Liczebność dworów późnośredniowiecznych i wczesnonowożytnych władców polskich
DOI:
https://doi.org/10.12775/RDSG.2016.07Słowa kluczowe
dwór, liczebność, rachunki, poczty, otoczenieAbstrakt
Problem liczebności osób na dworach polskich władców zajmuje historyków od dawna. Kwestią do rozstrzygnięcia jest zarówno sama definicja dworu, osób, które do niego zaliczymy a także metoda, dzięki której chcemy przeprowadzić tego typu wyliczenia. Problemem, z którym muszą się zmagać badacze to także ilość zachowanych źródeł. Prezentowany tekst stara się ukazać zmagania badaczy na tym polu, ich wyniki oraz zastosowane metody, które te rezultaty przyniosły.Bibliografia
Źródła
Dopełnienie szamotulskie, wyd. A. Bielowski, w: Monumenta Poloniae Historica, t. 2, Lwów 1872.
Jagelló Zsigmond herceg udvarnák számadáskönyve (1504–1507), ed. K. Rábai, Szeged 2014.
Joannis Dlugossi, Annales seu cronicae incliti Regni Poloni, lib. XII, ed. G. Wyrozumski, Cracoviae 2003.
Lietuvos didžiojo kunigaikščio Aleksandro Jogailaičio dvaro sąskaitų knygos (1494–1504), ed. D. Antanavičius, R. Petrauskas, Vilnius 2007.
Marcin Kromer, O pochodzeniu i o dziejach Polaków księga XXX, tł. J. Starnawski, Olsztyn 1982.
Mezi periferií a centrem jagellonského světa. Registrum dvořanů knížete a krále Zikmunda I. Jagellonského z let 1493–1510 (Between the Periphery and the Centre of the Jagiellonian World. The Register of Courties of Prince and King Sigismund I Jagiellon from 1493–1510), eds. P. Kozák, K. Rábai, Opava 2015.
Rachunki dworu Władysława Jagiełły i królowej Jadwigi z lat 1388–1420, wyd. F. Piekosiński, Kraków 1896.
Rachunki królewskie z lat 1393–1395 i 1412. Rachunki podrzęctwa krakowskiego. Rachunki stacji nowosądeckiej, opr. H. Wajs, Warszawa 1993.
Rachunki królewskie z lat 1471–1472 i 1476–1478, wyd. S. Gawęda, Z. Perzanowski, A. Strzelecka, Wrocław–Kraków 1960.
Rachunki wielkorządowe krakowskie z 1471 r., wyd. R. Grodecki, w: Archiwum Komisji Historycznej, t. 4, Kraków 1951.
Rachunki wielkorządowe krakowskie z lat 1461–1462 i 1471, wyd. S. Krzyżanowski, w: Archiwum Komisji Historycznej, t. 2, Kraków 1909–1913.
Účty dvora prince Zikmunda Jagellonského vévody hlohovského a opavského, nejvyššího hejtmana Slezska a Lužic, z let (1493) 1500–1507, ed. P. Kozák, Opava 2014.
Opracowania
Alltag bei Hofe, Rezidenzenforschung 5, red. W. Paravicini, Sigmaringen 1995. Borkowska U., Dynastia Jagiellonów w Polsce, Warszawa 2011.
Curia regis, curia reginalis. Dwory królewskie w średniowiecznej Europie Środkowej – stan badań i postulaty badawcze, red. B. Czwojdrak, A. Januszek-Sieradzka, Sandomierz 2014.
Czwojdrak B., Dwory królewskie w Polsce w XV wieku – stan badań i pespektywy badawcze, w: Curia regis, curia reginalis. Dwory królewskie w średniowiecznej Europie Środkowej – stan badań i postulaty badawcze, red. B. Czwojdrak, A. Januszek-Sieradzka, Sandomierz 2014.
Czwojdrak B., Fraucymer na dworach królowych w późnośredniowiecznej Polsce, w: Studia z dziejów średniowiecza, t. 20, red. B. Możejko, M. Smoliński, S. Szybkowski, Warszawa 2016.
Czwojdrak B., Z badań nad dworem królowej Zofii Holszańskiej, w: Średniowiecze polskie i powszechne, red. I. Panic, J. Sperka, t. 2 (6), Katowice 2010.
Czwojdrak B., Zofia Holszańska, Studium o dworze i roli królowej w późnośredniowiecznej Polsce, Warszawa 2012.
Dembińska M., Konsumpcja żywnościowa w Polsce średniowiecznej, Wrocław– Warszawa–Kraków 1963.
