Działalność polsko-rosyjskiej komisji granicznej w latach 1780–1781
DOI:
https://doi.org/10.12775/KH.2022.129.3.01Słowa kluczowe
Rzeczpospolita, Rosja, komisja delimitacyjna, rozgraniczenie polsko-rosyjskie, stosunki polsko-rosyjskie w XVIII w., Ukraina, Nowa SerbiaAbstrakt
Nasilająca się ze strony Rosji presja osadnicza na południową granicę Rzeczypospolitej, a wraz z nią próby zajęcia kompleksów leśnych należących do Ksawerego i Michała Lubomirskich celem wykorzystania ich jako źródło surowca do rozbudowy Chersonia, wywołały konflikt trwający od połowy 1778 r. Jego kulminacją było zajęcie lasu Nerubaj w marcu 1780 r. Dopiero wówczas Katarzyna II, która zgodziła się na powołanie komisji delimitacyjnej już w 1779 r., nominowała rosyjskich komisarzy i mogło dojść do rozpoczęcia prac wspólnej polsko-rosyjskiej komisji, zakończonych podpisaniem aktu rozgraniczenia w styczniu 1781 r.
Bibliografia
Edycje źródłowe
Correspondance de Stanislas-Auguste avec Catherine II et ses plus proches collaborateurs (1764–1796), oprac. Zofia Zielińska, Arcana, Kraków 2015.
Ihnatowski Ignacy, Dzieło kommissyi graniczney między Ukrainą polską i Nowo-Rossyą, cz. 1–3, drukarnia J.K.Mci, Warszawa 1781.
Korespondencja polityczna Stanisława Augusta. Augustyn Deboli 1780, oprac. Ewa Zielińska, Adam Danilczyk, IH PAN, Warszawa 2012.
Korespondencja polityczna Stanisława Augusta. Augustyn Deboli 1781, oprac. Ewa Zielińska, Adam Danilczyk, IH PAN, Warszawa 2015.
Volumina Legum, t. 6, nakł. Jozafata Ohryzki, Petersburg 1860.
Opracowania
Dukwicz Dorota, Sekretne wydatki rosyjskiej ambasady w Warszawie w latach 1772–1790, w: Gospodarka, społeczeństwo, kultura w dziejach nowożytnych. Studia ofiarowane Pani Profesor Marii Boguckiej, red. Andrzej Karpiński, Edward Opaliński, Tomasz Wiślicz, DiG, Warszawa 2010, s. 449–465.
Morozowska Kamila, Szkoła Rycerska Stanisława Augusta Poniatowskiego (1765–1794), Ossolineum, Wrocław 1961.
Konopczyński Władysław, Anglia wobec niedoszłej pacyfikacji prusko-rosyjskiej 1760–1 r., „Kwartalnik Historyczny” 25, 1911, 1, s. 35–54.
Konopczyński Władysław, Polska w dobie wojny siedmioletniej, t. 2: 1759–1763, Gebethner i Wolff, Kraków 1911
Konopczyński Władysław, Gurowski Władysław Roch, PSB, t. 9, Ossolineum, Wrocław 1960–1961, s. 171–173.
Michalski Jerzy, Fryderyk Wielki i Grzegorz Potiomkin w latach kryzysu przymierza prusko-rosyjskiego, w: Jerzy Michalski, Studia historyczne z XVIII i XIX wieku, t. 1: Polityka i społeczeństwo, [red. nauk. Wojciech Kriegseisen, Zofia Zielińska], Stentor, Warszawa 2007, s. 401–419.
Michalski Jerzy, Sprawa zwrotu ponadtraktatowych nabytków austriackich po pierwszym rozbiorze, w: Jerzy Michalski, Studia i szkice historyczne z XVIII i XIX wieku, Kraków 2020, s. 285–334.
Rostworowski Emanuel, Lubomirski Franciszek Ksawery, PSB, t. 18, Ossolineum, Wrocław 1973, s. 32–33.
Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. 12, red. Bronisław Chlebowski, nakład Kasa im. Dra Mianowskiego, Warszawa 1892.
Šmigelskytė-Stukienė Ramunė, Abiejų Tautų Respublikos sienos su Rusija demarkavimo problemos 1774–1775 metais, „Lietuvos istorijos metraštis” 2005, 2, s. 53–68.
Srogosz Tadeusz, Trąbski Maciej, Udział oficerów wojska koronnego w wytyczeniu granicy pomiędzy „Ukrainą polską a Nowo-Rossyą” w latach 1780–1781, w: Kresy, granice i pogranicza w historii wojskowej, red. Andrzej Olejko, Jeremiasz Ślipiec, Paweł Korzeniowski, Krzysztof Mroczkowski, Napoleon V, Oświęcim 2014, s. 60–73.
Topolski Jerzy, Pruskie uzurpacje graniczne w dobie pierwszego rozbioru Polski (1772– 1777), „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza. Historia” 1968, 8, s. 51–76.
Zielińska Ewa, Sprawa polsko-rosyjskiej komisji granicznej w latach 1778–1780, w: W cieniu wojen i rozbiorów. Studia z dziejów Rzeczypospolitej XVIII i początków XIX wieku, red. Urszula Kosińska, Dorota Dukwicz, Adam Danilczyk, Neriton, Warszawa 2014, s. 339–368.
Zielińska Zofia, Pogłoski o rozbiorze Polski i ich reperkusje w Rzeczypospolitej w okresie bezkrólewia 1763–1764 r., „Przegląd Historyczny” 96, 2005, 4, s. 543–571.
Zielińska Zofia, Polska w okowach „systemu północnego” 1763–1766, Arcana, Kraków 2012.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 474
Liczba cytowań: 0
