Przejdź do sekcji głównej Przejdź do głównego menu Przejdź do stopki
  • Zarejestruj
  • Zaloguj
  • Język
    • English
    • Język Polski
  • Menu
  • Strona domowa
  • Aktualny numer
  • Archiwum
  • Ogłoszenia
  • O czasopiśmie
    • O czasopiśmie
    • Przesyłanie tekstów
    • Zespół redakcyjny
    • Polityka prywatności
    • Kontakt
  • Zarejestruj
  • Zaloguj
  • Język:
  • English
  • Język Polski

Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych

Pociąg pospieszny czy osobowy? Spór narodowościowy wokół witkowickiej huty w Czechosłowacji w okresie międzywojennym
  • Strona domowa
  • /
  • Pociąg pospieszny czy osobowy? Spór narodowościowy wokół witkowickiej huty w Czechosłowacji w okresie międzywojennym
  1. Strona domowa /
  2. Archiwum /
  3. Tom 87 (2025) /
  4. Artykuły (Articles)

Pociąg pospieszny czy osobowy? Spór narodowościowy wokół witkowickiej huty w Czechosłowacji w okresie międzywojennym

Autor

  • Grzegorz Gąsior Instytut Studiów Interkulturowych Europy Środkowo-Wschodniej, Wydział Lingwistyki Stosowanej Uniwersytetu Warszawskiego https://orcid.org/0000-0002-1014-6113

DOI:

https://doi.org/10.12775/RDSG.2025.07

Słowa kluczowe

Czechosłowacja, huta żelaza w Witkowicach, mniejszości narodowe, nacjonalizm gospodarczy, przemysł

Abstrakt

Huta żelaza w Witkowicach należała do największych zakładów przemysłowych w międzywojennej Czechosłowacji, o strategicznym znaczeniu. Większość robotników zakładu stanowili Czesi, lecz dominującą pozycję w kierownictwie i na wyższych stanowiskach zajmowali Niemcy. Artykuł omawia spory narodowościowe i prowadzoną na tym tle rywalizację o wpływy w zakładzie pomiędzy różnymi grupami interesu, reprezentującymi narodowość czeską i niemiecką, a także rolę organów państwowych.

Biogram autora

Grzegorz Gąsior - Instytut Studiów Interkulturowych Europy Środkowo-Wschodniej, Wydział Lingwistyki Stosowanej Uniwersytetu Warszawskiego

Grzegorz Gąsior – dr hab., adiunkt badawczo-dydaktyczny w Instytucie Studiów Interkulturowych Europy Środkowo-Wschodniej na Wydziale Lingwistyki Stosowanej Uniwersytetu Warszawskiego. Zajmuje się historią Czechosłowacji i Śląska Cieszyńskiego w XX w. Jest autorem artykułów naukowych i monografii, m.in. Polityka narodowościowa państwa na czechosłowackim Śląsku Cieszyńskim w latach 1920–1938 (Warszawa 2020).

Bibliografia

Albrecht C., Economic Nationalism in the Sudetenland, 1918–1938, w: Czechoslovakia in a Nationalist and Fascist Europe 1918–1948, red. M. Cornwall, R.J.W. Evans, Oxford 2007, s. 89–108.

Dvořák J., Vítkovice v éře budování státu. Příspěvek k sociálním dějinám, Praha 2015, mps pracy dyplomowej, Univerzita Karlova v Praze, Pedagogická fakulta, Katedra dějin a didaktiky dějepisu, https://dspace.cuni. cz/bitstream/handle/20.500.11956/80597/DPTX_2013_2_11410_0_390815_0_150452.pdf?sequence=1&isAllowed=y (27 VI 2024).

Gąsior G., Polityka narodowościowa państwa na czechosłowackim Śląsku Cieszyńskim w latach 1920–1938, Warszawa 2020.

Hájek J., Kubů E., Specifické rysy hospodářského nacionalismu v multinacionální střední Evropě – případ českých zemí, w: O hospodářskou národní državu. Úvahy a stati o moderním českém a německém nacionalismu v českých zemích / For Economic National Possessions. Reflections and Studies in Modern Czech and German Nationalism in the Czech Lands, red. J. Hájek, D. Jančík, E. Kubů, Praha 2009, s. 13–30.

Jiřík K., Vítkovice – nejvíce germanizovaná obec v Předlitavsku, „Ostrava. Příspěvky k dějinám a současnosti Ostravy a Ostravska” 21, 2003, s. 162–196.

Kladiwa P., Boj o dítě. Zápisy do obecných škol v moravské části Ostravska v první čtvrtině 20. století, „Ostrava. Příspěvky k dějinám a současnosti Ostravy a Ostravska” 35, 2021, s. 53–96.

Kofman J., Nacjonalizm gospodarczy w Europie Środkowo-Wschodniej w latach międzywojennych, w: Europa Środkowo-Wschodnia i Ameryka Południowa 1918–1939. Szkice o nacjonalizmie ekonomicznym, red. H. Szlajfer, Warszawa 1992, s. 225–284.

