskich, Lwów 1845.
Sarnecki K., Pamiętniki z czasów Jana Sobieskiego: diariusz i relacje z lat 1691–1696, Wrocław 1958.
Volumina legum, t. 3, Petersburg 1859; t. 6, Petersburg 1860.
Z dawnych podróży. Fragmenty diariusza i wybrane listy biskupa koadiutora wileńskiego Józefa Sapiehy (1708–1754), oprac. P.M. Wydziałkowska, Pelplin 2020.
Zbiór dyplomatów rządowych i aktów prywatnych posługujących do rozjaśnienia dziejów Litwy i złączonych z nią krajów (od 1387 do 1710 r.), t. 1, Wilno 1858, s. 119–124.
Инвентарь Гомельскаго староства, w: Акты издаваемые Виленскою археографическою коммиссіею, t. 13: Акты Главного литовского трибунала, Вильна 1886, s. 343–377 / Inventar’ Gomel’skago starostva, w: Akty izdavaemye Vilenskoi͡u arkheograficheskoi͡u kommissīei͡u, t. 13: Akty Glavnogo litovskogo trybunala, Vil’na 1886, s. 343–377.
Франко І., Щасливий чоловік. Образок із життя білоруського пана з XVII–XVIII в., w: idem, Додаткові томи до зібрання творів у п’ятдесяти томах, t. 54: Літературознавчі, фольклористичні, етнографічні та публіцистичні праці. 1896–1916, Київ 2010, s. 832–862 / Franko I., Shchaslivyĭ cholovik. Obrazok iz z͡hyttia bilorus’koho pana z XVII–XVII v., w: idem, Dodatkovi tomy do zibranni͡a tvoriv u p’i͡atdesi͡aty tomakh, t. 54: Literaturoznavchi, fol’kloristychni, etnografichni ta publit͡sistychni prat͡si. 1896–1916, Kyĭv 2010, s. 832–862.
Opracowania
Barącz S., Cudowne obrazy Matki Najświętszej w Polsce, Lwów 1891.
Bednarski S., Upadek i odrodzenie szkół jezuickich w Polsce. Studjum z dziejów kultury i szkolnictwa polskiego, Kraków 1933.
Boniecki A., Herbarz Polski, cz. 1: Wiadomości historyczno-genealogiczne o rodach szlacheckich, t. 6, Warszawa 1903.
Buliński M., Historya Kościoła polskiego, t. 3, Kraków 1874.
Burba D., Bajorijos kriminaliniai nusikaltimai ir bausmės Lietuvos Didžiojoje kunigaikštystėje XVIII a., Kaunas 2010.
Długosz T., Biskupi polscy w XVII i XVIII w. Obsada. Dyspensy. Taksy, „Roczniki Teologiczno-Kanoniczne” 5, 1958, nr 4, s. 73–98.
Długosz T., Dzieje diecezji smoleńskiej, Lwów 1937.
Dunin-Borkowski J., Dunin-Wąsowicz M., Elektorowie królów Władysława IV, Michała Korybuta, Stanisława Leszczyńskiego i spis stronników Augusta III, Lwów 1910 (Rocznik Towarzystwa Heraldycznego, t. 1).
Dworzaczek W., Przyjemski Aleksander, w: PSB, t. 29, Wrocław 1986, s. 168.
Dygdała J., Bydgoski epizod w życiu Stanisława Leszczyńskiego – wokół ucieczki króla do Gdańska we wrześniu 1733 roku, „Zapiski Historyczne” 79, 2014, nr 2, s. 73–95.
Dygdała J., Przy boku króla Stanisława Leszczyńskiego (1706–1709), t. 1: Wyprawy do Saksonii i Litwy w latach 1706–1708: listy królewskich sekretarzy Samuela Kazimierza Szwykowskiego i Jozafata Michała Karpia oraz fragmenty z gazet pisanych i diariuszy, Warszawa 2018.
Encyklopedia wiedzy o jezuitach na ziemiach Polski i Litwy 1564–1995, red. L. Grzebień, Kraków 1996.
Fridrich A., Historye cudownych obrazów Najświętszej Maryi Panny w Polsce, t. 4, Kraków 1911.
Giżycki J., Materyały do dziejów Akademii Połockiej i szkół od niej zależnych, Kraków 1905.