Dvořáčková-Malá D., K modelu středověkého panovnického dvora jako sociálního systému, „Český časopis historický”, t. 107, 2009.
Dvořáčková-Malá D., Panovnický dvůr ve středověku. Struktura, prostor a reprezentace, w: Dvory a rezidence ve středoveku, t. 2: Skladba a kultura dvorské společnosti, ed. D. Dvořáčková-Malá, J. Zelenka, Praha 2008.
Ferenc W., Dwór Zygmunta Augusta. Organizacja i ludzie, Oświęcim 2014. Karwasińska J., O najdawniejszych księgach tzw. Rachunków dworu królewskiego, „Archeion”, t. 1, 1927.
Kręt H., Dwór królewski Jadwigi i Jagiełły, Kraków 1987.
Kręt H., Służby dworskie dworu Jadwigi i Jagiełły w świetle wydatków podskarbińskich i podrzędczych, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego”, nr 663. Prace Historyczne, t. 74, 1985.
Marchwińska A., Królewskie dwory żon Zygmunta Augusta. Organizacja i składy osobowe, Toruń 2008.
Nalewajek A., Na królewskim dworze Jana Olbrachta, „Roczniki Humanistyczne”, t. 59, 2011.
Niemczyk K., Kilka uwag do genealogii Elżbiety Pileckiej-Granowskiej i jej rodziny, w: Średniowiecze polskie i powszechne, t. 1(5), Katowice 2009.
Paravicini W., Auf der Suche nach einem Hofmodel. Zusammenfassung, w: Ordnungsformen des Hofes. Ergebnisse eines Forschungskolloquiums der Studienstiftung des deutsches Volkes, red. U.Ch. Ewert, S. Selzer, Kiel 1997.
Pietkiewicz K., Dwór litewski wielkiego księcia litewskiego Aleksandra Jagiellończyka (1492–1506), w: Lietuvos valstybė XII–XVIII a., ed. Z. Kiaupa, A. Mickevičius, J. Sarcevičienė, Vilnius 1997.
Pociecha W., Królowa Bona (1494–1557). Czasy i ludzie Odrodzenia, t. 2, Poznań 1949.
Rombek T., „Otoczenie królowej Elżbiety Rakuszanki (1454–1505)”, Katowice 2012, Archiwum Uniwersytetu Śląskiego.
Rutkowska G., Status wdów po królach polskich z dynastii Jagiellonów, w: Kobiety i władza w czasach dawnych, red. B. Czwojdrak, A.A. Kluczek, Katowice 2015.
Rutkowska G., Dwór królewski w Polsce w XIV wieku – stan badań i perspektywy badawcze, w: Curia regis, curia reginalis. Dwory królewskie w średniowiecznej Europie Środkowej – stan badań i postulaty badawcze, red. B. Czwojdrak, A. Januszek-Sieradzka, Sandomierz 2014.
Rutkowska G., Dwór polskich królowych Anny Cylejskiej i Elżbiety Granowskiej, w: Narodziny Rzeczypospolitej. Studia z dziejów średniowiecza i czasów wczesnonowożytnych, t. 2, red. W. Bukowski, T. Jurek, Kraków 2012.
Rutkowska G., Itineraria żon króla Władysława Jagiełły, „Roczniki Historyczne”, t. 64, 1998.
Rutkowska G., Podróże polskich królowych z XV wieku, w: Samotrzeć, w kompanii czy z orszakiem? Społeczne aspekty podróżowania w średniowieczu i czasach nowożytnych, red. M. Saczyńska, E. Wółkiewicz, Warszawa 2012.
Rutkowska G., Urzędnicy królowej Jadwigi Andegaweńskiej. Spis, w: Nihil superfluum esse, red. J. Strzelczyk, J. Dobosz, Poznań 2000.
Skibniewska J., Dwór królewski Aleksandra Jagiellończyka w latach 1501– 1506, Lublin 2015.
Sperka J., Elżbieta z Pilicy Granowska i król Władysław Jagiełło. Kulisy wielkiej miłości, w: Miłość w czasach dawnych, red. B. Możejko, A. Paner, Gdańsk 2009.
Węcowski P., Nad spisem urzędników królowej Jadwigi, „Roczniki Historyczne”, t. 66, 2000.
Wilska M., Liczebność dworu Kazimierza Jagiellończyka w świetle opublikowanych rachunków, KH, t. 94, 1987.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 493
Liczba cytowań: 0
