O różnych koncepcjach i praktykach edytorskich na przykładzie akt sejmiku kowieńskiego z lat 1733–1795
DOI:
https://doi.org/10.12775/KH.2022.129.4.04Słowa kluczowe
Rzeczpospolita Obojga Narodów, szlachta, sejmiki, parlamentaryzm, Wielkie Księstwo Litewskie, powiat kowieńskiAbstrakt
Wydanie akt sejmikowych kowieńskich z lat 1733–1795 należy uznać za ważne wydarzenie w historii polskiego edytorstwa, gdyż jest to pierwsza nowoczesna edycja części akt sejmikowych z jednego okręgu (powiatu kowieńskiego) dotycząca Wielkiego Księstwa Litewskiego. Celem artykuł jest prezentacja tego zbioru dokumentów, jak również przyjętych w nim rozwiązań edytorskich (zasady gromadzenia materiału, selekcji, porządkowania oraz kwestie redakcyjne) na tle dotychczasowej dyskusji nad wydawaniem tego typu bardzo ważnych źródeł do dziejów dawnej Rzeczypospolitej.
Bibliografia
Edycje źródłowe
Akta sejmikowe województw poznańskiego i kaliskiego. Lata 1668–1675, wyd. Michał Zwierzykowski, Robert Kołodziej, Andrzej Kamieński, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2018.
Akta sejmikowe województw poznańskiego i kaliskiego. Lata 1676–1695, wyd. Michał Zwierzykowski, Robert Kołodziej, Andrzej Kamieński, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2018.
Akta sejmikowe województw poznańskiego i kaliskiego. Lata 1696–1732, wyd. Michał Zwierzykowski, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 2008.
Akta sejmikowe województw poznańskiego i kaliskiego. Lata 1733–1763, wyd. Michał Zwierzykowski, DiG, Warszawa 2015.
Akta sejmikowe województwa bełskiego. Lata 1572–1655, wyd. Michał Zwierzykowski, Robert Kołodziej, Księgarnia Akademicka, Kraków 2020.
Akta sejmikowe województwa bełskiego. Lata 1656–1695, wyd. Michał Zwierzykowski, Robert Kołodziej, Andrzej Kamieński, Księgarnia Akademicka, Kraków 2022.
Akta sejmikowe województwa bełskiego. Lata 1696–1772 (1792), wyd. Michał Zwierzykowski, Robert Kołodziej, Księgarnia Akademicka, Kraków 2021.
Akta sejmikowe województwa lubelskiego 1572–1632, wyd. Henryk Gmiterek, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2016.
Akta sejmikowe województwa lubelskiego 1633–1668, wyd. Henryk Gmiterek, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2021.
Akta sejmikowe ziemi chełmskiej 1572–1668, wyd. Wiesław Bondyra, Henryk Gmiterek, Jerzy Ternes, Wydawnictwo UMSC, Lublin 2013.
Akta sejmiku podolskiego in hostico 1672–1698, wyd. i oprac. Jarosław Stolicki, Societas Vistulana, Kraków 2002.
Akta zjazdów stanów Wielkiego Księstwa Litewskiego, t. 1: Okresy bezkrólewi (1572–1576, 1586–1587, 1632, 1648, 1696–1697, 1706–1709, 1733–1735, 1763–1764), oprac. Henryk Lulewicz, IH PAN, Neriton, Warszawa 2006; t. 2: Okresy panowań królów elekcyjnych XVI–XVII wiek, oprac. Henryk Lulewicz, IH PAN, Neriton, Warszawa 2009.
Lauda sejmików ziemi dobrzyńskiej, wyd. Franciszek Kluczycki, Wydawnictwa Komisji Historycznej Akademii Umiejętności, Kraków 1887.
Lietuvos Didžiosios Kunigaikštystės seimelių instrukcijos (1788–1790), wyd. Robertas Jurgaitis, Adam Stankevič, Asta Verbickienė, Mykolo Romerio universitetas, Parlamentarizmo istorijos tyrimų centras, Vilnius 2015.
Materiały źródłowe do dziejów Żydów w księgach grodzkich lubelskich z doby panowania Augusta II Sasa 1697–1733, oprac. Henryk Gmiterek, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2001 (Judaica Lublinensia, t. 1).