Giżycki J., O misjonarzach w Wilnie, „Przewodnik Naukowy i Literacki” 33, 1905, s. 743–755, 839– 849, 935–946, 1029–1038, 1125–1132.
Giżycki J., Z przeszłości obydwóch Zgromadzeń w zaborze rosyjskim. XX. Misyonarze w Wilnie, „Roczniki Obydwóch Zgromadzeń św. Wincentego a Paulo” 21, 1915, nr 1–2, s. 90–120.
Herbst S., Gosiewski Aleksander, w: PSB, t. 8, Wrocław 1960, s. 339–340.
Junosza M., Drugie posiedzenie sekcji historji sztuki T-wa Przyjaciół Nauk w Wilnie, „Dziennik Wileński” 1931, nr 140, s. 4.
Kamuntavičienė V., Anykščių Šv. Mato parapija XVII–XVIII a. pradžioje, „Istorija” 117, 2020, nr 1, s. 4–23.
Kantecki K., Karol XII w Polsce i Turcyi, „Przewodnik Naukowy i Literacki” 5, 1877, s. 136–173, 228–250, 334–345, 456–468, 533–559.
Kantecki K., Po zgonie Augusta II, „Przewodnik Naukowy i Literacki” 5, 1877, s. 673–688, 769–786, 865–887, 961–989, 1057–1083.
Kantecki K., Stanisław Poniatowski, kasztelan krakowski, ojciec Stanisława Augusta, t. 1, Poznań 1880.
Katalog zabytków sztuki w Polsce. Powiat oławski, red. E. Kołaczkiewicz, Warszawa 2013.
Konopczyński W., Chronologia sejmów polskich 1493–1793, Kraków 1948.
Korotaj W., Dramat staropolski od początków do powstania sceny narodowej: bibliografia, t. 2: Programy drukiem wydane do r. 1765, cz. 1: Programy teatru jezuickiego, Wrocław 1976.
Korzon T., Dola i niedola Jana Sobieskiego 1629–1674, t. 1, Kraków 1898.
Kosińska U., Sejm 1719–1720 a sprawa ratyfikacji traktatu wiedeńskiego, Warszawa 2003.
Kossarzecki K., Źródła do dziejów Sobieskich z Archiwum w Mińsku i zbiorów francuskich, Warszawa 2012 (Ad Villam Novam. Materiały do Dziejów Rezydencji, t. 7).
Krahel T., Zarys dziejów (archi)diecezji wileńskiej, „Studia Teologiczne” 5–6, 1987–1988, s. 7–72.
Kriegseisen W., Sejm Rzeczypospolitej szlacheckiej do 1763 roku. Geneza i kryzys władzy ustawodawczej, Warszawa 1995.
Kruszewska S., Sprawa śmierci Wincentego Korwin Gosiewskiego, podskarbiego wielkiego i hetmana polnego litewskiego, w: Księga pamiątkowa Koła Historyków Słuchaczy Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie 1923–1933, t. 3, Wilno 1933, s. 80–94.
Kumor B., Przepisy prawne w sprawie chrztu dzieci w XVI–XVIII, „Przeszłość Demograficzna Polski. Materiały i Studia” 9, 1976, s. 49–53.
Kurczewski J., Biskupstwo wileńskie. Od jego założenia aż do dni obecnych, zawierające dzieje i prace biskupów i duchowieństwa diecezji wileńskiej, oraz wykaz kościołów, klasztorów, szkół i zakładów dobroczynnych i społecznych, Wilno 1912.
Kurczewski J., Historya koronacyi cudownego obrazu Najśw. Panny Maryi Trockiej, Warszawa 1906.
Kurczewski J., Kościół zamkowy czyli Katedra wileńska: w jej dziejowym, liturgicznym, architektonicznym i ekonomicznym rozwoju, cz. 3: Streszczenie aktów kapituły wileńskiej, Wilno 1916.
Lechicka J., Stronnictwa polityczne i opozycja litewska w latach 1725–1736, w: Pamiętnik VI Powszechnego Zjazdu Historyków Polskich w Wilnie, Lwów 1935, s. 82–86.
Łopaciński E., O przywrócenie należnej nazwy, „Kurier Wileński” 1930, nr 117, s. 3.
