Dwa „pogrzeby” wojewody wileńskiego Janusza Radziwiłła. Przyczynek do stosunków politycznych i wyznaniowych w Wielkim Księstwie Litewskim w drugiej połowie XVII wieku
DOI:
https://doi.org/10.12775/RL.2023.9.06Słowa kluczowe
Wielkie Księstwo Litewskie, Radziwiłłowie, magnateria, pogrzeby, stosunki wyznanioweAbstrakt
Opracowanie jest przyczynkiem mającym na celu uporządkowanie i uzupełnienie wiedzy o pośmiertnych losach ciała zmarłego w końcu 1655 r. w Tykocinie wojewody wileńskiego i hetmana wielkiego litewskiego Janusza Radziwiłła. Zmarły magnat nie doczekał się nigdy oficjalnego pogrzebu, a jego trumnę z powodów tak politycznych, jak wyznaniowych ukrywano aż do roku 1674, kiedy ostatecznie złożono ją w kościele ewangelicko-reformowanym w Kiejdanach. Wbrew dotychczasowym hipotezom, które inicjatywę przeniesienia trumny do Kiejdan i zamówienia sarkofagu przypisywały siostrze zmarłego Katarzynie z Radziwiłłów Hlebowiczowej, udało się ustalić, iż odpowiedzialni za to byli administratorzy dóbr radziwiłłowskich, a w szczególności Kazimierz Krzysztof Kłokocki i Stanisław Niezabitowski.
Bibliografia
Źródła archiwalne
Archiwum Główne Akt Dawnych w Warszawie, Archiwum Warszawskie Radziwiłłów: dz. V, nr 46, 5569/I, 6865/VI, 9646/I, 10481/II; dz. XI, nr 38.
Źródła drukowane
Chrapowicki J.A., Diariusz. Część pierwsza: lata 1656–1664, oprac. i wstęp T. Wasilewski, Warszawa 1978.
Radziwiłł B., Autobiografia, wstęp i oprac. T. Wasilewski, Warszawa 1979.
Relacja obrotów wojennych pod Tykocinem r. 1656 [sic!]. De data 29 Januarii z Tykocina 1656 r. [sic!], wyd. O. Laskowski, „Przegląd Historyczno-Wojskowy” 10, 1938, nr 2, s. 255–257.
Testamenty ewangelików reformowanych w Wielkim Księstwie Litewskim w XVI–XVIII wieku, wyd. U. Augustyniak, wyd. 2 popr., Warszawa 2014.
Opracowania
Augustyniak U., Dwór i klientela Krzysztofa Radziwiłła (1585–1640). Mechanizmy patronatu, Warszawa 2001.
Baczewski S., Propagandowa rola szlacheckiego pogrzebu z XVII wieku w świetle kazań pogrzebowych, w: Wesela, chrzciny i pogrzeby w XVI–XVIII wieku. Kultura życia i śmierci, red. H. Suchojad, Warszawa 2001, s. 203–216.
Chrościcki J.A., Pompa funebris. Z dziejów kultury staropolskiej, Warszawa 1974.
Chrościcki J.A., Sztuka i polityka. Funkcje propagandowe sztuki w epoce Wazów, 1587–1668, Warszawa 1983.
Karvelis D., Ragauskienė R., Iš Radvilų giminės istorijos. Dubingių kunigaikštystė 1547–1809 m., Vilnius 2009.
Kizik E., Śmierć w mieście hanzeatyckim w XVI–XVIII wieku. Studium z nowożytnej kultury funeralnej, Gdańsk 1998.
Niedźwiedź J., Nieśmiertelne teatra sławy. Teoria i praktyka twórczości panegirycznej na Litwie w XVI–XVIII w., Kraków 2003.
Ragauskienė R., Mirties nugalėti nepavyko. Biržų ir Dubingiu kunigaikšcių Radvilų biologiniė istorija (XV a. pabaiga XVII a.), Vilnius 2017.
Rimša E., Radvilų karstai Kėdainiuose, „Lietuvos istorijos metraštis” 1984 [1985], s. 20–37.
Skiepjan A.A., Pogrzeb Janusza Radziwiłła (1579–1620), „Klio. Czasopismo Poświęcone Dziejom Polski i Powszechnym” 40, 2017, nr 1, s. 3–30.
Tykocin – zamek nad Narwią (XV–XVIII w.). Badania archeologiczne w latach 1961–1963 i 1999– 2007, red. M. Bis, W. Bis, Warszawa 2015.
Wasilewski T., Radziwiłł Bogusław, w: PSB, t. 30, Wrocław 1978, s. 161–172.
Wasilewski T., Wstęp, w: J.A. Chrapowicki, Diariusz. Część pierwsza: lata 1656–1664, oprac. i wstęp T. Wasilewski, Warszawa 1978, s. 6–74.
Wasilewski T., Wstęp, w: B. Radziwiłł, Autobiografia, wstęp i oprac. T. Wasilewski, Warszawa 1979, s. 5–117.
Wesela, chrzciny i pogrzeby w XVI–XVIII wieku. Kultura życia i śmierci, red. H. Suchojad, Warszawa 2001.
Wisner H., Janusz Radziwiłł 1612–1655. Wojewoda wileński, hetman wielki litewski, Warszawa 2000.
Żojdź K., Jan Mierzeński. Klient i rezydent Bogusława Radziwiłła w latach 1656–1665, Oświęcim 2012.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 58
Liczba cytowań: 0