Materiały źródłowe do dziejów Żydów w księgach grodzkich lubelskich z doby panowania Michała Korybuta Wiśniowieckiego i Jana III Sobieskiego 1669–1697, oprac. Henryk Gmiterek, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2003 (Judaica Lublinensia, t. 2).
Materiały źródłowe do dziejów Żydów w księgach grodzkich lubelskich z doby panowania Władysława IV i Jana Kazimierza Wazów 1633–1669, oprac. Henryk Gmiterek, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2006 (Judaica Lublinensia, t. 3).
Materiały źródłowe do dziejów Żydów w księgach grodzkich lubelskich z doby panowania Zygmunta III Wazy 1587–1632, oprac. Henryk Gmiterek, Wydawnictwo UMSC, Lublin 2014 (Fontes Lublinenses, t. 6).
Sejmy i sejmiki koronne wobec Żydów, wybór i oprac. Anna Michałowska-Mycielska, WUW, Warszawa 2006.
Żydzi polscy 1648–1772. Źródła, oprac. Adam Kaźmierczyk, Księgarnia Akademicka, Kraków 2001 (Studia Judaica Cracoviensia, t. 6).
Opracowania
Bednaruk Waldemar, Sejmiki lubelskie w okresie stanisławowskim (1764–1794), Wydawnictwo KUL, Lublin 2011.
Bulińska Kamila, Relacje szlachty wielkopolskiej z Żydami w świetle akt sejmiku województw poznańskiego i kaliskiego z lat 1668–1763, „Historia Slavorum Occidentis” 12, 2022, 2 (33), s. 35–68.
Chodyła Zbigniew, [rec.] Akta sejmikowe województw poznańskiego i kaliskiego. Lata 1733–1763, wyd. Michał Zwierzykowski, Wydawnictwo DiG, Warszawa 2015, ss. 986, „Roczniki Historyczne” 82, 2016, s. 268–272.
Chodyła Zbigniew, [rec.] Akta sejmikowe województw poznańskiego i kaliskiego. Lata 1696–1732, wyd. Michał Zwierzykowski, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 2008, ss. 1204 + 16 ilustracji w tekście, „Roczniki Historyczne” 75, 2009, s. 206–215.
Dygdała Jerzy, [rec.] Akta sejmikowe województw poznańskiego i kaliskiego. Lata 16961732, wyd. Michał Zwierzykowski, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 2008, ss. 1201, „Wiek Oświecenia” 26, 2010, s. 126–130.
Dygdała Jerzy, [rec.] Pełna dokumentacja działalności sejmików województw poznańskiego i kaliskiego z czasów Augusta III, „Wiek Oświecenia” 33, 2017, s. 284–287.
Dygdała Jerzy, Czy i jak wydawać gazety pisane z XVIII wieku?, w: Edytorstwo źródeł. Różne drogi – wspólny cel, red. Adam Perłakowski, Historia Jagellonica, Kraków 2017, s. 123–142.
Filipczak Witold, Uwagi o sejmikach litewskich w czasach Rady Nieustającej na tle praktyki parlamentarnej powiatu kowieńskiego, „Przegląd Nauk Historycznych” 19, 2020, 2, s. 71–103.
Filipczak Witold, Życie sejmikowe Prowincji Wielkopolskiej 1780–1786, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2012.
Glabisz Grzegorz, Sejmiki Wielkopolski w latach 1764–1793, Wydział Historii UAM, Poznań 2022.
Jurgaitis Robertas, Nuo bajoriškosios savivaldos iki parlamentarizmo. Vilniaus seimelio veikla, 1717–1795 m., Parlamentarizmo istorijos tyrimų centras, Vilnius 2016.
Jusupović Monika, Funkcjonowanie kowieńskich sejmików gospodarskich po reformach Sejmu Niemego, „Kwartalnik Historyczny” 127, 2020, 4, s. 855–881.
Jusupović Monika, Instrukcje kowieńskie z lat 1733–1795 jako głos szlachty w sprawach powiatowych, „Klio” 50, 2019, 3, s. 35–58.
Jusupović Monika, Problem legalnego miejsca sejmików jako element rywalizacji politycznej na przykładzie sejmików kowieńskich za panowania Stanisława Augusta, „Przegląd Wschodni” 14, 2018, 4, s. 841–854.
