Wojna Wielkiego Księstwa Litewskiego z Księstwem Twerskim 1448–1449
DOI:
https://doi.org/10.12775/RL.2023.9.04Słowa kluczowe
Wielkie Księstwo Litewskie, Księstwo Twerskie, konflikt zbrojny, Rżewa, traktat pokojowy 1449 roku, czynnik moskiewskiAbstrakt
Wojna między Wielkim Księstwem Litewskim a Księstwem Twerskim 1448–1449 wybuchła w trudnej sytuacji, która powstała w Europie Wschodniej w latach 40. XV wieku. Powodem jej rozpoczęcia było nielegalne zajęcie przez księcia bielskiego Iwana Władimirowicza miasta Rżewy, które krótko przedtem Moskwa oddała Twerowi. Wielki książę twerski Borys Aleksandrowicz próbował je odzyskać. W zaistniałej sytuacji król polski i wieki książę litewski Kazimierz Jagiellończyk został zmuszony do interwencji, popierając Iwana Bielskiego. Konflikt zbrojny był krótkotrwały, ale znacząco wpłynął na stosunki między Wilnem, Twerem a Moskwą. Skutki wojny znalazły swoje odzwierciedlenie w traktatach pokojowych: litewsko-twerskim i moskiewsko-litewskim z 1449 r., na które również zwrócono uwagę w artykule.
Bibliografia
Архивные источники
Archiwum Główne Akt Dawnych, Zbiór dokumentów pergaminowych, sygn. 7363.
Опубликованные источники
Codex epistolaris saeculi decimi quinti, т. 1, изд. A. Sokołowski и J. Szujski, Cracoviae 1876.
Daniłowicz I., Skarbiec dyplomatów, т. 2, Wilno 1862.
Dlugossius I., Annales seu Cronicae Incliti Regni Poloniae, кн. 11: 1413–1430, Varsaviae 2000.
Dlugossius I., Annales seu Cronicae Incliti Regni Poloniae, кн. 12: 1445–1461, Cracoviae 2003.
Kodeks dyplomatyczny katedry i diecezji Wileńskiej, т. 1, изд. J. Fijałek и W. Semkowicz, Kraków 1948.
Lietuvos Metrika = Lithuanian Metrica = Литовская Метрика, кн. 3, изд. L. Anužytė и A. Baliulis, Vilnius 1998.
Lietuvos Metrika = Lithuanian Metrica = Литовская Метрика, кн. 5, изд. E. Banionis, Vilnius 1993.
Liv-, Esth- und Curländisches Urkundenbuch nebst Regesten, т. 10, изд. P. Schwartz, Riga–Moskau 1896.
Wywody szlachectwa w Polsce XIV–XVII w., изд. W. Semkowicz, „Rocznik Towarzystwa Heraldycznego we Lwowie” 3, 1911–1912, с. 1–355.
Духовные и договорные грамоты великих и удельных князей XIV–XVI вв., изд. Л.В. Черепнин, Москва–Ленинград 1950.
Лихачев Н.П., Инока Фомы слово похвальное о благоверном великом князе Борисе Александровиче, Санкт-Петербург 1908.
Новгородская первая летопись старшего и младшего изводов, изд. А.Н. Насонов, Москва– Ленинград 1950.
Опись архива Посольского приказа 1626 года, ч. 1, изд. В.И. Гальцов, Москва 1977.
Полное собрание русских летописей, т. 4: О преставлении князя Михаила Тверского, изд. Я.И. Бередников, Санкт-Петербург 1848.
Полное собрание русских летописей, т. 4, ч. 1, вып. 2 Новгородская четвертая летопись, изд. Ф.И. Покровский, Ленинград 1925.
Полное собрание русских летописей, т. 5 Софийская первая летопись, Санкт-Петербург 1851.
Полное собрание русских летописей, т. 15 Тверская летопись, изд. А.Ф. Бычков, Санкт-Петербург 1863.
Полное собрание русских летописей, т. 15, изд. 2, вып. 1: Рогожский летописец, изд. Н.П. Лихачев, Петроград 1922.
Полное собрание русских летописей, т. 18 Симеоновская летопись, изд. А.Е. Пресняков, Санкт-Петербург 1913.
Полное собрание русских летописей, т. 26 Вологодско-пермская летопись, изд. В.И. Буганов, Т.Н. Протасьева и М.Н. Тихомиров, Москва–Ленинград 1959.
Полное собрание русских летописей, т. 27 Никаноровская летопись, изд. С.М. Каштанов и Н.Н. Улащик, Москва–Ленинград 1962.
