W czterdziestolecie sankcji wobec Iranu. Analiza przyczyn i skutków polityczno-gospodarczych: 1979–2019
DOI:
https://doi.org/10.12775/RDSG.2021.09Słowa kluczowe
współpraca transatlantycka, Wspólny Kompleksowy Plan Działania, przyczyny sankcji, skutki sankcji, sankcje USA, ONZ i UE wobec IranuAbstrakt
Artykuł ma na celu ocenę skuteczności sankcji stosowanych przez państwa Zachodu wobec Iranu w okresie 40 lat (1979–2019). We wstępie postawiono hipotezę, że skoordynowane sankcje Stanów Zjednoczonych i państw europejskich mogą doprowadzić do osiągnięcia głównego celu wobec Iranu: ograniczenia programu nuklearnego rozwijanego przez to państwo. Program ten był postrzegany przez Zachód jako poważne zagrożenie bezpieczeństwa międzynarodowego. Przedstawiono powody nałożenia sankcji na Iran przez USA, ewolucję stanowiska europejskiego wobec ich stosowania oraz mechanizmy i skutki współpracy państw Zachodu w wywieraniu presji gospodarczej na Iran. Oceniono realizację amerykańskich i europejskich celów sankcji, tak, by zrozumieć powody wycofania się w 2018 r. Stanów Zjednoczonych z podpisanego w 2015 r. porozumienia z Iranem.
Bibliografia
Adebahr C., Europe and Iran. The Nuclear Deal and Beyond, London–New York 2017.
Ambrose S.E., Rise to Globalism. American Foreign Policy since 1938, New York 1993.
Bloomfield L.P., Crisis Management Outside the NATO Area. Allies or Competitors?, w: Allies in a Turbulent World. Challenges to U.S. And Western European Cooperation, red. F.A.M. Alting von Geusau, Lexington 1982, s. 49–62.
Cronberg T., No EU, No Iran Deal. The EU’s Choice between Multilateralism and the Transatlantic Link, „The Nonproliferation Review” 24, 2017, nr 3–4, s. 243–259.
Dupont P., The EU-Iran Dialogue in the Context of the Ongoing Nuclear Crisis, „The Central European Journal of International and Security Studies” 3, 2010, nr 1, s. 97–112, http://www.cejiss.org/issue-detail/the-eu-iran-dialogue-in-the-context-of-the-ongoing-nuclear-crisis (30 IX 2021).
Fiedler R., Iran a reżim nieproliferacji broni jądrowej. Dylematy i wyzwania, Poznań 2013.
Galtung J., On the Effects of International Economic Sanctions. With Examples from the Case of Rhodesia, „World Politics” 19, 1967, nr 3, s. 378–416.
Giumelli F., The Success of Sanctions. Lessons Learned from the EU Experience, Farnham 2013.
Gul A.A., Iran’s Pursuit of Peaceful Nuclear Technology, „Pakistan Horizon” 65, 2012, nr 1, s. 35–52.
Guzansky Y., Shapir Y.S., Iran Goes Ballistic, „Middle East Quarterly” 22, 2015, nr 1, s. 1–12.
Jentleson B.W., Effective Multilateralism. A US Perspective, w: Effective Multilateralism. Through the Looking Glass of East Asia, red. J. Prantl, New York 2013, s. 90–108.
Jones L., Portela C., Evaluating the “Success” of International Economic Sanctions. Multiple Goals, Interpretive Methods and Critique, „Research Collection School of Social Sciences” 2014, nr 1671, https://ink.library.smu.edu. sg/cgi/viewcontent.cgi?article=2928&context=soss_research (30 IX 2021).
Katzman K., Iran Sanctions, Congressional Research Service, 31 V 2013 r., http://www.fas.org/sgp/crs/mideast/RS20871.pdf (30 IX 2021).
Katzman K., Iran Sanctions, Congressional Research Service, 19 VIII 2014 r., http://fas.org/sgp/crs/ mideast/RS20871.pdf (30 IX 2021).
Katzman K., Iran Sanctions, Congressional Research Service, 23 III 2016 r., https://www.fas.org/sgp/ crs/mideast/RL32048.pdf (30 IX 2021).
Kozhanov N.A., U.S. Economic Sanctions against Iran. Undermined by External Factors, „Middle East Policy Council” 18, 2011, nr 3, s. 144–160, http:// www.mepc.org/journal/middle-east-policy-archives/us-economic-sanctions- against-iran-undermined-external-factors?print (25 VII 2014); http://trade.ec.europa.eu/doclib/docs/2006/september/ tradoc_113392.pdf (21 IX 2014).
LaFeber W., The American Age. United States Foreign Policy at Home and Abroad since 1750, New York 1989.
Léonard S., Kaunert Ch., “Between a Rock and a Hard Place?” The European Union’s Financial Sanctions Against Suspected Terrorists, Multilateralism and Human Rights, „Cooperation and Conflict” 47, 2012, nr 4, s. 473–494.
Litwak R.S., Rogue States and US Foreign Policy. Containment after the Cold War, Washington 2000.
Lohmann S., The Convergence of Transatlantic Sanction Policy Against Iran, „Cambridge Review of International Affairs” 29, 2016, nr 3, s. 930–951.
Matera P., Matera R., Why Does Cooperation Work or Fail? The Case of EU-US Sanction Policy Against Iran, „Croatian International Relations Review” 25 (85), 2019, s. 30–62.
Meyer J.E., Second Thoughts on Secondary Sanctions, „University of Pennsylvania Journal of International Law” 30, 2009, nr 3, s. 905–968.
Patterson R., EU Sanctions on Iran. The European Political Context, „Middle East Policy” 20, 2013, nr 1, s. 135–146.
Pieper M., The Transatlantic Dialogue on Iran. The European Subaltern and Hegemonic Constraints in the Implementation of the 2015 Nuclear Agreement with Iran, „European Security” 26, 2017, nr 1, s. 99–119.
Rivlin P., Leverage of Economic Sanctions. The Case of US Sanctions Against Iran, 1979–2016, w: Geo-economics and Power Politics in the 21st Century. The Revival of Economic Statecraft, red. M. Wigell, S. Scholvin, M. Aaltola, London–New York 2019, s. 99–113.
Rosenberger L., Economic Statecraft and US Foreign Policy, London 2020.
Sadat M.H., Hughes J.P., U.S.-Iran Engagement Through Afghanistan, „Middle East Policy Council” 17, 2010, nr 1, s. 31–51.
Shambaugh G.E., States, Firms, and Power. Successful Sanctions in United States Foreign Policy, New York 1999.
Skodlarski J., Matera R., Gospodarka światowa. Geneza i rozwój, Warszawa 2004.
Therme C., Iran and Iraq. Between Reconstruction and Containment, w: The Neighbours of the European Union’s Neighbours. Diplomatic and Geopolitical Dimension Beyond the European Neighbourhood Policy, red. S. Gstöhl, E. Lannon, London 2016, s. 145–166.
Van de Graaf T., The “Oil Weapon” Reversed? Sanctions against Iran and U.S. – EU Structural Power, „Middle East Policy” 20, 2013, nr 3, s. 145–163.
Waltz K., Man, the State, and War. A Theoretical Analysis, New York 1959.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 958
Liczba cytowań: 0