Jusupović Monika, Prowincjonalna elita litewska w XVIII wieku. Działalność polityczna rodziny Zabiełłów w latach 1733–1795, PTH, Neriton, IH PAN, Warszawa 2014.
Jusupović Monika, Uczestnicy sejmików kowieńskich w czasach Augusta III i Stanisława Augusta Poniatowskiego – teoria i praktyka, „Rocznik Lituanistyczny” 2, 2016, s. 127–142.
Kołodziej Robert, Zwierzykowski Michał, Bibliografia parlamentaryzmu Rzeczypospolitej szlacheckiej, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 2012.
Konieczna Diana, Ustrój i funkcjonowanie sejmiku brzeskolitewskiego w latach 1565–1763, DiG, Warszawa 2013.
Korytko Andrzej, [rec.] Akta sejmikowe województwa poznańskiego i kaliskiego. Lata 1696–1732, wyd. M. Zwierzykowski, Poznań 2008, „Teki Sejmowe” 1, 2010, s. 135–138.
Kosińska Urszula, [rec.] Akta sejmikowe województw poznańskiego i kaliskiego. Lata 1696– 1732, wyd. Michał Zwierzykowski, Poznań 2008, Wydawnictwo Poznańskie, ss. 1201, „Kwartalnik Historyczny” 117, 2010, 3, s. 140–146.
Lityński Adam, O modelu monografii sejmiku, „Czasopismo Prawno-Historyczne” 35, 1985, 1, s. 145–161.
Lityński Adam, Sejmiki dawnej Rzeczypospolitej (na marginesie pracy J. Włodarczyka, Sejmiki łęczyckie, Łódź 1973), „Przegląd Historyczny” 66, 1975, 2, s. 295–304.
Lityński Adam, Sejmiki w dawnej Rzeczypospolitej. Problemy badawcze, „Czasopismo Prawno-Historyczne” 48, 1996, 1–2, s. 47–62.
Łopatecki Karol, Edycje źródłowe akt sejmikowych. Przeszłość – teraźniejszość – przyszłość, „Miscellanea Historico-Iuridica” 14, 2015, 2, s. 9–42.
Michalski Jerzy, Publicystyka i parapublicystyka doby sejmu 1776 roku, „Kwartalnik Historyczny” 105, 1998, 1, s. 21–64.
Mikołajczyk Marian, [rec.] Akta sejmikowe województw poznańskiego i kaliskiego. Lata 1733–1763, wyd. Michał Zwierzykowski, Wydawnictwo DiG, Warszawa 2015, ss. XXII + 986, „Czasopismo Prawno-Historyczne” 68, 2016, 1, s. 310–313.
Perłakowski Adam, [rec.], Michał Zwierzykowski, Akta sejmikowe województw poznańskiego i kaliskiego. Lata 1696–1732, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 2008, ss. 1201, il. 16, „Studia Źródłoznawcze” 48, 2010, s. 188–190.
Stolicki Jarosław, Konferencja „Edycje źródłowe akt sejmikowych. Problemy i perspektywy edytorskie” (Warszawa, 15 października 2015 r.), „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace Historyczne” 143, 2016, 1, s. 225–228.
Stolicki Jarosław, O modelu monografii sejmiku w drugiej połowie XVII wieku, w: Po Unii – sejmiki szlacheckie w Rzeczypospolitej XVI–XVIII wieku, red. Henryk Lulewicz, Marek Wagner, Instytut Historii i Stosunków Międzynarodowych Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego, Siedlce 2013, s. 177–198.
Włodarczyk Jerzy, Sejmiki łęczyckie, Uniwersytet Łódzki, Łódź 1973.
Zakrzewski Andrzej B., Sejmiki Wielkiego Księstwa Litewskiego XVI–XVIII w. Ustrój i funkcjonowanie. Sejmik trocki, Liber, Warszawa 2000.
Zwierzykowski Michał, Samorząd sejmikowy województw poznańskiego i kaliskiego w latach 1696–1732, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 2010.
Zwierzykowski Michał, Wydawanie akt sejmikowych Rzeczypospolitej szlacheckiej – dorobek edytorski oraz refleksje nad klasyfikacją źródeł do dziejów osiemnastowiecznych sejmików, „Wiek Oświecenia” 27, 2011, s. 26–46.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 317
Liczba cytowań: 0