Łopaciński E., Pałac Gosiewskich – obecnie szpital „Sawicz” w Wilnie, w: Prace i Materjały Sprawozdawcze Sekcji Historji Sztuki Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Wilnie, t. 2, z. 4, Wilno 1935, s. 297–299.
Macuk A., Polityka rosyjska w Rzeczypospolitej w 1733 roku a kandydatura „Piasta”, „Klio. Czasopismo Poświęcone Dziejom Polski i Powszechnym” 29, 2014, nr 2, s. 41–110.
Majewski A.A., Zdobycie Pińska przez wojsko litewskie w listopadzie 1648 roku, „Studia z Dziejów Wojskowości” 2, 2013, s. 33–40.
Manyś B., Uroczystości rodzinne w Wilnie w czasach Augusta III (1733–1763), Poznań 2012.
Meysztowicz A., Karpiowie herbu własnego, Wilno 1906.
Mich S., Przyczynek do biografii Wincentego Gosiewskiego, „Meritum” 1, 2009, s. 7–19.
Nitecki P., Biskupi Kościoła w Polsce w latach 965–1999. Słownik biograficzny, Warszawa 2000.
Orgelbrand S., Gosiewski Bogusław, w: Encyklopedja powszechna z ilustracjami i mapami, t. 10, Warszawa 1862, s. 313–314.
Orgelbrand S., Gosiewski Wincenty, w: Encyklopedja powszechna z ilustracjami i mapami, t. 10, Warszawa 1862, s. 303–313.
Orgelbrand S., Lewenhaupt Adam Ludwik, w: Encyklopedja powszechna z ilustracjami i mapami, t. 7, Warszawa 1884, s. 152.
Otwinowski F., Pamiętniki do panowania Augusta II, Poznań 1838.
Ożarowski K., Sapiehowie: materjały historyczno-genealogiczne i majątkowe, t. 2, Petersburg 1891; t. 3, Petersburg 1894.
Pawlikowska-Butterwick W., Kariery episkopatu Wielkiego Księstwa Litewskiego w okresie od 1544 do 1632 roku w kontekście dochodów z biskupstw (na tle episkopatu koronnego), „Nasza Przeszłość” 136, 2021, s. 85–126.
Pawlikowska-Butterwick W., Znaczenie szlachectwa i wykształcenia przy obejmowaniu przez cudzoziemców wyższych godności kościelnych na Litwie w drugiej połowie XVI wieku, „Wschodni Rocznik Humanistyczny” 12, 2015, s. 19–30.
Plečkaitis R., Feodalizmo laikotarpio filosofija Lietuvoje: filosofija Lietuvos mokyklose XVI–XVIII amžiais, Vilnius 1975.
Prokop K., Biskupi ordynariusze diecezji na ziemiach litewskich i białoruskich dawnej Rzeczypospolitej Obojga Narodów (do czasów I wojny światowej), Warszawa–Drohiczyn 2015.
Prokop K., Nekropolie biskupie w nowożytnej Rzeczypospolitej (XVI–XVIII w.), Kraków–Warszawa 2020.
Prokop K., Sakry i sukcesja święceń biskupich pasterzy kościoła wileńskiego z drugiej oraz trzeciej tercji XVIII stulecia, „Rocznik Teologii Katolickiej” 5, 2006, s. 211–246.
Prokop K., Wiadomości do biografii biskupów oraz opatów i ksień z ziem Rzeczypospolitej Obojga Narodów z osiemnastowiecznej prasy warszawskiej doby saskiej i stanisławowskiej (1729–1795), „Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne” 86, 2006, s. 287–329.
Prokop K., Wiadomości o polsko-litewsko-ruskiej hierarchii kościelnej. Z diariuszy Karola Stanisława i Michała Kazimierza Radziwiłłów oraz Józefa Juliana Sapiehy i Antoniego Sebastiana Dembowskiego, „Biuletyn Biblioteki Jagiellońskiej” 64, 2014, s. 7–46.
Prokop K., Wypisy źródłowe do biografii polskich biskupów i opatów z czasów Rzeczypospolitej Obojga Narodów oraz niewoli narodowej doby zaborów (XVI–XIX w.), „Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne” 98, 2012, s. 309–392.
