Skip to main content Skip to main navigation menu Skip to site footer
  • Register
  • Login
  • Language
    • Čeština
    • Deutsch
    • English
    • Español (España)
    • Français (France)
    • Français (Canada)
    • Hrvatski
    • Italiano
    • Język Polski
    • Srpski
  • Menu
  • Home
  • Current
  • Archives
  • Announcements
  • About
    • About the Journal
    • Submissions
    • Editorial Team
    • Privacy Statement
    • Contact
  • Register
  • Login
  • Language:
  • Čeština
  • Deutsch
  • English
  • Español (España)
  • Français (France)
  • Français (Canada)
  • Hrvatski
  • Italiano
  • Język Polski
  • Srpski

Kwartalnik Historyczny

Letters from Death Row – a Linguistic Picture of the Prison Trauma of Convicts under the Communist Apparatus of Repression
  • Home
  • /
  • Letters from Death Row – a Linguistic Picture of the Prison Trauma of Convicts under the Communist Apparatus of Repression
  1. Home /
  2. Archives /
  3. Vol. 129 No. 4 (2022) /
  4. Rozprawy

Letters from Death Row – a Linguistic Picture of the Prison Trauma of Convicts under the Communist Apparatus of Repression

Authors

  • Danuta Jastrzębska-Golonka Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy https://orcid.org/0000-0001-7193-6824
  • Anna Kęcik Zespół Szkolno-Przedszkolny nr 1 w Bydgoszczy https://orcid.org/0000-0002-0059-5302

DOI:

https://doi.org/10.12775/KH.2022.129.4.03

Keywords

communist repressive apparatus, death row, linguistic image of the world, letters, trauma

Abstract

Those fighting for a free Poland, who did not accept the surrender of their country, liberated from German occupation in 1945, to the next invader – the Union of Soviet Socialist Republics and the new Polish communist regime – became victims of the new political system. Arrested, tortured, and accused of activities against the new government, they were sentenced to many years in prison or to death. While awaiting the executions, they wrote official, censored letters to their families, and secret messages if possible. The first were never sent, the second sometimes reached the recipients. The language of these letters forms the basis of this research. In their letters, convicts wrote requests, thanks, and farewells, shared their reflections on God, faith, and death, family values and their dramatic future. They gave vent to their emotions and feelings, which, thanks to the efforts of their families and historians, spoke out years later. The article interprets these texts using the methodology of the ‘linguistic image of the world’ developed by the Lublin Ethnolinguistic School.

Author Biographies

Danuta Jastrzębska-Golonka, Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy

Danuta Jastrzębska-Golonka, PhD in linguistics; Chair of Stylistics and Language Pragmatics at the Kazimierz Wielki University in Bydgoszcz. The author of many studies on applied linguistics, the language of Polish independence memoirs, the history of Polish didactics, didactics of literature, Polish language and history, Polish education abroad, issues of teaching and the functioning of children with disabilities, the language of schoolchildren; literature for children and young people.

Anna Kęcik, Zespół Szkolno-Przedszkolny nr 1 w Bydgoszczy

Anna Kęcik, MA in Polish Philology, speech therapist at the School and Kindergarten Complex no. 1 in Bydgoszcz; neurologist at the Logopaedic Centre of the 10th Military Hospital and Policlinic in Bydgoszcz, specialising in clinical work with children and adult patients with speech disorders. She has several years of teaching experience as a university lecturer at a university. Her research interests focus on language communication broadly understood.

References

Edycje źródłowe

Golgota wrocławska 1945–1956, wybór i oprac. Krzysztof Szwagrzyk, Klio, Wrocław 1995.

Golik Dawid, Szczypta-Szczęch Roksana, Ks. Władysław Gurgacz SJ, IPN-KŚZpNP, Kraków 2017.

Jakimek-Zapart Elżbieta, Sny wstaną… Grypsy Łukasza Cieplińskiego z celi śmierci, IPN-KŚZpNP, Warszawa 2020.

Listy z celi śmierci, wybór i oprac. Beata Sławińska, Wojskowe Centrum Edukacji Obywatelskiej im. płk. dypl. Mariana Prowita, Warszawa 2017.

Pawłowicz Jacek, Rotmistrz Witold Pilecki 1901–1948, IPN-KŚZpNP, Warszawa 2008.

Opracowania

Anusiewicz Janusz, Lingwistyka kulturowa. Zarys problematyki, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 1995.

Anusiewicz Janusz, Dąbrowska Anna, Fleischer Michael, Językowy obraz świata i kultura, w: Językowy obraz świata i kultura, red. Anna Dąbrowska, Janusz Anusiewicz, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2000 (Język a kultura, t. 13, Acta Universitatis Vratislaviensis”, nr 2218), s. 11–44.

Bartmiński Jerzy, Językowe podstawy obrazu świata, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2006.

Bartmiński Jerzy, Tokarski Ryszard, Językowy obraz świata a spójność tekstu, w: Teoria tekstu. Zbiór studiów, red. Teresa Dobrzyńska, Ossolineum, Wrocław 1986, s. 65–81.

Bugajski Marian, Wojciechowska Anna, Językowy obraz świata a literatura, w: Językowy obraz świata i kultura, red. Anna Dąbrowska, Janusz Anusiewicz, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2000 (Język a kultura, t. 13, Acta Universitatis Vratislaviensis”, nr 2218) s. 153–159.