Koudela T., Vítkovické učňovské školství 1883–1938, w: Hospodářské dějiny Moravy a Slezska. Vybrané kapitoly z 20. století = The History of Moravian and Silesian Economy. Selected Chapters from 20th Century, Brno 2016, s. 164–171.

Machotková J., Správa a organizace Vítkovických železáren do roku 1945, „Sborník archivních prací” 36, 1986, nr 2, s. 413–474.

Majewski P.M., „Niemcy sudeccy” 1848–1948. Historia pewnego nacjonalizmu, Warszawa 2007.

Majlišová Szturcová A., Špiláčková M., Sociální politika Vítkovických železáren do roku 1945, Ostrava 2016.

Matějček J., Vytiska J., Vítkovice. Železárny a strojírny Klementa Gottwalda, Praha 1978.

Materna A., Vítkovické železárny v meziválečném Československu (1918–1939), w: Hospodářské dějiny Moravy a Slezska. Vybrané kapitoly z 20. století = The History of Moravian and Silesian Economy. Selected Chapters from 20th Century, Brno 2016, s. 43–55.

Myška M., Rytíři průmyslové revoluce. Šest studií k dějinám podnikatelů v českých zemích, Šenov u Ostravy 1997.

Nečas C., Vítkovické železárny v době národní nesvobody 1938–1945, Ostrava 1970.

Pitronová B., Vývoj národnostních poměrů pracovníků hutnictví železa českých zemí v letech 1880–1939, „Hospodářské dějiny = Economic History” 5, 1980, s. 87–180.

Seďa R., Život a vzpomínky hutního inspektora Vítkovických železáren Dr. Ing. Karla Biwanka, „Ostrava. Příspěvky k dějinám a současnosti Ostravy a Ostravska” 35, 2021, s. 323–365.

Steiner J., Sociální postavení dělnictva Vítkovických železáren v letech 1918–1938, „Hospodářské dějiny = Economic History” 5, 1980, s. 277–361.

Teichová A., Mezinárodní kapitál a Československo v letech 1918–1938, Praha 1994.

Veselská M., Oskar Federer – podnikatel a sběratel, w: Terezínské studie a dokumenty, red. M. Veselská, Praha 2003, s. 235–261.

Zářický A., Rothschildové a ti druzí aneb Dějiny velkopodnikání v Rakouském Slezsku před první světovou válkou, Ostrava 2005.

Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych

Pobrania

  • PDF

Opublikowane

2025-12-15

Jak cytować

1.
GĄSIOR, Grzegorz. Pociąg pospieszny czy osobowy? Spór narodowościowy wokół witkowickiej huty w Czechosłowacji w okresie międzywojennym. Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych [online]. 15 grudzień 2025, T. 87, s. 191–222. [udostępniono 16.12.2025]. DOI 10.12775/RDSG.2025.07.
  • PN-ISO 690 (Polski)
  • ACM
  • ACS
  • APA
  • ABNT
  • Chicago
  • Harvard
  • IEEE
  • MLA
  • Turabian
  • Vancouver
Pobierz cytowania
  • Endnote/Zotero/Mendeley (RIS)
  • BibTeX

Numer

Tom 87 (2025)

Dział

Artykuły (Articles)

Licencja

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Statystyki

Liczba wyświetleń i pobrań: 14
Liczba cytowań: 0

Wyszukiwanie

Wyszukiwanie

Przeglądaj

  • Indeks autorów
  • Lista archiwalnych numerów

Użytkownik

Użytkownik

Aktualny numer

  • Logo Atom
  • Logo RSS2
  • Logo RSS1

Informacje

  • dla czytelników
  • dla autorów
  • dla bibliotekarzy

Newsletter

Zapisz się Wypisz się

Język / Language

  • English
  • Język Polski

Tagi

Szukaj przy pomocy tagu:

Czechosłowacja, huta żelaza w Witkowicach, mniejszości narodowe, nacjonalizm gospodarczy, przemysł
W górę

Akademicka Platforma Czasopism

Najlepsze czasopisma naukowe i akademickie w jednym miejscu

apcz.umk.pl

Partnerzy platformy czasopism

  • Akademia Ignatianum w Krakowie
  • Akademickie Towarzystwo Andragogiczne
  • Fundacja Copernicus na rzecz Rozwoju Badań Naukowych
  • Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk
  • Instytut Kultur Śródziemnomorskich i Orientalnych PAN
  • Instytut Tomistyczny
  • Karmelitański Instytut Duchowości w Krakowie
  • Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych w Krośnie
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych we Włocławku
  • Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Stanisława Pigonia w Krośnie
  • Polska Fundacja Przemysłu Kosmicznego
  • Polskie Towarzystwo Ekonomiczne
  • Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
  • Towarzystwo Miłośników Torunia
  • Towarzystwo Naukowe w Toruniu
  • Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
  • Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
  • Uniwersytet Mikołaja Kopernika
  • Uniwersytet w Białymstoku
  • Uniwersytet Warszawski
  • Wojewódzka Biblioteka Publiczna - Książnica Kopernikańska
  • Wyższe Seminarium Duchowne w Pelplinie / Wydawnictwo Diecezjalne „Bernardinum" w Pelplinie

© 2021- Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu Deklaracja dostępności Sklep wydawnictwa