Średniowieczne zabytki w nowoczesnym kraju. Z dziejów dziewiętnastowiecznego polskiego dyskursu o architekturze
DOI:
https://doi.org/10.12775/RDSG.2020.01Słowa kluczowe
historia architektury, gotyk, zabytki średniowieczne, dyskurs publiczny w XIX w., KulturstaatAbstrakt
Artykuł omawia obraz dziedzictwa architektury średniowiecznej w XIX w. (do lat osiemdziesiątych) w polskim dyskursie publicznym. Na podstawie korpusu tekstów z czasopism naukowych oraz książek autor analizuje stosunek do budowli historycznych w dobie rozwijania się idei narodowej i romantyzmu, a potem rosnącej rywalizacji imperiów środkowej Europy na polu kultury. Przedmiotem opisu jest rosnące uznanie dla stylu gotyckiego, z którym wiązano duże nadzieje na przyszłość oraz stan pesymizmu kulturowego lat osiemdziesiątych XIX w.
Bibliografia
Abramowicz A., Dzieje zainteresowań starożytniczych w Polsce, cz. 1: Od średniowiecza po czasy saskie i świt oświecenia, Wrocław 1983.
Abramowicz A., Dzieje zainteresowań starożytniczych w Polsce, cz. 2: Czasy stanisławowskie i ich pokłosie, Wrocław 1987.
Antoniewicz-Goraj B., Między teorią a praktyką. Aktywność Józefa Łepkowskiego w dziedzinie konserwacji zabytków, „Wiadomości Konserwatorskie” 17, 2005, s. 14–24.
Assmann J., Pamięć kulturowa: pismo, zapamiętywanie i polityczna tożsamość w cywilizacjach starożytnych, tłum. A. Kryczyńska-Pham, wstęp i red. R. Traba, Warszawa 2008.
Berlin I., Pod prąd. Eseje z historii idei, red. H. Hardy, tłum. T. Bieroń, Poznań 2002.
Berlin I., Pokrzywione drzewo człowieczeństwa, red. H. Hardy, tłum. M. Pietrzak-Merta, M. Tański, Warszawa 2004.
Bęczkowska U., Karol Kremer i Krakowski Urząd Budownictwa w latach 1837–1860, Kraków 2010.
Borowiejska-Birkenmajerowa M., Serce Polski: zabytki i świadomość narodowa, Kraków 1991.
Cassirer E., Filozofia Oświecenia, tłum. T. Zatorski, Warszawa 2010.
Clark K., The Gothic Revival. An Essay on the History of Taste, London 1962.
Dopart B., Kultura polskiego romantyzmu: dynamika i pluralizm, w: Środowiska kulturotwórcze czasów oświecenia i romantyzmu, red. B. Dopart, Kraków 2013.
Dużyk J., Treiderowa A., Zagadnienia opieki nad zabytkami w działalności Towarzystwa Naukowego Krakowskiego, „Rocznik Biblioteki Polskiej Akademii Nauk w Krakowie” 3, 1957, s. 201–280.
Falser M.S., Zwischen Identität und Authentizität. Zur politischen Geschichte der Denkmalpflege in Deutschland, Dresden 2008.
Frodl W., Idee und Verwirklichung. Das Werden der staatlichen Denkmalpflege in Österreich, Wien 1988.
Frycz J., Neogotyk i restauracja zabytków w Polsce, w: Sztuka 2 połowy XIX wieku. Materiały Sesji Stowarzyszenia Historyków Sztuki Łódź, listopad 1971, red. T. Hrankowska, Warszawa 1973, s. 173–182.
Glendinning M., The Conservation Movement. A History of Architectural Preservation. Antiquity to Modernity, London 2013.
Grzeliński A., Angielski spór o istotę piękna. Koncepcje estetyczne Shaftesbury’ego i Burke’a, Toruń 2001.
Janion M., Żmigrodzka M., Romantyzm i historia, Warszawa 1978.
Jaroszewski T.S., O siedzibach neogotyckich w Polsce, Warszawa 1981.
Kuderowicz Z., Filozofia nowożytnej Europy, Warszawa 1989.
Kunińska M., Historia sztuki Mariana Sokołowskiego, Kraków 2014.
Manufacturing Middle Ages. Entangled History of Medievalism in Nineteenth-Century Europe, red. P.J. Geary, G. Klaniczay, Leiden–Boston 2013.
Pieróg S., Maurycy Mochnacki. Studium romantycznej świadomości, Warszawa 1982.
Poklewska K., Galicja romantyczna 1816–1840, Warszawa 1976.
Polanowska J., Historiografia sztuki polskiej w latach 1832–1863 na ziemiach centralnych i wschodnich dawnej Rzeczypospolitej: F.M. Sobieszczański, J.I. Kraszewski, E. Rastawiecki, A. Przezdziecki, Warszawa 1995.
Robson-Scott W.D., The Literary Background of the Gothic Revival in Germany. A Chapter in the History of Taste, Oxford 1965.
Rudkowski T., Poglądy na zabytek w Polsce lat sześćdziesiątych XIX wieku, w: Myśl o sztuce. Materiały Sesji zorganizowanej z okazji czterdziestolecia istnienia Stowarzyszenia Historyków Sztuki, Warszawa, listopad 1974, red. T. Hrankowska, Warszawa 1976, s. 119–133.
Smith A.D., Etniczne źródła narodów, tłum. M. Głowacka-Grajper, Kraków 2009.
Walicki A., Filozofia polskiego romantyzmu, Kraków 2009.
Zieliński A., Początek wieku. Przemiany kultury narodowej w latach 1807–1831, Łódź 1973.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 328
Liczba cytowań: 0