Zastosowanie analizy skupień w badaniach historycz- nych na przykładzie występowania chorób zakaźnych w powiatach województwa poznańskiego w 1946 r.
DOI:
https://doi.org/10.12775/RDSG.2017.12Słowa kluczowe
analiza skupień, choroby zakaźne, grupowanie, metoda najdalszego sąsiedztwa, województwo poznańskie, cluster analysis, infectious diseases, clustering, the most distant neighbourhood method, Poznań VoivodeshipAbstrakt
Zachowane w Archiwum Państwowym w Poznaniu statystyki zachorowań na choroby zakaźne w poszczególnych powiatach województwa poznańskiego tuż po II wojnie światowej są szczegółowe i bogate w dane liczbowe. Ich syntezę może ułatwić zastosowanie ilościowych metod grupowania. W artykule zaprezentowano możliwości, jakie daje analiza skupień, a w szczególności metoda najdalszego sąsiedztwa. Uzyskane wyniki grupowania pozwoliły na usystematyzowanie wielowymiarowych informacji ilościowych, które może stanowić punkt wyjścia do szerszej interpretacji historycznej, dotyczącej zachorowań na choroby zakaźne po zakończeniu działań wojennych.
The use of cluster analysis in historical research on the example of infectious diseases incidence in districts of the Poznań Voivodeship in 1946
Statistics of infectious diseases incidences soon after World War II for districts of the Poznań Voivodeship preserved in the State Archives in Poznań are detailed and rich in figures. Their synthesis is facilitated by the employment of quantitative methods of classification. The article presents possibilities offered by data clustering, in particular the method of the most distant neighbourhood. The clustering results made it possible to systematise multidimensional quantitative data and thus offered a starting point for a broader historical interpretation in the area of infectious diseases after the end of World War II.
Bibliografia
Źródła archiwalne
Archiwum Państwowe w Poznaniu: Urząd Wojewódzki Poznański 1945–1950; Państwowy Urząd Repatriacyjny – Oddział Wojewódzki w Poznaniu 1945–1951.
Archiwum Akt Nowych: Ministerstwo Zdrowia 8, k. 6, Bilans działalności i osiągnięć Ministerstwa Zdrowia, 1945 r.
Archiwum Map Wojskowego Instytutu Geograficznego.
Akty prawne
Dekret Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego z dnia 21 sierpnia 1944 r. o trybie powołania władz administracji ogólnej I-ej i II-ej instancji, Dz. U. 1944, nr 2, poz. 8.
Ogólna instrukcja o zwalczaniu epidemicznych chorób zakaźnych. Organizacja walki z epidemicznymi chorobami zakaźnymi na terenie wiejskim, „Dziennik Zdrowia” 1945, nr 1, s. 16 n.
Okólnik Ministra Zdrowia z dnia 12 lutego 1946 r. w sprawie przymusowej hospitalizacji i leczenia chorób zakaźnych, „Dziennik Zdrowia” 1945, nr 3, s. 26.
Okólnik Ministra Zdrowia z dnia 22 listopada 1945 w sprawie rejestracji chorób zakaźnych, „Dziennik Zdrowia” 1945, s. 9–10.
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 17 kwietnia 1945 r. w sprawie przeprowadzenia przymusowych szczepień ochronnych przeciw durowi brzusznemu, Dz. U. 1945, nr 15, poz. 88.
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 2 maja 1946 r. w sprawie obowiązku zgłaszania zachorowań na grypę, Dz. U. 1946, nr 9, poz. 69.
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 r. w sprawie tymczasowego podziału administracyjnego Ziem Odzyskanych, Dz. U. 1946, nr 28, poz. 177.
Ustawa z dnia 28 czerwca 1950 r. o zmianach podziału administracyjnego Państwa, Dz. U. 1950, nr 28, poz. 255.
Opracowania
Aberth J., Spektakle masowej śmierci. Plagi, zarazy, epidemie, tłum. L. Karnas, Warszawa 2012.
Błaczkowska A., Metody prezentacji danych. Raporty, w: Metody wspomagające analizę danych i prezentację biznesową, red. Ł. Wawrzynek, A. Stanimir, Wrocław 2014, s. 94–106.
Błażejczyk-Majka L., Kala R., Metody analizy skupień do charakterystyki użytków rolniczych wybranych państw unijnych i Polski, „Roczniki Naukowe Stowarzyszenia Ekonomistów Rolnictwa i Agrobiznesu” 7, 2005, s. 5–10.
Błażejczyk-Majka L., Miłosz J., Występowanie chorób zakaźnych w Wielkopolsce w latach 1945–1953 w świetle dokumentów Archiwum Państwowego w Poznaniu, „Przegląd Archiwalno-Historyczny” 3, 2016, s. 112–143.
Choroby zakaźne i ich zwalczanie na ziemiach polskich w XX wieku, red. J. Kostrzewski, W. Magdzik, D. Naruszewicz-Lesiuk, Warszawa 2001.
Choroby zakaźne w Polsce i ich zwalczanie w latach 1919–1962, red. J. Kostrzewski, Warszawa 1964.
Człowiek wobec epidemii chorób zakaźnych od starożytności po czasy współczesne w świetle literatury i medycyny, cz. 19, red. E. Łoch, G. Wallner, E. Flis-Czerniak, Lublin 2011.
Korzeniewski J., Ocena porównawcza kilku metod wyznaczania liczby skupień w zbiorze danych, „Prace Naukowe Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu” 1126, 2006, Taksonomia, 13: Klasyfikacja i analiza danych – teoria i zastosowania, s. 168–174.
Kozłowska U., Organizacja zwalczania chorób zakaźnych jako element polityki zdrowotnej państwa na Pomorzu Zachodnim (1944/45–1972), Szczecin 2013.
Marek T., Analiza skupień w badaniach empirycznych. Metody SAHN, Warszawa 1989.
Migut G., Zastosowanie technik analizy skupień i drzew decyzyjnych do segmentacji rynku, w: Zastosowanie nowoczesnej analizy danych w marketingu i badaniach rynku, Warszawa 2009, s. 75–92.
Narojczyk K., Budowa badawczych baz danych w oparciu o historyczne źródła statystyczne, Olsztyn 2005.
Podolec B., Wybrane aspekty analizy warunków życia ludności w Polsce, Kraków 2014.
Sobczyk M., Syntetyczny miernik jakości środowiska przyrodniczego, w: Taksonomia, t. 2: Klasyfikacja i analiza danych. Problemy teoretyczne, Jelenia Góra–Wrocław–Kraków 1995, s. 89–98.
Stanisz A., Przystępny kurs statystyki z zastosowanie STATISTICA PL na przykładach z medycyny, t. 3, Kraków 2007.
Szpak E., „Chory człowiek jest wtedy jak coś go boli”. Społeczno-kulturowa historia zdrowia i choroby na wsi polskiej po 1945 r., Warszawa 2016.
Timm N.H., Applied Multivariate Analysis, New York 2002.
VanPool T.L., Leonard R.D., Quantitative Analysis in Archeology, Oxford 2011. Walesiak M., Metody analizy danych marketingowych, Warszawa 1996.
Walesiak M., Problemy decyzyjne w procesie klasyfikacji zbioru obiektów, „Prace Naukowe Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu” 1010, 2004, Ekonometria 13, s. 52–71.
Wielkie epidemie w dziejach ludzkości, red. K.F. Kiple, tłum. Z. Sidorkiewicz, Poznań 2002.
Zaremba M., Wielka trwoga: Polska 1944–1947. Ludowa reakcja na kryzys, Kraków 2012.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 412
Liczba cytowań: 0
