Obowiązki urzędników dworskich księcia szczecińskiego Jana Fryderyka
DOI:
https://doi.org/10.12775/RDSG.2016.08Słowa kluczowe
Pomorze, Jan Fryderyk, historia administracji, ordynacja dworskaAbstrakt
W czasach, kiedy rządy w Księstwie Szczecińskim objął Jan Fryderyk (1569–1600), doszło do przebudowy jego głównej rezydencji w Szczecinie. Po zakończeniu modernizacji książę postanowił zreformować ordynację dworską na wzór niemieckich zarządzeń dworskich obowiązujących przede wszystkim na dworze elektora brandenburskiego, saskiego i meklemburskiego. Dlatego celem artykułu będzie uporządkowanie dotychczasowej wiedzy na temat dworskich urzędników na Pomorzu, pokazanie ewolucji tychże urzędów oraz porównanie wprowadzonych ordynków do obowiązujących na dworach niemieckich w oparciu o zachowane materiały archiwalne.Bibliografia
Źródła
Archiwum Państwowe w Szczecinie (APS), Archiwum Książąt Szczecińskich (AKS), sygn. I/3078, Die Hofordnung.
APS, AKS, sygn. I/ 3102, Die Hofordnung de Anno 1569. APS, AKS, sygn. I/3104, Hofordnung Anno 1575.
APS, AKS, sygn. I/ 3107, Hofordnungen des Furstlichen Hauses Stettin Pommern.
APS, AKS, sygn. I/3110, Deputat, Holz, Brot und Justiz – Ordnung Anno 1589.
Archiwum Uniwersytetu Szczecińskiego, E. Podralska, Organizacja dworu księcia Jana Fryderyka, 1998.
Geheimes Staatsarchive Preußischer Kulturbesitz, I. HA Geh. Rat, Rep. 41 Beziehungen zu Kursachsen, Nr. 485.
Opracowania
Bethe H., Pommersche Herzogsschlosser, „Ostdeutsche Monatshefte”, t. 2, 1934.
Bobowski K., Dokumenty i kancelarie na Pomorzu Zachodnim do końca XIII w., ”Acta Universitatis Wratislaviensis. Historia”, t. 54, 1988.
Bollnow H., Die pommersche Herzöge und die heimische Geschichtschreibung, „Baltische Studien Neue Folge” (dalej: BS NF), nr 39, 1937, s. 1–35.
Boras Z., Książęta Pomorza Zachodniego, Poznań 1996.
Bülow H., Caspar vom Wolde, http://www.deutsche-biographie.de/sfz86010. html (dostęp: 12 VIII 2014).
Burkhardt J., Stulecie reformacji Niemczech, Warszawa 2009.
Elias N., Przemiany obyczajów w cywilizacji Zachodu, Warszawa 1980.
Gaziński R., Księstwo pomorskie w czasach Lubinusa, w: Eilharda Lubinusa podróż przez Pomorze, red. R. Skrycki, Szczecin 2013, s. 45–81.
Gut A., Personel kancelarii książąt pomorskich do połowy XIV wieku, „Przegląd Zachodniopomorski”, t. 14, 1999, z. 1, s. 73–102.
Haag G., Über eine Schrift des Kanzler Otto von Ramin, „Baltische Studien” (dalej: BS), 27, 1878, s. 422–425.
Hasenritter F., Die pommersche Hofordnungen, als Quellen für die Hof und Landesverwaltung, BS NF, 39, 1937, s. 147–182.
Kantzow T., Pomerania. Kronika Pomorska z XVI wieku, tłum. K. Gołda, przyp. i kom. T. Białecki, E. Rymar, Szczecin 2005, t. 2, ks. 2.
Kern A., Deutsche Hofordnungen des 16. und 17. Jahrhunderts, Bd. 1, Berlin 1905.
Klempin R., Diplomatische Beiträge zur Geschichte Pommerns: aus der Zeit Bogislafs X, Bath–Berlin 1859.
Kodzik J., Ceremoniał polskiego dworu królewskiego w XVIII w. z perspektywy niemieckich uczonych, Warszawa 2015.
Kosegarten J.G.L., Geschichte der Universität Greifswald mit urkundlichen Beilagen, 1, Greifswald 1857.
Lebrun F., Reformacja: wspólna wiara i osobista pobożność, w: Historia życia prywatnego, red. R. Chartier, Wrocław 2005.
Mączak A., Rządzący i rządzeni. Władza i społeczeństwo w epoce wczesnonowożytnej, Warszawa 2002.
Nawrocki S., Rozwój form kancelaryjnych na ziemiach polskich od średniowiecza do końca XX wieku, Poznań 1998.
Ogiewa-Sejnota M., Kancelaria na dworze księcia szczecińskiego Jana Fryderyka, personel i funkcjonowanie. Zarys problematyki, „Studia Maritima”, t. 27, 2014, nr 2, s. 137–147.
Ogiewa M., Obowiązki i wynagrodzenia urzędników książęcych w świetle ordynku dworskiego z 1575 roku, w: Szczecin – codzienność miasta i jego mieszkańców. Czwarta Konferencja Edukacyjna, 9 XII 2011 r., red. K. Rembacka, Szczecin 2012, s. 49–50.
Bahl P., Der Hof des Großen Kurfürsten. Studien zur höheren Amtsträgerschaft Brandenburg-Preußens, Köln–Weimar–Wien 2001.
Ptaszyński M., Narodziny zawodu. Duchowni luterańscy i proces budowania konfesji w Księstwach Pomorskich XVI/XVII w., Warszawa 2011.
Schleinert D., Pommersche Herzögen. Die greifen im Porträt, Rostock 2012. Szymański J., Nauki pomocnicze historii, Warszawa 2008.
Turek-Kwiatkowska L., Filip II i Filip Hainhofer – miłośnicy sztuki, w: Filipa Hainhofera dziennik podróży, zawierający obrazki z Frankonii, Saksonii, Marchii Brandenburskiej i Pomorza z 1617 roku, oprac. K. Gołda, Szczecin 2000.
Turek-Kwiatkowska L., Organizacja dworu książęcego w Szczecinie, w: Mecenat artystyczny książąt Pomorza Zachodniego, red. W. Filipowiak, B. Januszkiewicz, Szczecin 1990.
Wachowiak B., Gospodarka folwarczna w domenach Księstwa Pomorskiego w XVI i na początku XVII wieku, Warszawa 2005.
Wachowiak B., Odrodzenie na Pomorzu Zachodnim, w: Dzieje Szczecina, red. G. Labuda, Warszawa 1963.
Wachowiak B., Próby scentralizowania państwa pomorskiego za Bogusława X i jego następców, w: Historia Pomorza, red. G. Labuda, Poznań 1976.
Wachowiak B., Szczecin stolicą księstwa pomorskiego, w: Dzieje Szczecina, red. G. Labuda, Warszawa 1963.
Włodarczyk E., Zmienność funkcji kulturalnej Szczecina od średniowiecza do czasów współczesnych, w: Szczecin na przestrzeni wieków. Historia. Kultura. Sztuka, red. E. Włodarczyk, Szczecin 1995.
Zedler J. H., Grosse vollständige Universal-Lexicon Aller Wissenschafften und Künste, Bd. 13, s. 405, http://www.zedler-lexikon.de/blaettern/einzelseite. html?id=127017&bandnummer=13&seitenzahl=0216&supplement=0&dat eiformat=1 (dostęp: 24 II 2014).
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 368
Liczba cytowań: 0