Prokop K., Z dziejów seminariów warszawskich w dawnej diecezji poznańskiej. Biskupi oraz inni przedstawiciele znamienitych rodów doby staropolskiej w gronie wychowanków seminarium externum i seminarium internum Misjonarzy św. Wincentego à Paulo przy kościele Świętego Krzyża w Warszawie, „Ecclesia. Studia z Dziejów Wielkopolski” 11, 2016, s. 153–191.
Przyałgowski W., Żywoty biskupów wileńskich, t. 3, Sankt Petersburg 1860.
Przyboś A., Gosiewski Maciej, w: PSB, t. 8, Wrocław 1960, s. 340–342.
Przyboś A., Gosiewski Wincenty, w: PSB, t. 8, Wrocław 1960, s. 343–347.
Rachuba A., Poszedł żołnierz na wojnę… Rejestry ruchomości żołnierzy litewskich z XVII wieku, w: Świat pogranicza, red. M. Nagielski, A. Rachuba, S. Górzyński, Warszawa 2003, s. 191–198.
Rachuba A., Sapieżyna Teresa, w: PSB, t. 35, Wrocław 1994 s. 173–174.
Rachuba A., Szwab Kasper Aleksander, w: PSB, t. 49, Warszawa–Kraków 2013–2014, s. 413–414.
Rachuba A., Wincenty Korwin Gosiewski herbu Korwin (zm. 1662), w: Hetmani Rzeczypospolitej Obojga Narodów, red. M. Nagielski, Warszawa 1995.
Rachuba A., Zabójstwo Wincentego Gosiewskiego i jego polityczne następstwa, „Przegląd Historyczny” 31, 1980, nr 1, s. 705–725.
Račiūnaitė T., Lukiškių Dievo Motinos ikonos atodanga: restauravimas, ikonografija ir kilmės klausimas, „Acta Academiae Artium Vilnensis” 69, 2013, s. 65–94.
Račiūnaitė T., Lukiškių Šv. Jokūbo ir Pilypo bažnyčios Dievo Motinos paveikslas ir jo stebuklų knyga „Mistinis fontanas”. Stebuklo vieta ir laukas, „Acta Academiae Artium Vilnensis” 25, 2002, s. 223–240.
Rolewicz M., Wiadomość o cudownych obrazach Pana Naszego Jezusa Chrystusa i Najświętszej Panny Maryi w mieście Wilnie i o koronacyi obrazów uroczystym obrzędem w kościele bożym, Wilno 1863.
Rosiak S., Prowincja litewska Sióstr Miłosierdzia: szkic z dziejów martyrologii Kościoła katolickiego pod zaborem rosyjskim, Wilno 1933.
Rostworowski E., Gosiewski Bogusław Korwin, w: PSB, t. 8, Wrocław 1960, s. 340–342.
Rostworowski E., O polską koronę. Polityka Francji w latach 1725–1733, Wrocław–Kraków 1958.
Sarnowski R., Parafia Teolin w Sopoćkiniach koło Grodna, Warszawa 2011.
Sawicki M., Zabójstwo Wincentego Aleksandra Gosiewskiego w relacjach dyplomatów francuskich, „Almanach Historyczny” 22, 2020, s. 69–91.
Schletz A., Zarys historyczny Zgromadzenia Sióstr Miłosierdzia w Polsce. Karta z dziejów społecznych Kościoła, „Nasza Przeszłość. Studia z Dziejów Kościoła i Kultury Katolickiej w Polsce” 12, 1960, s. 59–172.
Simon L., Dykcjonarz teatrów polskich czynnych od czasów najdawniejszych do roku 1863, Warszawa 1935.
Sliesoriūnas F., The General Confederation of the Grand Duchy of Lithuania (1734–1736), „Lithuanian Historical Studies” 8, 2003, s. 61–94.
Swawola dawnych panków wileńskich, „Kurier Wileński” 1925, nr 191–193, s. 2.
Szpitale Sióstr miłosierdzia w Wilnie, „Dzieje Dobroczynności Krajowey i Zagraniczney” 8, 1822, s. 729–735.
Szulc W., Spory Akademji Wileńskiej z pijarami o wyłączne prawo na szkoły 1723–1753, „Ateneum Wileńskie” 14, 1939, nr 1, s. 70–144.
Tauer A., Gosiewski Bogusław, w: Podręczna encyklopedya kościelna, t. 13–14, red. Z. Chełmicki, Warszawa 1907, s. 261.
