Pledges as state financing deeds in the Grand Duchy of Lithuania in the early sixteenth century
DOI:
https://doi.org/10.12775/RDSG.2022.SI.02Słowa kluczowe
Wielkie Księstwo Litewskie (WKL), zastawy, warunki umowy, wykup zastawuAbstrakt
Przedmiotem artykułu jest praktyka zastawiania dóbr wielkoksiążęcych w latach 1502–1522. Szczególną uwagę zwrócono na rodzaje zastawów oraz zasady dysponowania zastawionym majątkiem. Badania wykazały, że w omawianym okresie dominowały umowy bezterminowe. Ten rodzaj zastawu dawał wierzycielom możliwość korzystania z całego dochodu z zastawionej domeny przez czas nieokreślony. Umowy na czas określony, umożliwiające korzystanie z zastawu przez kilka lat, korzystniejsze dla skarbu państwa, były stosunkowo rzadkie i najczęściej miały miejsce w przypadku odnowienia wcześniejszego kontraktu lub zmiany wierzyciela, co pozwalało na zmianę wcześniejszych warunków.
Bibliografia
Adamus J., Zastaw w prawie litewskim w XV i XVI wieku, Lviv, 1925.
Lietuvos Metrika. Knyga Nr. 1 (1380–1584). Užrašymų knyga 1, ed. A. Baliulis, R. Firkovičius, Vilnius, 1998; Knyga Nr. 5 (1427–1506). Užrašymų knyga 5, ed. A. Baliulis, A. Dubonis, Vilnius, 2012; Knyga Nr. 6 (1494–1506). Užrašymų knyga 6, ed. A. Baliulis, Vilnius, 2007; Knyga Nr. 7 (1506–1539). Užrašymų knyga 7, ed. I. Ilarienė, L. Karalius, D. Antanavičius, Vilnius, 2011; Knyga Nr. 8 (1499–1514). Užrašymų knyga 8, ed. A. Baliulis, R. Firkovičius, D. Antanavičius, Vilnius, 1995; Knyga Nr. 9 (1511–1518). Užrašymų knyga 9, ed. K. Pietkiewicz, Vilnius, 2002; Knyga Nr. 10 (1440–1523). Užrašymų knyga 10, ed. E. Banionis, A. Baliulis, Vilnius, 1997; Knyga Nr. 11 (1518–1523). Įrašų knyga 11, ed. A. Dubonis, Vilnius, 1997; Knyga Nr. 12 (1522–1529). Užrašymų knyga 12, ed. D. Antanavičius, A. Baliulis, Vilnius, 2001; Knyga Nr. 15 (1528–1538). Užrašymų knyga 15, ed. A. Dubonis, Vilnius, 2002; Knyga Nr. 224 (1522–1530). 4-oji Teismų bylų knyga (XVI a. pabaigos kopija), ed. S. Lazutka, I. Valikonytė, Vilnius, 1997.
Pietkiewicz K., Kieżgajłowie i ich latyfundium do połowy XVI w., Poznań, 1982.
Pietkiewicz K., Wielkie Księstwo Litewskie pod rządami Aleksandra Jagiellończyka: studia nad dziejami państwa i społeczeństwa na przełomie XV i XVI wieku, Oświęcim, 2014.
Pociecha W., Królowa Bona, 1494–1557: czasy i ludzie odrodzenia, vol. 3, Poznań, 1958.
Šedvydis L., “Lucko (1507–1536) ir Vilniaus (1536–1555) vyskupo Pauliaus Alšėniškio dvaras: dvarioniai ir tarnybiniai bajorai”, Darbai ir dienos, 64, 2016, pp. 9–28.
Sucheni-Grabowska A., Odbudowa domeny królewskiej w Polsce 1504–1548, Warszawa, 2007.
Tyla A., Lietuvos Didžiosios Kunigaikštystės iždas, Vilnius, 2012.
Urmański A., “On efforts to improve the condition of the treasury of the Grand Duchy of Lithuania in the times of Sigismund the Old and the period of management by Jonas Jonaitis Zaberezinskis in Užnemunė”, Lithuanian Historical Studies, 20, 2016, pp. 53–78.
Urmański A., “Zaberezinskių giminė XV–XVI a. LDK politinio elito gretose”, PhD dissertation, Kaunas, Vytautas Magnus University, 2017.
Urzędnicy Wielkiego Księstwa Litewskiego. Spisy, vol. 1: Województwo wileńskie XIV–XVIII wiek, ed. A. Rachuba, prep. H. Lulewicz, A. Rachuba, P.P. Romaniuk, in cooperation with U. Jamialjanczyk, Warszawa, 2004; vol. 2: Województwo trockie XIV–XVIII wiek, ed. A. Rachuba, prep. H. Lulewicz, A. Rachuba, P.P. Romaniuk, and A. Haratym, in cooperation with A. Macuk and Je. Aniszczenko, Warszawa, 2009; vol. 3: Księstwo Żmudzkie XV–XVIII wiek, ed. A. Rachuba, prep. H. Lulewicz, A. Rachuba, P.P. Romaniuk, and A. Haratym, Warszawa, 2015.
Wyczański A., “Rozdawnictwo dóbr królewskich za Zygmunta I”, Przegląd Historyczny, 44, 1953, no. 3, pp. 281–308.
Довпар-Запольский М., Государственное хозяйство Великого Княжества Литовского при Ягеллонах, Киев, 1901.
Любавский М., Литовско-русский сейм: Опыт по истории учреждения в связи с внутренним строем и внешней жизнью государства, Москва, 1900.
Любавский М., Областное деление и местное управление Литовско-Русского государства ко времени издания первого литовского статута, Москва, 1892.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 75
Liczba cytowań: 0
