Nieczystości i brud jako elementy obrazu miast polskich w świetle wybranych źródeł archiwalnych z lat 1950–1970
DOI:
https://doi.org/10.12775/RDSG.2025.08Słowa kluczowe
wodociągi, kanalizacja, oczyszczalnie ścieków, publiczne szalety, gospodarka komunalna w Polsce 1950–1970Abstrakt
Artykuł zawiera analizę kwestii nieczystości i brudu jako elementów obrazu miast polskich w świetle wybranych źródeł archiwalnych z lat 1950–1970. Przedmiotem badań były takie urządzenia komunalne jak: sieć wodociągowa i kanalizacyjna, oczyszczalnie ścieków, wysypiska śmieci, hotele, łaźnie miejskie i publiczne szalety. Postawą źródłową tych studiów były przede wszystkim dokumenty archiwalne wytworzone przez państwowe instytucje i urzędy kontrolne.
Bibliografia
Brzostek B., Za progiem. Codzienność w przestrzeni publicznej Warszawy lat 1955–1970, Warszawa 2007.
Bykowska S., Między migracją a integracją. Społeczeństwo Gdańska w latach 1945–1960, Warszawa 2024
Czystość i brud. Higiena za żelazną kurtyną (1945–1989/1991), red. W. Korpalska, W. Ślusarczyk, Lublin 2021.
Dulewicz J., „Brudna woda brzegi rwie…”. Zanieczyszczenie rzek w Polsce w latach 1971–1989 (wybrane zagadnienia), w: Ochrona i wykorzystanie zasobów środowiska naturalnego na ziemiach polskich – aspekt historyczny, red. T. Głowiński, M. Zawadka, Wrocław 2016, s. 363–378.
Dulewicz J., Postawy i reakcje polskiego społeczeństwa wobec zanieczyszczenia środowiska naturalnego w kraju (1971–1989), „Polska 1944/1945–1989. Studia i Materiały” 15, 2017, s. 79–96.
Dulewicz J., „Pyły, ludzie, przyroda”. Zanieczyszczenie powietrza atmosferycznego w województwie kieleckim w latach 1975–1989, „Polska 1944/1945–1989. Studia i Materiały” 14, 2016, s. 89–213.
Dutkiewicz G., Dzieje samorządu terytorialnego w Polsce po II wojnie światowej, „Colloquium Wydziału Nauk Humanistycznych i Społecznych” 2010, nr 2, s. 193–206.
Gajewski M., Urządzenia komunalne Warszawy, Warszawa 1979.
Ginsbert-Gebert A., Gospodarka komunalna, w: Gospodarka Polski Ludowej 1944–1955, t. 2, red. J. Kaliński, Z. Landau, Warszawa 1976, s. 106–111.
Ginsbert-Gebert A., Polityka komunalna, Warszawa 1984.
Ginsbert-Gebert A., Zarys polityki komunalnej, Warszawa 1965.
Grzegorek G., Nadolski P., Wodociągi i kanalizacja Rudy Śląskiej. Zarys dziejów 1874–2018, Katowice–Ruda Śląska 2019.
Grzegorek G., Psiuk J., Wodociągi i kanalizacja Katowic, Katowice 2016.
Jarosz A., Kaliński J., Zawistowski A., Bibliografia historii gospodarczej Polski w latach 1944–1989, Warszawa 2003.
Jarosz D., Państwowy Zakład Higieny o żywności i odżywianiu w Polsce w latach 1945–1970, „Medycyna Nowożytna” 30, 2024, nr 1, s. 69–99.
Jarosz D., Problemy zanieczyszczenia wód i powietrza w Polsce w okresie stalinizmu i destalinizacji (analiza dyskursu), w: Od kwestii robotniczej do nowoczesnej kwestii socjalnej. Studia z polskiej polityki społecznej XX i XXI wieku, t. 5, Rzeszów 2017, s. 127–142.
Jarosz D., Problemy zanieczyszczeń wód w Polsce w latach 1945–1961: wstęp do badań, RDSG, t. 76, 2016, s. 385–409.
Jarosz D., Zanieczyszczenie wód i powietrza w Polsce w latach 1945–1970 jako problem władzy i społeczeństwa, „Polska 1944/45–1989. Studia i Materiały” 15, 2017, s. 37–78.
Perkowski P., „Brudna melina” i życie społeczne PRL, „Studia Historica Gedanensia” 1, 2010, s. 145–154.
Perkowski P., Gdańsk – miasto od nowa. Kształtowanie społeczeństwa i warunki bytowe w latach 1945–1970, Gdańsk 2013.
Nikonorow M., Ćwiertniewska E., Łuczak J., Maleszewski J., Miłkowska-Jankowska D., Misiakiewicz Z., Nowak K., Wpływ zanieczyszczenia środowiska (żywności, wody, powietrza atmosferycznego i gleby) na zdrowie ludności, „Polska 2000” 1975, nr 3: Aktualne i perspektywiczne problemy zdrowotne Polski, s. 206–225.
Szpak E., Epidemie chorób zakaźnych w powojennej Polsce jako problem społeczny, w: Od powietrza, głodu, ognia i wojny… Klęski elementarne na przestrzeni wieków, red. T. Głowiński, E. Kościk, Wrocław 2013, s. 297–308.
Szpak E., „Twoje zdrowie w twoich rękach” – zdrowie, higiena i warunki życia w PRL, w: Szkice o codzienności PRL, red. M. Kruszyński, T. Osiński, Lublin 2016, s. 147–166.
Szpak E., Warunki sanitarne w powojennej Polsce. Zarys problemów i dynamiki zmian (1945–1970), „Polska 1944/45–1989. Studia i materiały” 12, 2014, s. 277–300.
Wierzbicki R., Wodociągi Krakowa 1940–2000, Kraków 2001.
Wróbel W., Wodociągi i kanalizacja Białegostoku. O czasów najdawniejszych do 2015 r., Białystok 2015.
Zakopiańskie wodociągi i kanalizacja, red. J.M. Roszkowski, Zakopane 2006.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 12
Liczba cytowań: 0