Полное собрание русских летописей, т. 33 Холмогорская летопись, изд. Ю.А. Лимонов, Я.С. Лурье и З.Н. Савельева, Ленинград 1977.
Исследования
Błaszczyk G., Dzieje stosunków polsko-litewskich, т. 2, ч. 1: Od Krewa do Lublina, Poznań 2007.
Fałkowski W., Elita władzy w Polsce za panowania Kazimierza Jagiellończyka (1447–1492), Warszawa 1992.
Gąsiorowski A., Ostroróg Stanisław, [в:] PSB, т. 24, Wrocław etc. 1979, с. 524–527.
Jasiński K., Rodowód Piastów śląskich, т. 3: Piastowie opolscy, cieszyńscy i oświęcimscy, Wrocław 1977.
Kiryk F., Jakub z Dębna na tle wewnętrznej i zagranicznej polityki Kazimierza Jagiellończyka, Wrocław–Warszawa–Kraków 1967.
Kolankowski L., Dzieje Wielkiego Księstwa Litewskiego za Jagiellonów, т. 1: 1377–1499, Warszawa 1930.
Koneczny F., Litwa a Moskwa w latach 1449–1492, Wilno 1929.
Korczak L., Polityka wschodnia Kazimierza Jagiellończyka w latach 1440–1449, „Analecta Cracoviensia” 39, 1987, с. 277–294.
Łowmiański H., Polityka Jagiellonów, Poznań 1999.
Natanson-Leski J., Dzieje granicy wschodniej Rzeczypospolitej, ч. 1: Granica moskiewska w epoce jagiellońskiej, Lwów–Warszawa 1922.
Rozbiór krytyczny Annalium Poloniae Jana Długosza z lat 1445–1480, т. 2, Wrocław–Warszawa–Kraków 1965.
Rutkowska G., Itinerarium króla Kazimierza Jagiellończyka. 1440–1492, Warszawa 2014.
Semkowicz W., O litewskich rodach bojarskich zbratanych ze szlachtą polską w Horodle roku 1413, „Lituano-Slavica Posnaniensia. Studia historica” 3, 1989, с. 7–139.
Skopińska Z., Traktat 31 sierpnia 1449 roku w świetle polityki Litwy i Moskwy w latach 1440–1453, „Ateneum Wileńskie” 5, вып. 15, 1928, с. 108–150.
Szybkowski S., Rycerscy goście z Polski na dworze wielkiego księcia Witolda – próba portretu grupy, [в:] Litwa i jej sąsiedzi w relacjach wzajemnych (XIII–XVI w.), Olsztyn–Gdańsk 2014, с. 81–105.
Wolff J., Kniaziowie litewsko-ruscy od końca czternastego wieku, Warszawa 1895.
Борзаковский В.С., История Тверского княжества, Санкт-Петербург 1876.
Горский А.А., От земель к великим княжениям: «примыслы» русских князей второй половины XIII –XV в., Москва 2010.
Зимин А.А., Витязь на распутье: Феодальная война в России XV в., Москва 1991.
Клюг Э., Княжество Тверское (1247–1485 гг.), Тверь 1994.
Очерки истории СССР. Период феодализма IX–XV вв., ч. 2, ред. Б.Д. Греков, Л.В. Черепнин и В.Т. Пашуто, Москва 1953.
Полехов С.В., Наследники Витовта. Династическая война в Великом княжестве Литовском в 30-е годы XV века, Москва 2015.
Пресняков А.Е., Образование Великорусского государства. Очерки по истории XIII –XV столетий, Петроград 1918.
Пятраўскас Р., Літоўская знаць у канцы XIV–XV ст.: Склад – структура – улада, изд. 2, Смаленск 2014.
Семенченко Г.В., Московско-тверской договор второй половины 30-х годов XV века, [в:] Исследования по источниковедению истории России (до 1917 г.). Сборник статей, Москва 1997, с. 4–15.
Темушев В.Н., На восточной границе Великого княжества Литовского. Середина XIV – первая половина XVI в., Тула 2016.
Черепнин Л.В., Образование Русского централизованного государства в XIV –XV веках, Москва 1960.
Чернышов А.В., Очерки по истории Тверского княжества XIII –XV вв., Тверь 1996.
Шахматов А.А., Отзыв об издании Н.П. Лихачева «Инока Фомы слово похвальное о благоверном великом князе Борисе Александровиче», Санкт-Петербург 1909.
Экземплярский А.В., Великие и удельные князья Северной Руси в татарский период, с 1238 по 1505 г., т. 2, Санкт-Петербург 1891.
Янин В.Л., Новгород и Литва: пограничные ситуации XIII –XV веков, Москва 1998.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 102
Liczba cytowań: 0