Trimonienė R., Gailestingųjų seserų kongregacija Vilniuje ir jos karitatyvinė veikla 1744–1808 metais, „Inter-studia Humanitatis” 18, 2015, s. 58–79.
Tyszkiewicz E., Listy o Szwecyi, t. 2, Wilno 1846.
Uruski S., Rodzina. Herbarz szlachty polskiej, t. 4, Warszawa 1907.
Urzędnicy centralni i dygnitarze Wielkiego Księstwa Litewskiego XIV–XVIII wieku: spisy, red. A. Gąsiorowski, Kórnik 1994.
Urzędnicy Wielkiego Księstwa Litewskiego. Spisy, t. 2: Województwo trockie. XIV–XVIII wiek, red. A. Rachuba, Warszawa 2009; t. 4: Ziemia smoleńska i województwo smoleńskie, XIV–XVIII wiek, red. A. Rachuba, Warszawa 2003.
Wasilewski T., Medeksza Stefan Franciszek, w: PSB, t. 20, Wrocław 1975, s. 368–370.
Władziński J., Grunwald a kościół Panny Maryi w Lublinie, Lublin 1910.
Wolff J., Senatorowie i dygnitarze Wielkiego Księstwa Litewskiego: 1386–1795, Kraków 1885.
Wójcik W., Heraldyka kościelna, w: Encyklopedia katolicka, t. 6, Lublin 1993, kol. 730–734.
Wprowadzenie Śś. Stanisława Kostki i Alojzego Gonzagi, Wyznawców Towarzystwa Jezusowego, odprawione w Wilnie 1728 roku, w: Wizerunki i roztrząsania naukowe, t. 2, Wilno 1843, s. 285–306.
Z posiedzenia Rady Miejskiej „Głos Narodowy” 1938, nr 93, s. 5.
Zahorski W., Pierwsze szpitale wileńskie (Kartka z historji Szpitalnictwa w Wilnie), „Pamiętnik Wileńskiego Towarzystwa Lekarskiego” 1, 1925, s. 65–72.
Załęski S., Jezuici w Polsce, t. 4, cz. 3: Kolegia i domy założone w drugiej dobie rządów Zygmunta III i za rządów Władysława IV. 1608–1648, Kraków 1905.
Żychliński T., Złota księga szlachty polskiej, t. 4, Poznań 1882.
Вашкевіч А., Паміж Ласоснай і Чорнай Ганчай. Гісторыя праваслаўных прыходаў Сапоцкінскага краю, Гродна 2014 / Vashkevich A., Pamizh Lasosnaĭ i Chornaĭ Hanchaĭ. Historyia͡ pravoslaŭnykh prykhodaŭ Sapotskinskaha krai͡u, Hrodna 2014.
Галубовіч В., Вашкевіч А., Інвентар мястэчка Сапоцкін 1704 года, „Беларускі гістарычны зборнік” 37, 2012, s. 242–260 / Halubovich V., Vashkevich A., Inventar mi͡astėchka Sapotskin 1704 hoda, „Belaruski histarychny zbornik” 37, 2012, s. 242–260.
Каладзінскі М., Гісторыя беларускага тэатра, t. 1: Беларускі тэатр ад вытокаў да кастрычніка 1917 г., Мінск 1983 / Kaladzinski M., Historyia͡ belaruskaha tėatra, t. 1: Belaruski tėatr ad vytokaŭ da kastrychnika 1917 h., Minsk 1983.
Мальдзіс А., На скрыжаванні славянскіх традыцый: літаратура Беларусі пераходнага перыяду (другая палавіна ХVІІ–ХVІІІ ст.), Мінск 1980 / Mal’dzis A., Na skryz͡havanni slavi͡anskikh tradytsyĭ: litaratura Belarusi perakhodnaha peryia͡ du (druha palavina XVII–XVIII st.), Minsk 1980.
Шаланда A., Радавод і герб зямян Гарадзенскага павету Пуціўлянінаў Свяцкіх у другой палове ХVІ–ХVІІІ ст., „Герольд Litherland” 1, 2001, s. 7–27 / Shalanda A., Radavod i herb zi͡ami͡an Haradzenskaha pavetu Putsiŭli͡aninaŭ Svi͡atskikh u drugoĭ palove XVI–XVII st., „Herol’d’ Litherland” 1, 2001, s. 7–27.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 128
Liczba cytowań: 0
