Liberalny internacjonalizm Stanów Zjednoczonych a problem Górnego Śląska w latach 1918–1919
DOI:
https://doi.org/10.12775/KH.2023.130.1.02Słowa kluczowe
XX w., Górny Śląsk, Stany Zjednoczone, liberalny internacjonalizm, Europa, paryska konferencja pokojowa, Polska, NiemcyAbstrakt
Po zakończeniu I wojny światowej w 1918 r., w czasie paryskiej konferencji pokojowej, Stany Zjednoczone, dążąc do ustanowienia w Europie trwałego pokoju, zaangażowały się w uregulowanie europejskich kwestii terytorialnych. Uznawano je bowiem za problem o powszechnym, ponadnarodowym wymiarze. Kwestia Górnego Śląska, dzieląca wówczas Polskę i Niemcy, oceniana był przez administrację amerykańską z perspektywy liberalnego internacjonalizmu, zakładającego budowę ponadnarodowej wspólnoty politycznej i gospodarczej.
Bibliografia
Edycje źródłowe
Amerykanin w Warszawie, 1919–1924. Niepodległa Rzeczpospolita oczami pierwszego ambasadora Stanów Zjednoczonych, oprac. Vivian Hux Reed, M.B.B. Biskupski, Jochen Böhler, Jan-Roman Potocki, Znak, Kraków 2018.
Archiwum Polityczne Ignacego Paderewskiego, t. 2: 1919–1921, oprac. Witold Stankiewicz, Andrzej Piber, Ossolineum, Wrocław–Warszawa 1974.
Papers Relating to the Foreign Relations of the United States, wyd. Joseph V. Fuller, United States Government Printing Office, Washington D.C., 1942, http://digi- coll.library.wisc.edu/FRUS/Browse.html (dostęp: 1 VI 2022): The Paris Peace Conference, 1919, t. 1: Policies and Proposals of the United States and the Allies; t. 2: Food Relief; t. 2: Austria and Hungary; t. 6; t. 7: The Council of Heads of Delegations; t. 10: Supreme Economic Council; t. 11: Minutes of Meetings of the American Commissioners Plenipotentiary and of the Commissioners and Technical Advisers of the American Delegation; t. 12: The Second Dresel Mission to Germany.
Wilson Theodor Woodrow, Address to the Senate of the United States. „A World League for Peace”, January 22, 1917, The American Presidency Project, https://www. presidency.ucsb.edu/documents/address-the-senate-the-united-states-worldleague-for-peace (dostęp: 1 VI 2022).
Wilson Theodor Woodrow, Address to a Joint Session of Congress Requesting a Declaration of War Against Germany, April 2, 1917, The American Presidency Project, https://www.presidency.ucsb.edu/documents/address-joint-session-con- gress-requesting-declaration-war-against-germany (dostęp: 1 VI 2022).
Opracowania
Ambrosius Lloyd, Woodrow Wilson and American Internationalism, Cambridge University Press, New York 2017.
Campbell F. Gregory, The Struggle for Upper Silesia, 1919–1922, „The Journal of Modern History” 42, 1970, 3, s. 361–385.
Kulak Teresa, Propaganda antypolska dolnośląskich władz prowincjonalnych w latach 1922–1933, Ossolineum, Wrocław 1981.
Lundgreen-Nielsen Kay, Aspects of American Policy towards Poland at the Paris Peace Conference and the Role of Isaiah Bowman, w: The Reconstruction of Poland, 1914–1923, red. Paul Latawski, St. Martin’s Press, New York 1992, s. 95–116.
Lundgreen-Nielsen Kay, The Polish Problem at the Paris Peace Conference. A Study of the Policies of the Great Powers and the Poles, 1918–1919, Odense University Press, Odense 1979.
Pease Neal, Poland, the United States, and the Stabilization of Europe, 1919–1933, Oxford University Press, New York 1986.
Przewłocki Jan, Stosunek mocarstw zachodnioeuropejskich do problemów Górnego Śląska w latach 1918–1939, PWN, Warszawa 1978.
Schmitt Carl, Nomos ziemi w prawie międzynarodowym ius publicum Europaeum, Fundacja Augusta Hrabiego Cieszkowskiego, Warszawa 2019 (oryg. niem. 1950).
Throntveit Trygve, Power without Victory. Woodrow Wilson and the American Internationalist Experiment, University of Chicago Press, Chicago 2017.
Wandycz Piotr, The United States and Poland, Harvard University Press, Cambridge, Mass. 1980.
Wędrowski Jacek, Stany Zjednoczone wobec konfliktów na wschodzie Europy, 1917–1922. Wybrane problemy, Jacek Ryszard Wędrowski, Warszawa 2017.
Wędrowski Jacek, Wizje i realia. USA a Europa środkowowschodnia 1919–1923, PWN, Warszawa 1990.
Williams William A., The Tragedy of American Diplomacy, W.W. Norton & Company, New York 2009.
Winid Bogusław W., W cieniu Kapitolu. Dyplomacja polska wobec Stanów Zjednoczonych Ameryki, 1919–1939, Pomost, Warszawa 1991.
Wolff Larry, Woodrow Wilson and the Reimagining of Eastern Europe, Stanford University Press, Stanford 2020.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 408
Liczba cytowań: 0