Bukowczan-Rzeszut Agnieszka, „Oświęcim to była igraszka”. Co działo się w katowniach UB?, https://ciekawostkihistoryczne.pl/2016/09/17/oswiecim-to-byla-igraszka-co-dzialo-sie-w-katowniach-ub/ (dostęp: 15 II 2021).

Kowalski Waldemar, Bohaterowie z dołów śmierci, PWN, Warszawa 2016.

Miodońska-Brookes Ewa, Kulawik Adam, Tatara Marian, Zarys poetyki, PWN, Warszawa 1980.

Nowak Tomasz, Język w świetle odkryć nauki, Petrus, Kraków 2011.

Pisarek Walery, Pojęcie pola wyrazowego i jego użyteczność w badaniach stylistycznych, „Pamiętnik Literacki” 1967, 2, s. 493–516.

Płużański Tadeusz M., Bestie. Mordercy Polaków, 3S Media, Warszawa 2012.

Płużański Tadeusz M., Oprawcy. Zbrodnie bez kary, Capital, Warszawa 2012.

Rode Danuta, Dukała Karolina, Kabzińska Joanna, Zalewska-Łunkiewicz Karolina, Kliniczna psychologia sądowa, PWN, Warszawa 2020.

Słownik współczesnego języka polskiego, red. Bogusław Dunaj, Wilga, Warszawa 1996.

Sprawa karna przeciwko Danucie Siedzikównie ps. Inka, ipn.gov.pl. (dostęp: 22 II 2021), https://podziemiezbrojne.ipn.gov.pl/zol/biogramy/inka/wyrok/88722,Wyrok.html (dostęp: 22 II 2021).

Terlecki Ryszard, Miecz i tarcza komunizmu. Historia aparatu bezpieczeństwa w Polsce 1944–1990, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2007.

Walicki Ryszard, Tortury w Polsce 1945–1955 i współcześnie, Książka i Prasa, Warszawa 2013.

Wieliczka-Szarkowa Joanna, Żołnierze Wyklęci. Niezłomni bohaterowie, Wydawnictwo AA, Kraków 2013.

Wolsza Tadeusz, Więzienia stalinowskie w Polsce. System, codzienność, represje, RM, Warszawa 2013.

Wysocki Wiesław Jan, Rotmistrz Witold Pilecki 1901–1948, Biblioteka Armii Krajowej, Rytm, Warszawa 2012.

Kwartalnik Historyczny

Downloads

  • PDF (Język Polski)

Published

2023-04-01

How to Cite

1.
JASTRZĘBSKA-GOLONKA, Danuta and KĘCIK, Anna. Letters from Death Row – a Linguistic Picture of the Prison Trauma of Convicts under the Communist Apparatus of Repression. Kwartalnik Historyczny. Online. 1 April 2023. Vol. 129, no. 4, pp. 853-873. [Accessed 7 July 2025]. DOI 10.12775/KH.2022.129.4.03.
  • ISO 690
  • ACM
  • ACS
  • APA
  • ABNT
  • Chicago
  • Harvard
  • IEEE
  • MLA
  • Turabian
  • Vancouver
Download Citation
  • Endnote/Zotero/Mendeley (RIS)
  • BibTeX

Issue

Vol. 129 No. 4 (2022)

Section

Rozprawy

License

Creative Commons License

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.

Stats

Number of views and downloads: 397
Number of citations: 0

Search

Search

Browse

  • Browse Author Index
  • Issue archive

User

User

Current Issue

  • Atom logo
  • RSS2 logo
  • RSS1 logo

Information

  • For Readers
  • For Authors
  • For Librarians

Newsletter

Subscribe Unsubscribe

Language

  • Čeština
  • Deutsch
  • English
  • Español (España)
  • Français (France)
  • Français (Canada)
  • Hrvatski
  • Italiano
  • Język Polski
  • Srpski

Tags

Search using one of provided tags:

communist repressive apparatus, death row, linguistic image of the world, letters, trauma
Up

Akademicka Platforma Czasopism

Najlepsze czasopisma naukowe i akademickie w jednym miejscu

apcz.umk.pl

Partners

  • Akademia Ignatianum w Krakowie
  • Akademickie Towarzystwo Andragogiczne
  • Fundacja Copernicus na rzecz Rozwoju Badań Naukowych
  • Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk
  • Instytut Kultur Śródziemnomorskich i Orientalnych PAN
  • Instytut Tomistyczny
  • Karmelitański Instytut Duchowości w Krakowie
  • Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych w Krośnie
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych we Włocławku
  • Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Stanisława Pigonia w Krośnie
  • Polska Fundacja Przemysłu Kosmicznego
  • Polskie Towarzystwo Ekonomiczne
  • Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
  • Towarzystwo Miłośników Torunia
  • Towarzystwo Naukowe w Toruniu
  • Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
  • Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
  • Uniwersytet Mikołaja Kopernika
  • Uniwersytet w Białymstoku
  • Uniwersytet Warszawski
  • Wojewódzka Biblioteka Publiczna - Książnica Kopernikańska
  • Wyższe Seminarium Duchowne w Pelplinie / Wydawnictwo Diecezjalne „Bernardinum" w Pelplinie

© 2021- Nicolaus Copernicus University Accessibility statement Shop